این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهش های باستان شناسی، جلد ۷، شماره ۱۳، صفحات ۱۰۳-۱۲۲
عنوان فارسی تحلیل تأثیر زمین‌سیما در شکل‌‌گیری، پراکنش و افول استقرارهای دوره‌ی اشکانی شهرستان تویسرکان مبتنی‌بر بررسی‌ باستان‌شناختی
چکیده فارسی مقاله تحلیل‌ الگوهای استقراری باستان‌شناختی، از مهم‌ترین روش‌های مرسوم برای شناخت تغییرات فرهنگی و زیست‌محیط فرهنگی در ادوار مختلف است. بررسی و شناسایی دشت‌ها، دره‌ها و مناطق مختلف با چنین رویکردی، قطعاً نتایجی را دربردارند که در کنار یکدیگر، می‌تواند اطلاعات جامعی از چگونگی حضور و پراکنش استقرارهای جوامع مختلف ارائه دهند. دشت‌های دامنه‌‌های رشته کوه الوند، به‌طور اخص دشت مرتفع میان‌کوهی تویسرکان، از جمله مناطقی است که همواره مورد توجه جوامع انسانی بوده و از پتانسیل بالایی جهت مکان‌گزینی استقرارگاه‌های ادوار مختلف برخوردار بوده است. در زمستان 1391، طرح پژوهشی «بررسی، شناسایی، مستندنگاری تکمیلی و ثبت آثار باستانی شهرستان تویسرکان»، با هدف شناسایی و ثبت محوطه‌های باستانی و آثار تاریخی شهرستان تویسرکان انجام پذیرفت. برآیند بررسی، دربردارنده‌ی 44 محوطه از دوره‌ی مس‌وسنگ تا ادوار متأخر اسلامی است؛ از این میان، 25 محوطه دارای آثار دوره‌ی اشکانی هستند که نشان از گیرش معنادار و گسترش استقرارها در دامنه‌ی غربی الوند در این دوره بوده است. آثار دوره‌ی اشکانی دشت تویسرکان با سفال‌های نوع کلینکی و معماری خشتی خاصه‌ی این دوره، مورد مطالعه قرار می‌گیرند. هدف پژوهش پیش‌ِرو، شناخت عوامل مؤثر در شکل‌یابی، گیرش و برهمکنش استقرارهای دوره‌ی اشکانی است؛ همچنین نوشته‌ی حاضر، در پی پاسخ به این سؤال است: زمین‌سیما، چه تأثیری در شکل‌گیری استقرارهای اشکانی دامنه‌ی‌ غربی رشته کوه الوند داشته است؟ که با طرح فرضیه‌هایی همچون: وجود مراتع غنی و زمین‌ها‌ی مستعد کشاورزی، منابع آبی سرشار در دشت تویسرکان، عبور راه‌های ارتباطی مهم، از جمله جاده‌ی باستانی هگمتانه/ اکباتان به شوش و مناطق جنوبی کشور، موسوم به راه‌شاهی از طریق دره‌ی گنجنامه-تویسرکان و کنترل و نظارت بر آن، در علل شکل‌گیری و گیرش استقرارهای اشکانی در شهرستان تویسرکان قابلیت طرح می‌یابد. در تحلیل الگوهای مکانی و نقش زمین‌سیما، از ‌روش تحلیل‌های فضایی در محیط GIS استفاده شده است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Analyzing Effect of Landscape in for Mention Distribution and fall of the Partian Settlement Based on Examining Archaeological of Touyserkan City
چکیده انگلیسی مقاله Analyzing Settlement patterns of Archaeological is one the most important methods for recognize cultural changes and cultural environment in different period. Examining and identifying plains, valleys and different areas by such an approach have certainly result that can introduce comprehensive and detailed information about how to presence and distribution of different societies settlement. Plains of different foot of Alvand mountain is high plain between mountains of Touyserkan, including cultural areas of east central zagros that always is considered by human communities and have high potential for locating habitats and different community settlement. In winter 1391 research project of examining, identifying's, supplementary documentary and recording antiquities of Touyserkan was conducted as survey by gathering cultural material from the areas level randomly with the aim of identifying and recording ancient areas and monuments of Touyserkan. The review process included 44 sites from Chalcolithic to the late Islamic periods and given identified surface works, 25 sites have historical works indicating meaning full setting and settlements expansion in western range of Alvand in Partian period. Partian period work is studied by Clinky Ware and mod brick architecture specific to the period. Present research tries to recognize effective factors in forming and interacting areas and settlement of Partian period such as surface. Also, present research answers to the question that what effect has landscape on forming Partian settlement of western foot of Alvand Mountain? In answer to above question, hypothesis such as existence of rich pastures and suitable agriculture land and water sources in Touyserkan plain important cross including ancient road of Hegmataneh / Ecbatana to Shush and southern regions of the country known as kinds road through Ganjnameh valley and Touyserkan and control and supervision on it in reasons of forming Partian settlements in Touyserkan city have found ability to plane. Also, with the aim of examining and analyzing landscape effect in dispersion and distribution of settlement patterns, estimating the hierarchy of the central in cores and spatial relation of areas in western foot of Alvand Mountain in Partian period has beneficial from spatial analysis method in GIS environment. Rise and fall of Partian settlements of Touyserkan plain is discussed from two perspectives: first, soil is suitable agricultural land that is only favorable in parts of center north of the plain and parts of south of the plain that is effective in growth and expansion of settlement, so that we have faced with highest growth rate and settlements expansion in west, center and south west of the plain, that has been most suitable plain in terms of biological factors. Second, it was roads that include supervision, security supply and accessibility case and habitats relations with each other and has signification effect in forming and expansion of areas, so that, more settlements are formed along relational roads Line early. Relational reads of Touyserkan plain is one of the main roads to Ecbatana city that by GIS statistical analysis, most density of areas is seen in roads leading to Hamadan (Ecbatan), Nahavand (Laodicea) and Malayer (Nooshijan) that often. Have extent under half hectares. This type of settlement distribution can be related to supervise on roads, wariness and prevention from possible movement of armed attacks, need to important in restructures such as: military bases along the way, suitable access roads and importantly. Security of the region, therefore, presence of Environmental site (site under half hectare in high foots depending on roads) has been considered important and serious in supplying survival of the governance by governors and important cities (Ecbatan and Laodicea) that location of habitats and settlements of Partian period of Touyserkan plain has fallowed from such factors and environmental behaviors.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله خلیل الله بیک محمدی |
دانشجوی دکترای باستان شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی؛ مدیر دفتر پژوهش و آموزش حوزه هنری استان همدان
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه محقق اردبیلی (Mohaghegh ardabili university)

رضا نظری ارشد | nazari arshad
استادیار گروه باستان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه آزاد اسلامی همدان (Islamic azad university of hamadan)

نشانی اینترنتی https://nbsh.basu.ac.ir/article_2016_e791c77698b735aea010a7de2e73c0da.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1361/article-1361-478396.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات