این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهش های معماری اسلامی، جلد ۵، شماره ۲، صفحات ۰-۰
عنوان فارسی تاثیر فرهنگ و اخلاق اسلامی بر مسکن و کالبد فضایی خانه ها (نمونه موردی: خانه های عصر قاجار در شهر اردبیل)
چکیده فارسی مقاله با ورود دین مبین اسلام به سرزمین ایران و همسویی تفکرات و اندیشه های برگرفته از قرآن و مفاهیم دینی-اعتقادی، با تکنیک های ساخت در معماری ایران، معماری این سرزمین، با محتوایی مقدس، همراه شد. با گذشت زمان، گسست فرهنگی و بحران هویت، در کالبد خانه ها و سیمای شهرهای ایرانی پدیدار گشت، بطوری که دیگر نمی توان رابطه ای منطقی بین معماری معاصر و معماری غنی و پر محتوای گذشته این سرزمین یافت. در راستای حل این بحران، با توجه به میان رشته ای بودن پژوهش، ابتدا با روش استدلالی و مطالعه استنادی، به شناخت عوامل تاثیر گذار بر فرهنگ و همچنین تاثیرات مذهبی بر کالبد فضایی خانه ها پرداخته شد. سپس با بررسی و واکاوی چند نمونه از خانه های عصر قاجار در شهر اردبیل، به شناخت ارزشهای حاصل از فرهنگ و اخلاق اسلامی که در نهایت به الگوی معماری(شکل خانه ها) منجر می شود، پرداخته شد. در ادامه به ذکر ارزشهای حاصل از فرهنگ و اخلاق اسلامیِ تاثیر گذار بر مسکن و تجلی این ارزشها در کالبد فضایی خانه های مورد بررسی در این پژوهش پرداخته شد، که به قرار زیر می باشد: حجاب- تعاون- طهارت- قناعت- خدامحوری و اطاعت- تواضع. حجاب، در کالبد مسکن بصورت تقسیم مسیرها(هشتی)، ارتباطات تعریف شده فضاها، بکارگیری کوبه های متمایز درب ورودی، رعایت سلسله مراتب و دسترسی از فضای عمومی تا خصوصی، ارتباطات تعریف شده و محدود با محیط بیرون و همچنین سهولت دسترسی فضاها به هم نمود یافته است. تعاون، در کالبد خانه های مورد بررسی بصورت اختصاص فضایی جهت ارتباط با همسایگان و اختصاص بهترین فضا (شاه نشین) به مهمان جلوه گر شده است. طهارت که از دو وجه جسمی و روانی تشکیل یافته، با قرارگیری سرویس در بیرون از خانه، تعبیه فضایی جهت کفش کن(ایوان ورودی)، حضور گل و گیاه و بهره گیری از نور و هوای مناسب و همچنین حضور حوض آب در فضا نمودار گشته است. قناعت با توجه به تناسبات ابعاد کالبد خارجی(نما)، توجه به تناسبات ابعاد فضای داخلی، سادگی فرم بنا و توده گذاری صحیح جهت کاهش مصرف انرژی در ابنیه مورد بررسی شکل یافته است. خدامحوری و اطاعت در کالبد خانه های مورد بررسی، با پرداختن به تزئینات انتزاعی(القاء حس روحانی) در فضای داخل بنا،  و توجه به اختصاص فضای عبادت، نمود ظاهری یافته است. تواضع نیز با توجه به پرهیز از خود نمایی و همسویی کالبد بنا با محیط(پرهیز از تشخص کالبدی) ظاهر گشته است. در نهایت، با سنجش ارزشهای فرهنگی یاد شده در خانه های قاجاریِ شهر اردبیل، نتایج حاصله نشان از تبعیت قابل قبول این خانه ها از اصول عملی و ارزشهای فرهنگ و اخلاق اسلامی دارد. در پایان، با شناخت این عوامل و ارزشها می توان به احیاء معماری غنی و برخاسته از فرهنگ گذشته این سرزمین پرداخت.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله فرهنگ اسلامی، مسکن، کالبد فضایی خانه، قاجار، اردبیل
عنوان انگلیسی
چکیده انگلیسی مقاله
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله علی یاران |


حسین بهرو |


نشانی اینترنتی http://jria.iust.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-182-72&slc_lang=fa&sid=fa
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده مطالعات موضوعی در معماری و شهرسازی اسلامی (مانند ایده های فضائی- هندسی، نمادها، آرایه ها، احجام و غیره)
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات