این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
جغرافیا و توسعه، جلد ۱۵، شماره ۴۸، صفحات ۲۴۵-۲۶۴
عنوان فارسی بررسی عوامل مؤثردر شکل‌گیری و گسترش کارست‌های حوضه‌ی آبریز در پرچین درشمال شرق ایران
چکیده فارسی مقاله مناطقیاز زمینکهتوسطسازندهایآهکیپوشیدهوتوسطجریان‌های آبیانحلالیافته‌اند،مناطقکارستینامیدهمی‌شوند. به دلیل اینکه اشکال کارستی نقش مهمی در منابع آب،گردشگری و فعالیّت‌های عمرانی دارند مطالعه‌ی آنها یک ضرورت محسوب می‌شود. حوضه‌ی آبریز درپرچین، یکی از زیرحوضه‌های رودخانه‌ی بیدواز در شمال‌شرقی ایران است که به دلیل سازندهای آهکیاشکال متنوع کارستی در آن شکل گرفته است. در این مقاله سعی بر این است تا عوامل مؤثر در کارست‌زایی این حوضه مطالعه و شناسایی شوند تا در فعالیّت‌های عمرانی و آمایش حوضه‌ای این عوامل تحت کنترل باشند. جهت رسیدن به این هدف، پس از مرزبندی این حوضه، با استفاده از روش‌های کتابخانه‌ای، مطالعات میدانی، نقشه‌های توپوگرافی، نقشه‌های زمین‌شناسی و تصاویر ماهواره‌ای کارست‌های این حوضه شناسایی و مورد مطالعه قرار گرفت.مطالعات اولیه این فرض را در ذهن تداعی نمود که در شکل‌گیری کارست‌های این حوضه  عواملی چون لیتولوژی، هیدرولوژی، فعالیّت‌های تکتونیکی و آب و هوا نقش بیشتری داشته‌اند. پس از بررسی این عوامل مشخص گردید لیتولو‍ژی از طریق انحلال، تخلخل، شکستگی و نوع پوشش سنگ­ها در شکل‌گیری اشکال این حوضه مؤثر بوده است. از نظر هیدرولوژی، توان بالای انحلال آب این حوضه و عدم انطباق شاخه‌های فرعی آن با ساختمان زمین‌شناسی  نقش خود را در این زمینه ایفا نموده است. همچنین رتبه بندی این حوضه مشخص نمود بیشترین و متنوع‌ترین اشکال کارستی این حوضه در رتبه‌های بالای آن شکل گرفته‌اند. از نظر تکتونیکی سه طرف این حوضه توسط گسل‌ها احاطه شده، گسل همه گجی در شمال و گسل اردغان در جنوب این حوضه با فعالیّت خود فرایند شکل‌گیری کارن‌های شیاری و چکشی را در این حوضه  تسهیل نموده  است. همچنین نیروی وارده ازسوی گسل‌ها، سنگ‌ها را  تخریب و با نفوذ آب مقدمات انحلال آنها را فراهم نموده و اشکال کارستی را به‌وجود آورده است. ازنظر تأثیرات آب و هوایی مشخص شد در بین عناصر آب و هوایی دما و بارش نقش مهمتری در این زمینه داشته­اند. دما از طریق انواع هوازدگی وبارش از طریق تأثیر در شکل‌گیری کارن‌های لانه‌ی زنبوری و کارن‌های بارانیو پوشش گیاهی نقش خود را در این زمینه ایفا نموده است. 
کلیدواژه‌های فارسی مقاله اشکال کارستی، حوضه‌ی آبریز درپرچین، لیتولوژی، هیدرولوژی،
عنوان انگلیسی Investigating the Factors Influencing on the Formation and Development of Karstic in Darparchin Basin in the North East of Iran
چکیده انگلیسی مقاله Areas of the earth, which are covered by limestone formations and dissolved by  water flows, are called karst areas. Due to the fact that karst forms play an important role in water resources, tourism and development activities, their study is considered a necessity. Darparchin basin is one of the sub-basins of the Bidvaz River in northeastern  of Iran, that due to the calcareous formations ,  various forms of karstic has formed  in it. In this article, it is tried to study and identify the factors affecting  on karst production in this basin, in order to control these factors in development activities and basin planning. In order to achieve this goal, after specifying the boundary of this basin, by using the library method , field studies, topographic maps, geological maps and satellite images , the karsts of  this basin were identified and studied. Early studies have suggested that in the formation of karsts in this basin, factors such as lithology, hydrology, tectonic activity, and climate have played a greater role. After studying these factors, lithology was found to be effective in shaping the basin through dissolution, porosity, fracture and type of rocks coating. In terms of hydrology, the high water dissolution capacity of this basin and the lack of conformity of its sub branches with the geological structure played a role in this field. Also, the ranking of this basin revealed that the largest and most diverse forms of karst in the basin formed in its high ranks. In terms of tectonics, the three sides of the basin are surrounded by faults, the fault of Hame Ghaji in the north and Ardaghan fault  in the south of the basin has facilitated the process of forming  the groove  and hammer carneys in this basin. Also, the force exerted by faults has damaged the rocks and provided  the situation to dissolve them by water penetration and created karstic forms. Regarding the effects of climate, it has been found that among the climate parameters, the temperature and precipitation had a more important role. Temperature through different forms of weathering and precipitation through its influence on the formation of honeydew carneys, rainfall carneys and vegetation cover has played their role in this respect
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Karst forms, Basin, Litho logy, Hydrology
نویسندگان مقاله غلامرضا مقامی مقیم | maghami moghim
عضو هیأت علمی دانشگاه دامغان
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه دامغان (Damghan university)

نشانی اینترنتی http://gdij.usb.ac.ir/article_3371_69d96fc4d0a1911a98d784b7265d8c81.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/762/article-762-452949.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات