این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
جامعه شناسی هنر و ادبیات، جلد ۱۷، شماره ۱، صفحات ۹۷-۱۱۳
عنوان فارسی تحلیل حضور هارون‌‌الرشید در ادب فارسی از منظر نقد جامعه‌‌شناختی ادبیات (با تکیه بر نظریه هنری زالامانسکی)
چکیده فارسی مقاله مقالۀ حاضر به شیوۀ توصیفی- تحلیلی بر اساس نظریۀ جامعه‌شناسی محتواها از «هنری زالامانسکی» نگاشته شده و به بازتاب شخصیت هارون‌الرشید- به عنوان یکی از خلفای برجستۀ دورۀ عباسی-در متون نظم و نثر فارسی پرداخته است. مسالۀ اصلی این پژوهش تحلیل جامعه‌شناختی ِحکایت‌هایی از متون ادب فارسی است که در آن‌ها به هارون‌الرشید پرداخته شده یا او شخصیت اول آن‌ها به شمار می‌رود. پرسش مهم آن است که؛ بر اساس نظریۀ محتواها از هنری زالامانسکی چگونه می‌توان به تاثیر اوضاع اجتماعی و سیاسی بر داستان‌هایی از هارون‌الرشید پرداخت و مهم‌ترین شاخصه‌های آن را برشمرد؟ فرضیه آن است که با توجه به این نظریه تمام آثار ادبی از جمله داستان‌های هارون‌الرشید از اجتماع و سیاست دوران خود تاثیر پذیرفته‌اند و از محتوای آن‌ها می‌توان به این مهم دست یافت. اهمیت این پژوهش به خاطر دورۀ هارون‌الرشید به عنوان روزگار طلایی عباسی و نیز ارزش علمی نظریۀ زالامانسکی در جامعه‌شناسی ادبیات است. با بررسی بعضی داستان‌ها از بیهقی، عطار، نظامی، سعدی و دیگران می‌توان گفت؛ با توجه به واقعیت تاریخی هارون‌الرشید و شخصیت دوگانۀ او که فردی خوش‌گذران، ظالم، جاه‌طلب و البته ادب‌دوست و دانش‌پرور بوده در ناخودآگاه جمعی ایرانیان او باشکوه، باصلابت و مقتدر نقش بسته و در داستان‌ها با همین وجوه چندگانه به تصویر کشیده شده. هم‌چنین گاهی بیم از قدرت حاکمه(حتی پس از هارون) رخصت نمایش واقعیت او را به ادبا نمی‌داده است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله جامعه‌‌ شناسی ادبیات،هنری زالامانسکی،هارون‌ الرشید،حکومت عباسی،سیاسی- اجتماعی،
عنوان انگلیسی Analysis of the presence of Harun al-Rashid in Persian literature From the perspective of sociological criticism of literature (based on Henry Zalamansky's theory)
چکیده انگلیسی مقاله Abstract
The present article is written in a descriptive-analytical way based on the theory of sociology of contents by "Hanri Zalamanski" and it reflects the character of Haroon al-Rashid - as one of the prominent caliphs of the Abbasid period - in the texts of Persian poetry and prose. The main issue of this research is the sociological analysis of anecdotes from Persian literary texts in which Harun al-Rashid is discussed or she is considered the main character. The important question is that; Based on the content theory of Henry Zalamanski, how can the impact of the social and political situation be addressed on the stories of Harun Al-Rashid and enumerate its most important features? The hypothesis is that according to this theory, all literary works, including the stories of Harun al-Rashid, were influenced by the society and politics of their time, and this can be achieved from their content. The importance of this research is due to the period of Harun al-Rashid as the Abbasid Golden Age and also the scientific value of Zalamanski's theory in the sociology of literature. By examining some stories of Beyhaqi, Attar, Nizami, Saadi and others, we can say; According to the historical reality of Haroun al-Rashid and his dual personality, who was a fun-loving, cruel, ambitious and, of course, literate and knowledgeable person, he is magnificent, solid and powerful in the collective unconscious of Iranians, and he is depicted in the stories with these multiple aspects. Also, sometimes the fear of the ruling power (even after Haroun) did not give permission to show her reality to writers.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله جامعه‌‌ شناسی ادبیات,هنری زالامانسکی,هارون‌ الرشید,حکومت عباسی,سیاسی- اجتماعی
نویسندگان مقاله احسان اجودی جعفری |
دانشجوی دکترا، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا، ایران.

مرجان علی اکبرزاده زهتاب |
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا، ایران.

اشرف چگینی |
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا، ایران.

نشانی اینترنتی https://jsal.ut.ac.ir/article_104120_7f3d351be420a765228ea450f30b07bf.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات