این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
کاوش نامه زبان و ادبیات فارسی، جلد ۱۸، شماره ۳۴، صفحات ۱۸۷-۲۱۸
عنوان فارسی بررسی و تحلیل جلوه‌ های خردگریزی در اشعار صائب
چکیده فارسی مقاله تا پیش از روزگار صفویه عوامل متعدّدی نظیر مجادلات دامنه‏دار اشاعره و معتزلیان و شکست طرف‏داران خرد در مقابل اشعریان خردگریز، غلبه اقوام بیگانه بر ایران، اشاعه نظام خانقاهی، تأسیس نظامیه‏ها و سیاست‏های خردستیز حاکمیّت‏ها موجب شده بود عقل و دانش‏های مرتبط با آن در جامعه ایرانی یکسو و واپس نهاده شود. بازتاب این تفکّر در ادبیّات فارسی، در هیئت نفی و مذمّت خرد و ترجیح عشق بر آن، با بسامد زیاد دیده می‏شود. جلوه بیشتر این موضوع سنّتی و دیرینه در آثار صائب و هم‌نسلان او قابل تأمّل است. برخی از دلایل مهمّ توجّه صائب و سرایندگان معاصر وی به موضوع تعطیلی خرد و نکوهش آن در شعر بدین ترتیب است: تقلید و تأثیرپذیری از نمونه‏های به تثبیت رسیده در آثار قدما؛ بعضی از اقتضائات و ظرفیّت‏های مهمّ سبک هندی نظیر مضمون‌پردازی، اسلوب معادله(روابط تناظری) و ایجاد تناسب و برقراری روابط شگفت‏انگیز و حیرت‌افزا میان واژگان در شعرو تأثیرپذیری از جریانات حاکم بر اوضاع اجتماعی و فرهنگی جامعه بویژه غلبه علمای اخباری و اهل حدیث بر حکماء و فلاسفه. این نوشته نشان می‌دهد که در اشعار صائب، خردگریزی با بسامد بالا و به گونه‏های متعدّدی جلوه یافته است که از آن میان به برتری عشق بر عقل، ترجیح جنون و شراب و مستی بر تعقّل و هوشیاری، تسلیم عقل در مقابل حسن و جمال یار، مذمّت خرد، پرهیز از علوم رسمی و نفی موشکافی و ردّ فلسفه و براهین منطقی می‏توان اشاره کرد. هم‏چنین این پژوهش به تحلیل علل و موجبات تحقیر خرد در دیوان صائب و جلوه‏های گوناگون آن می‏پردازد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله صائب، خردگریزی، سبک هندی، مضمون‌پردازی، تداعی مضامین،
عنوان انگلیسی The knowledge of Mineral in Anvari's Divan
چکیده انگلیسی مقاله Anvari was a famous poet and scholar of the sixth century whose Divan contains the knowledge of his time. He as the great poet of Abivard had a high level of knowledge in a number of areas including traditional and intellectual sciences and has repeatedly mentioned his own knowledge of the time. He has paid special attention to his knowledge of mineralogy to present his new images of this area in his Divan. Khaghani as another great poet can be considered with the same amount of knowledge. Considering the knowledge of Anvari about jewels and mineral, we mainly refer to these issues in Anvar's Divan in terms of traditional knowledge about minerals, metals, pseudo-metals and hydrocarbons. At first, Anvari's ideas about each mineral and the language he has used to describe them have been explained, and then the beliefs of old masters of that time have been reviewed. The main aim has been to compare his views with the oldest and most authoritative books available from that era to prove what Anvari has speculated and declared about mineral is not just for the matter of rhetoric. Rather it shows his knowledge of the mineralogy of the time which has been reflected in his poetic language. It goes without saying that modern view of the mineralogy partially contradicts the traditional understanding of Anvari's knowledge of the issue. Around forty cases of his numerations about minerals have been extracted which have been explained based on the modern mineralogy sources available to the authors.  
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Anvari, Traditional and Intellectual Sciences, Mineralogy
نویسندگان مقاله
نشانی اینترنتی http://kavoshnameh.yazd.ac.ir/article_938_020df84366809114d735141f8ea6cea3.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1521/article-1521-474326.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات