این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهش های حفاظت آب و خاک، جلد ۲۴، شماره ۱، صفحات ۲۸۷-۲۹۴
عنوان فارسی بررسی اثرات تغییر کار‌بری اراضی بر شاخص‌های جریان کمینه مطالعه موردی: حوزه آبخیز طالقان
چکیده فارسی مقاله سابقه و هدف: جریان‌های کم از مهمترین پارامترهای هیدرولوژیکی مورد نیاز برای تحلیل کمی و کیفی حوضه‌ها بوده و نقش مهمی در مدیریت بهینه منابع آب دارند. عوامل متعددی در میزان جریان کمینه و روند تغییرات آن نقش دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به کاربری اراضی و پوشش گیاهی اشاره نمود که متاثر از دخالت مستقیم و غیرمستقیم انسان در طبیعت است. اطلاعات جریان کمینه، در یک حوزه آبخیز برای فعالیت‌های گسترده‌ای از جمله برای برنامه‌ریزی زمان‌های کم آبی و خشک‌سالی، بررسی وضعیت اکوسیستم، برنامه‌ریزی نیازمندی‌های آب شرب، مباحث آلودگی آب رودخانه، طرح‌های توسعه تولید انرژی الکتریکی و در زمینه مطالعات زیست محیطی مورد استفاده قرار می‌گیرد. نتایج پژوهش پژوهشگران در سراسر دنیا بیانگر تاثیر کاربری‌ها بر جریان پایه است. هدف از این پژوهش بررسی نقش تغییر کاربری اراضی بر تعدادی از شاخص‌های جریان کمینه در حوزه آبخیز طالقان است. مواد و روش‌ها: در این پژوهش با استفاده از عکس‌های هوائی سال 1349 به مقیاس 20000/1 و تصاویر ماهواره‌ایTM و ETMسال‌های 1366 و 1381، نقشه کاربری اراضی در چهار سطح کاربری مرتع، کشت دیم، کشت آبی و بیرون زدگی سنگی تهیه و سپس تغییر مساحت کاربری‌ها در محیط رقومی محاسبه شد. شاخص جریان پایه با استفاده از داده‌های روزانه جریان و پس از پالایش و بازسازی آماری، توسط نرم افزار HydroOffice,2012 به روش فیلتر رقومی برگشتی تک پارامتره استخراج شد. شاخص جریان‌های حداقل با تداوم‌های‌‌ های3، 7، 15، 30 و 60 روزه با استفاده از داده‌های روزانه استخراج شد. سپس روند تغییر شاخص‌های جریان کمینه با تغییر مساحت کاربری‌ها در دوره مورد مطالعه مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد، روند تغییرات شاخص‌های کمینه، شامل جریان‌های حداقل با تداوم‌های 3-7-15-30 و60 روزه و شاخص جریان پایه در دوره اول بررسی یک روند افزایشی با شیب تند را تجربه کرده است. این روند در دوره دوم طی سال‌های 1349 الی 1366 نیز یک روند افزایشی ولی با شیب کم را نشان می‌دهد. در مقطع زمانی 1366- تا1381 کلیه شاخص‌ها اعم از شاخص جریان پایه و سایر شاخص‌های کمینه روند کاهشی را تجربه کرده‌اند. افزایش سطح پوشش مرتع در سال 81 نسبت به سال 49 منطبق با روند افزایشی شاخص‌ها در دوره مطالعه است. نتیجه‌گیری: در جمع‌بندی کلی نتایج مشخص شد که تغییرات کاربری ناشی از دخالت مستقیم و غیرمستقیم انسان بر روی روند تغییرات شاخص‌های جریان کمینه تاثیر مستقیم دارد. همچنین تطابق روند تغییرات جریان پایه و جریان‌های حداقل سالانه با تداوم-های مختلف، نشان‌دهنده این است که روند تغییرات شاخص‌ها با تغییر گام‌های زمانی جریان‌های حداقل تغییر پیدا نمی کند. انطباق روند افزایشی پوشش مرتعی در سال 81 نسبت به سال 49 با روند افزایشی شاخص‌های کمینه، نشان‌دهنده نقش مثبت افزایش کاربری مرتع در افزایش شاخص‌های کمینه می‌باشد، بنابراین حفاظت از کاربری‌های مرتعی برای تامین تداوم جریان در منطقه پژوهش، لازم و ضروری است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Investigation of the Effects of Land use Change on Low flow Indices (Case study: Taleghan catchment)
چکیده انگلیسی مقاله Background and Objectives: Low flows are the most important parameters for the qualitative and quantitative hydrological analysis of the catchments and have a significant role in the planning and water resource management. Several factors are involved in low flow trend, including, land use and vegetation that directly and indirectly affected by the interference of humans. Low flow data, within a watershed is used for a wide range of activities including: drought planning, investigation of ecosystem status, planning water demand, water pollution issues, development projects in the field of power generation and environmental studies. Low flows from various aspects have been investigated. Some of these cases can be pointed to research Riggs (1990), Warner (2003) and McMahon and Nathan (1991). They were used a linear correlation and multivariate regression methods to estimate low flows. For prediction and investigation of the effect of land cover variation on flow parameters, several studies have been done, including research of Zhao, (2010) and Wei and Zhang (2010). The impact of land use and climate change on the hydrology of Alabama coastal basins by Ruoyu, et al was evaluated by hydrological modeling. Direct and indirect effects of human in land use changing and its role on water resources have studied by some researcher. Including: Kashaigili, (2008) and Delgado et al (2010) the aim of this study was to investigate the role of land use change on a number of low flow indices in Taleghan catchment. Materials and methods: In this research, by using topographical maps with the scale of 1:250000 and 1:50000 and Positioning the Galinak gauging stations in Taleghan river, the study area was Determined. Then using aerial photographs with the scale of1:20000 and TM and ETM satellite images of 1366 and 1381, land use map in the four-level of rangeland, dry land farming, irrigated and rock outcrop were prepared. Then land use change was calculated. Base flow index using daily data and based on, one parameter recursive digital filter algorithm were extracted by HydroOffice, 2012. Low flow indices with 3, 7, 15, 30 and 60 days duration using daily data were extracted. Then relationship between low flow indices and land use in the period of study were investigated. In this research, land use changes in the basin using the interpretation of aerial photographs and satellite imagery in three intervals of the years 1349, 1366 and 1381 were investigated. Base flow index using daily data and one parameter recursive digital filter algorithm were extracted. Low flow indices with 3, 7, 15, 30 and 60 days duration using daily data were extracted. Then relationship between low flow indices and land use in the period of study were investigated. Results: The results showed that all of the low flow indices in the first period of study have experienced a steep upward trend. This trend in the second period during the years 1349 to 1366 also shows an increasing trend but with little slope. In the period 1366- 1381 all indices, including base flow index and other low flow indices a minimal decline have experienced. Increasing rangeland coverage of 81 with respect to 49 was in accordance with the increasing of indices in the period studied. Conclusion: Land use Changes due to direct and indirect human intervention has a direct impact on the trend of low flow indices.Conformity of vegetation cover trend in 49 to 81 years with trend of low flow indices, indicating a positive role of rangeland on increasing the low flow indices. So rangeland protection to ensure, base flow continuity in the research area, is essential.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله رحیم کاظمی |
عضو هیئت علمی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیز داری

رضا بیات |
عضو هیات علمی

نشانی اینترنتی http://jwsc.gau.ac.ir/article_3592_6e67e95232ef1c937934a32e6bc524c1.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1379/article-1379-414801.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات