این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
طب توانبخشی، جلد ۱۴، شماره ۵، صفحات ۸۲۴-۸۳۷
عنوان فارسی دوزبانگی و توانمندی‌های شناختی: مقایسه حافظه کاری و انعطاف‌پذیری شناختی در بزرگ‌سالان دوزبانه فارسی-ترکی و تک‌زبانه
چکیده فارسی مقاله مقدمه و اهداف در جهان امروز، دوزبانگی به‌عنوان یکی از تجربیات زیسته و پویای شناختی در میان بسیاری از جوامع چند فرهنگی مطرح است. تعامل مستمر با دو نظام زبانی می‌تواند کارکردهای اجرایی مغز را تحت تأثیر قرار دهد؛ به‌ویژه در حوزه‌هایی نظیر حافظه کاری و انعطاف‌پذیری شناختی. بااین‌حال، نتایج پژوهش‌های پیشین در این زمینه همواره یکدست نبوده و عوامل مؤثری مانند سن آغاز یادگیری زبان دوم، بافت فرهنگی، میزان تسلط زبانی و ویژگی‌های جمعیت شناختی می‌توانند بر این یافته‌ها تأثیرگذار باشند. هدف این پژوهش بررسی تفاوت حافظه کاری و انعطاف‌پذیری شناختی در میان دانشجویان دوزبانه فارسی-ترکی (آذری) و تک‌زبانه فارسی‌زبان ساکن شهر تهران است.
مواد و روش‌ها پژوهش حاضر از نوع توصیفی‌تحلیلی با طرح علی‌مقایسه‌ای بود. جامعه آماری شامل دانشجویان دختر و پسر دانشگاه‌های تهران در سال تحصیلی 1402–1401 بود. از میان آنان، نمونه‌ای متشکل از 120 نفر (60 نفر دوزبانه فارسی–ترکی و 60 نفر تک‌زبانه فارسی‌زبان) با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شد. برای سنجش حافظه کاری از نسخه دیداری آزمون n-back (در دو سطح 1-back و 2-back) و برای ارزیابی انعطاف‌پذیری شناختی از آزمون کارت‌های ویسکانسین استفاده گردید. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 27 و آزمون تی مستقل تحلیل شدند.
یافته‌ها نتایج تحلیل آماری نشان داد در عملکرد حافظه کاری (n-back)، بین دو گروه دوزبانه و تک‌زبانه تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد. در مرحله 1-back، میانگین گروه تک‌زبانه 106/23، (انحراف‌معیار=12/92) و گروه دوزبانه 106/20، (انحراف‌معیار=13/99) بود (t(118)=0/014, P=0/98). در مرحله 2-back نیز، میانگین گروه تک‌زبانه 89/77، (انحراف‌معیار=17/54) و گروه دوزبانه 84/55، (انحراف‌معیار=21/11) به دست آمد (t(118)=1/472, P=0/14). در آزمون ویسکانسین(WCST)، بیشتر شاخص‌ها تفاوت معنی‌داری بین دو گروه نشان ندادند. برای‌مثال، در شاخص تعداد طبقات تکمیل‌شده، میانگین گروه تک‌زبانه 6/97، (انحراف‌معیار=0/18) و گروه دوزبانه 5/92، (انحراف‌معیار=0/42) بود (t(118)=-0/841, P=0/40). تنها در شاخص مدت‌زمان اجرای آزمون، تفاوت معنی‌داری مشاهده شد که در آن گروه دوزبانه با میانگین زمان 153/55 ثانیه (انحراف‌معیار=32/68) نسبت به گروه تک‌زبانه با میانگین 132/45 ثانیه (انحراف‌معیار=37/31) عملکرد کندتری داشتند (t(118)=3/295, P=0/001).
نتیجه‌گیری یافته‌های این پژوهش نشان داد دوزبانگی در بزرگ‌سالان (دوزبانه‌های فارسی–ترکی) لزوماً به تفاوت معنی‌دار در حافظه کاری (نسخه دیداری آزمون n-back) و انعطاف‌پذیری شناختی منجر نمی‌شود. حافظه کاری در این مطالعه صرفاً با محرک‌های دیداری سنجیده شد و نسخه شنیداری مورد ارزیابی قرار نگرفت؛ بنابراین ممکن است نتایج در تکالیف شنیداری یا ترکیبی متفاوت باشد. همچنین، باتوجه‌به سطح تحصیلات شرکت‌کنندگان، احتمال آشنایی هرچند محدود با زبان‌هایی نظیر انگلیسی یا عربی وجود دارد که می‌تواند بر عملکرد شناختی تأثیرگذار باشد. این موارد باید در تفسیر نتایج مدنظر قرار گیرند و در مطالعات آینده با کنترل دقیق‌تر این عوامل و استفاده از محرک‌های چندوجهی بررسی شوند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله دوزبانگی، حافظه کاری، انعطاف‌پذیری شناختی، عملکرد اجرایی، آزمون n-back، کارت‌های ویسکانسین،
عنوان انگلیسی Bilingualism and Cognitive Abilities: A Comparison of Working Memory and Cognitive Flexibility in Persian-Turkish Bilingual and Monolingual Adults
چکیده انگلیسی مقاله Background and Aims Bilingualism is increasingly recognized as a dynamic cognitive experience shaped by continuous interaction with two language systems. While several studies have explored the effects of bilingualism on cognitive abilities, such as working memory and cognitive flexibility, findings have been inconsistent. Factors, such as age of second language acquisition, cultural background, language proficiency, and demographic characteristics, are believed to influence these cognitive outcomes. This study aimed to investigate whether Persian-Turkish bilingualism results in differences in working memory capacity and cognitive flexibility among university students in Tehran.
Methods This study employed a descriptive-analytical design with a causal-comparative approach, due to the non-manipulable nature of bilingualism as a naturally occurring variable. The research sample consisted of 120 university students (60 Persian-Turkish bilinguals and 60 Persian monolinguals), aged between 18 and 32 years, selected via convenience sampling from universities in Tehran during the 2022–2023 academic year. Working memory was assessed using the auditory version of the n-back task (1-back and 2-back conditions), and cognitive flexibility was evaluated using the wisconsin card sorting test (WCST). Data were analyzed using SPSS software, version 27, including Levene’s test for homogeneity of variances and independent samples t-tests.
Results Statistical analysis revealed no significant differences in working memory performance between bilingual and monolingual groups. In the one-back task, the Mean±SD accuracy for monolinguals was 106.23±12.92, while for bilinguals it was 106.20±13.99, t(118)=0.014, P=0.98. Similarly, in the two-back task, monolinguals scored a Mean±SD of 89.77±17.54, and bilinguals scored 84.55±21.11, t(118)=1.472, P=0.14.
Regarding cognitive flexibility, most WCST indicators showed no significant differences between the groups. For example, in the number of completed categories, monolinguals Mean±SD 5.97±0.18 compared to bilinguals with 5.92±0.42, t(118)=-0.841, P=0.40. However, a significant difference was observed in task completion time, where bilinguals took longer 153.55±32.68 than monolinguals 132.45±37.31, t(118)=3.295, P=0.001.
Conclusion The findings of this study indicated that bilingualism in adults (Persian–Turkish bilinguals) does not necessarily lead to significant differences in working memory (as measured by the visual version of the n-back task) or cognitive flexibility. It should be noted that working memory in this research was assessed exclusively using visual stimuli, and no auditory version was administered; thus, results might differ in auditory or combined modalities. Furthermore, given the participants’ educational background, limited familiarity with other languages, such as English or Arabic, is possible, which could influence their cognitive performance. These factors should be considered when interpreting the results, and future research should examine them using more controlled designs and multimodal stimuli.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله دوزبانگی, حافظه کاری, انعطاف‌پذیری شناختی, عملکرد اجرایی, آزمون n-back, کارت‌های ویسکانسین
نویسندگان مقاله فرشته عبدی |
گروه علوم اعصاب شناختی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

لیلا مهدی زاده فانید |
گروه علوم اعصاب شناختی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

جعفر معصومی |
گروه گفتاردرمانی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران.

مهدی جعفری اصل |
گروه مهندسی پزشکی، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.

نشانی اینترنتی https://medrehab.sbmu.ac.ir/article_1101842_2371bb0ddc982f5345ac0179c102b2a2.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات