این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهش های فلسفی – کلامی، جلد ۱۳، شماره ۵۱، صفحات ۵۹-۸۴
عنوان فارسی سایۀ وحدت وجود بر تفسیر بیان‌السعاده
چکیده فارسی مقاله وحدت وجود از مهم‌ترین و محوری‌ترین مدعاهای هستی‌شناختی عارفان به شمار می‌رود. برخی از مفسّران تفسیرِ عرفانی و صوفیانه، از طرفداران جدّی این اندیشه بوده و بدین جهت آن را از حوزه عرفان وارد تفسیر قرآن کردند. البتّه تفاسیری که در پهنه عرفان و تصوف سامان گرفت، در ابتدا به صورت ساده و زاهدانه و به معنای درونیِ بعضی از آیات قرآن می‌پرداخت. فکر اصلی صوفیان کشتن آرزوهای نفس و انانیّت و کشاندن او به فناء فی الله و عشق الاهی بوده و در تفاسیر آنان جانبداری از اندیشه وحدت وجود یافت نمی‌شود. سپس به جای معانیِ ابتدایی درونی و وعظ‌آمیزِ مبتنی بر ذوق و حال، معانی فلسفی و عرفانی جسارت‌آمیز مطرح شد. سرانجام اندیشه عشق الاهی و فناء فی الله به اندیشه وحدت وجود منتهی گردید و در قرن هفتم این اندیشه از سوی ابن‌عربی وارد تفسیر شد و پس از وی، به جای تفاسیر عرفانی ساده و زاهدانه دوره تأویلات نظری مبتنی بر وحدت وجود آغاز شد و بر تفاسیر عرفانی سایه افکند و سیطره یافت. این اندیشه از سوی پیروان وی رواج یافت. سلطان علی‌شاه گنابادی، نویسنده تفسیر بیان السعاده فی مقامات العباده، از مدافعان سرسخت اندیشه وحدت وجود است که در مراحل و مواضع مختلف از وحدت وجود سخن به میان آورده و به استناد سخنان ابن‌عربی و ملاصدرا به تبیین آن پرداخته است و افراطی‌تر از دیگر مفسّران عرفانی، دست به تأویل تطبیقی آیات بر اساس این اندیشه زده است. نگارنده، در این پژوهش، افزون بر بررسی پیشینه وحدت وجود، معناشناسی آن و چگونگی راهیابی وحدت وجود در تفاسیر عرفانی، سیطره اندیشه وحدت وجود بر تفسیر بیان السعاده و تأویلات تطبیقی آیات قرآن بر وحدت وجود را نشان داده و به نقد و ارزیابی آن پرداخته است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی The Shade of "Oneness of Being" on Tafsire Bayan al-Sa'ada
چکیده انگلیسی مقاله  The idea of "Oneness of Bing" is considered the most important and the most focal ontological claim of mystics and theosophists. Some mystic exegetes have been serious advocates of this claim, and hence have introduced it in their esoteric interpretations of the Qur'an. The early mystical Quranic exegeses, however, simply dealt mainly with the internal meaning of the Quranic verses. The main idea of mystics was to extinguish the low desires of the soul and selfhood, leading their soul to divine love and finally to annihilation in God. So there is no hint at the idea of Oneness of Being in their exegeses. Then, instead of the immediate internal and didactic meanings based on intuition and spiritual feelings, they ventured to develop some philosophical and mystical concepts. And finally the ideas of divine love and annihilation in God were led to the idea of Oneness of Being, and in the 7th century the idea was brought into Quranic exegesis by Ibn Arabi. After Ibn Arabi, instead of simple and ascetic mystical exegeses, a period of hermeneutic reflections based on the idea of Oneness of Being began, and this idea was propagated by Ibn Arabi’s followers. Sultan 'Ali Shah Gonabadi, the author of Bayan al-Sa'adah fi Maqamat al-'Ibadah, is among the strong supports of this idea, speaking about it in various places. He described this idea by relying on the words of Ibn Arabi and Mulla Sadra, and went to the extreme of excess in interpreting the Quranic verses according to this idea. In addition to surveying the historical background of this idea, its semantic dimensions, and the way it entered into the mystical exegeses, the author has shown the sway of this idea over Tafsire Bayan al-Sa'adah and its comparative interpretation of the Qur'an in terms of this idea, and has presented a close examination of it.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله محمد کاظم شاکر | mohammad kazem
استاد دانشگاه قم
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه قم (Qom university)

علی غفا ر زاده | غفا ر zadeh
عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان، گروه علوم قرآن و حدیث
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه اصفهان (Isfahan university)

نشانی اینترنتی http://pfk.qom.ac.ir/article_92_e752e812cd5a543480a5d3e39bd9de43.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1416/article-1416-359740.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات