این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
کیمیای هنر، جلد ۵، شماره ۲۱، صفحات ۱۱۱-۱۲۹
عنوان فارسی روایت شرقی معراج نامه میرحیدر
چکیده فارسی مقاله تاریخ نگارگری ایران دربردارنده مکتب‌های مختلفی است که در تمامی‌شان کم‌وبیش می‌توان تأثیرات و اقتباس‌هایی فنی و سبکی را از هنر فرهنگ‌های مختلف شرق و غرب مشاهده کرد. ازجمله این مکاتب، «مکتب هرات» در دوره تیموریان است. از ویژگی‌های برجسته‌ این مکتب نفوذ مشخص هنر خاور عنوان شده و عمده آثار برجای‌مانده مکتب هرات حاصل کارگاه هرات است که به امر شاهرخ پسر امیر تیمور برپا شده بود. معراج‌نامه میرحیدر با مضمون روایت معراج حضرت محمد (ص)، یکی از این آثار است که در مقایسه با معراج نامه‌های دیگر ازجمله معراج‌نامه منسوب به احمد موسی متعلق به دوره ایلخانی، دارای نقش‌مایه‌ها و شخصیت‌پردازی‌های ویژه‌ای است که چیزی بیش از تأثیرات سبکی و عناصر بصری خاور دور را نشان می‌دهند. به نظر می‌رسد در این نسخه تأثیرات شرقی به سبک و شیوه اجرا منحصر نگشته و در برداشت نگارگر از سفر معراج و موجودات مختلفی که حضرت محمد(ص) در این سفر با آن‌ها روبرو می‌شوند نیز وارد شده است. حال پرسش این است که آیا معراج‌نامه شاهرخی تنها یک اثر در مکتب تیموری با تأثیرپذیری از عناصر شرقی است و یا این تأثیرات در محتوای اثر وارد شده و از اساس می‌توان آنرا روایتی شرقی از معراج پیغمبر دانست؟ در این پژوهش که به روش توصیفی ـ تحلیلی و بر اساس استنتاج از شواهد و منابع موجود انجام می‌گیرد، ابتدا آیات (18-13) سوره «نجم» و همچنین سوره «اسراء» و روایات مربوط به معراج حضرت محمد(ص) بررسی خواهد شد تا تفاوت‌های موجود بین صور تصویر شده در معراج نامه شاهرخی و آنچه در آیات و روایات آمده است مشخص شود. در ادامه با آوردن معادل‌های این نقش‌مایه‌ها در ادیان خاوری و به‌ویژه بودیسم «واجرایانا» و مقایسه با تصاویر معراج نامه، این گمان تقویت می‌گردد که نگارگر، علاوه بر تأثیرپذیری سبکی از هنر شرق، در نمایش هویت موجودات و عناصر روایت نیز وامدار مفاهیم شرقی است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Eastern Interpretation of Mir Heidar Mirajnameh
چکیده انگلیسی مقاله The history of painting in Iran involves different schools و all of which have been affected both by East and West. The heyday of this art is in the Timurid era at 15 c.e, Herat school, and Far East art influence is one of the prominent features of this school. Most of left works of Herat studio resulted in Herat school was founded by Shah Rukh. Mir Heidar Mirajnameh was one of these books. This edition, compared to other editions of Mirajnameh such as those attributed to Ahmed Musa belonging to the Ilkhanid, have the special motifs and elements of Far East. It is noteworthy that this influence is not limited to the art style and visual elements but they enter to painter's mental imaginary in interpretation of Miraj and different beings that prophet Mohammad (pbuh) faces within his journey. Now the question is whether this is just a version in Timurid school with eastern elements or these effects have been entered in the content of works and basically they can be considered as an eastern interpretation of ascension of prophet (pbuh)? In this study, which is done with analytical method according to deduction of evidence and available resources, first, the 13-18 verses of Najm Surah, Esra`a Surah and narratives about the ascension of Prophet Mohammad (pbuh) will be considered to determine differences between picture frames on Shah Rukh Mirajnameh and the ones in Quran and Hadith. Then, through a study of equivalent elements in eastern religions especially Tibetan Buddhism and comparing them to images of Mirajnameh, it is concluded that the painter is indebted to eastern concepts in presentation of creatures and elements of narration.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله نغمه خرازیان | naghme kharazian
دانشگاه زنجان
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه زنجان (Zanjan university)

مرجان مرتضوی | marjan mortazavi


عباس نوبخت | abbas nobakht
دانشگاه زنجان
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه زنجان (Zanjan university)

نشانی اینترنتی http://kimiahonar.ir/browse.php?a_code=A-10-1-164&slc_lang=fa&sid=fa
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1534/article-1534-462720.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تخصصی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات