این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
کاوش نامه ادبیات تطبیقی، جلد ۳، شماره ۹، صفحات ۱-۲۸
عنوان فارسی بررسی تطبیقی باده عرفانی در شعر حافظ و ابن فارض
چکیده فارسی مقاله چکیده باده­­سرایی یکی از غرض­های برجستۀ شعر غنایی به شمار می­آید که در ادبیّات پارسی و عربی از جایگاه ویژه­ای برخوردار بوده است. همین توجّه و اهمیّت به این مسأله، سبب پدید آمدن دو گونه ادبی در ادبیّات آنها شده که در ادب پارسی «ساقی­نامه» و در ادبیّات عرب «خمریات» نام گرفته است. در این غرض شعری، «شراب» در مفهوم اولیه خود، همان بادۀ انگوری و زمینی است؛ اما در مفهوم ثانویه، به نمادی معنوی برای بیان حالات روحانی و عرفانی بدل می­شود. در این میان، شاعران عارف مسلک، مفهوم روحی و معنوی باده را برای وصف مفاهیم و عقاید خود برگزیده­اند. تعبیر شراب از واژگان کلیدی و کاربردی شعر حافظ شیرازی و ابن فارض مصری، است که این امر سبب بروز تفسیرهای متفاوت و بعضاً متعارضی از شعر آن دو گشته است. گروهی آن را اشارتی به مستی آنها از خلقت الهی تفسیر کرده و در مقابل گـروهی دیگـر از آن تعـریفی زمینی به دست می­دهند. این نوشتار بر آن است تا ضمن ارائـۀ­ تصـویـری درست و شفـاف از مفهوم باده و باده­گساری در جهان­بینی هر دو شاعر، به مقایسۀ تطبیقی اشعارشان در این زمینه بپردازد. شراب در جهان­بینی هر دو شاعر، نه تنها جنبۀ روحی و معنوی، بلکه در برخی از موارد جنبۀ جسمی و مادی نیز پیدا می­کند که این موضوع در اشعار حافظ نسبت به ابن فارض نمود بسیار بیشتری یافته است که گاه شناخت و تمییز را بر مخاطب دشوار می­سازد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی الخمر الروحانیة فی شعر الحافظ وابن الفارض
چکیده انگلیسی مقاله الملخّص الشعر الخمری یُعَدُّ فی إطار الشعر الغنائی الذی له مکانة مرموقة فی الأدبین الفارسیّ والعربیّ. إنّما الإکثار فی العنایة به أدّی إلی ظهور تیّار أدبی فی کلا الأدبین، یسمی فی الفارسیّ «ساقی نامه» وفی العربی «الخمریة». هناک معنیان للخمر فی هذا النوع من الشعر؛ المادی والروحانی واتخذ العرفاء من الشعراء المعنی الأخیر للإعراب عما فی ضمائرهم من العقائد والمفاهیم. إن الخمر هی من الکلمات الرئیسة فی شعر حافظ الشیرازی وابن الفارض المصری ممن صار لهم صیت فی الأدبین الفارسی والعربی و أدّی ذلک إلی تأویلات مختلفة ومتعارضة أحیانا فی شعرهما. هناک من یقول بأنّ الخمر فی أشعارهما تشیر إلی سکرهم الروحی مما خلقه الله من الکائنات ومن یجعلونها فی معناها المادی. نحن فی هذه الدراسة، فضلا عن تبیین الرأی السدید فی معنا الخمر عندهما، نرید دراسة مقارنة بین الشاعرین فی هذا المعنی. سنری أنها عند الحافظ، فضلا عن استعمالها الواسع فی المعنی الروحانی یشوبها أحیانا المعنی المادی و نراه أخری یمزج بینهما مزجا یوقع القارئین والدارسین فی اللبس بحیث یصعب علیهم إخراج معنی واضحاً منهما ولکنّها عند ابن فارض لا یشوبها شیء من المادیة و النتیجة تکون بالتالی أن فکرة الّذین یعتبرون الخمر فی آثار ابن الفارض مادیة بحتة خاطئة و باطلة. فالخمر عنده روحانیة لیس إلّا.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله
نشانی اینترنتی http://jccl.razi.ac.ir/article_88_18ddc0c2f8a3aaf0d2e48be29bf23095.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1520/article-1520-361018.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات