این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهش های باستان شناسی، جلد ۷، شماره ۱۳، صفحات ۱۲۳-۱۴۲
عنوان فارسی تحلیل و گاهنگاری پیشنهادی شهر اشکانی «شهرتپه» چاپشلو در شهرستان درگز، شمال شرق ایران
چکیده فارسی مقاله «شهرتپه» یکی از محوطه‌های اشکانی شمال‌شرق ایران در شهرستان درگز است. با استناد به بررسی‌های باستان‌شناسی، این محوطه، یکی از وسیع‌ترین محوطه‌های اشکانی این حوزه‌ی جغرافیایی است؛ به‌علاوه، با استناد به کاوش‌های باستان‌شناسی، این محوطه، یکی از محوطه‌های مهم اوایل دوره‌ی اشکانیان در شمال‌شرقی ایران است. شباهت یافته‌های باستان‌شناسی شهرتپه با محوطه‌ی نسا، به‌همراه وسعت محوطه (حدود 70 هکتار) و یافته‌های باستان‌شناسی آن، نشان می‌دهد شهرتپه از محوطه‌های مهم دوره‌ی اشکانیان در شمال‌شرق ایران است. به‌دلیل همین اهمیت است که بعضاً از این محوطه، به‌عنوان یکی از محوطه‌های احتمالی معرف «دارا» در اوایل دوره‌ی اشکانیان یاد می‌شود؛ لذا در پژوهش پیشِ‌رو تلاش می‌گردد، ضمن بررسی و ارزیابی داده‌های باستان‌شناسی شهرتپه، و جایگاه آن در تاریخ اوایل دوره‌ی اشکانی، اهمیت این محوطه در مطالعات باستان‌شناسی اشکانیان در شمال‌شرق ایران مورد بحث و ارزیابی قرار گیرد. به‌علاوه، تلاش شده بدین پرسش پاسخ داده شود که آیا شهرتپه می‌تواند یکی از محوطه‌های احتمالی معرف شهر دارا اشکانی باشد؟ و یا به‌عبارت کلی‌تر، آیا می‌توان این شهر مهم اوایل دوره‌ی اشکانی را در حوزه‌ی جغرافیای سیاسی امروزی درگز جستجو نمود؟ پاسخ به موارد فوق از این منظر حائز اهمیت است که از اشکانیان در شمال‌شرقی ایران، اطلاعات معدود و پراکنده‌ای در دست است؛ لذا مطالعات باستان‌شناسی شهرتپه می‌تواند تاحدودی در پاسخ به پرسش‌های تاریخی و باستان‌شناسی اشکانیان در شمال‌شرقی ایران راهگشا باشد. رویکرد پژوهش حاضر در پاسخ به پرسش‌های فوق، داده‌های باستان‌شناسی مرتبط با اشکانیان در شهرستان درگز و محوطه‌ی شهرتپه است. به‌علاوه، در کنار داده‌های باستان‌شناسی، از متون کلاسیک در پاسخ به مکان‌یابی احتمالی شهر دارا در منطقه‌ی درگز استفاده گردیده است. براساس موارد یاد شده در بالا، شهرتپه به‌واسطه‌ی وسعت و داده‌های فرهنگی از جمله ظروف و قطعات سفالی مطالعه شده، تزیینات معماری شامل آجرهای منقوش و وجود یک منطقه‌ی صنعتی شناسایی شده در آن، احتمالاً یکی از مهم‌ترین محوطه‌های اوایل دوره‌ی اشکانی در شمال‌شرق ایران است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله باستان شناسی، اشکانی، درگز، چاپشلو، دارا، شهرتپه،
عنوان انگلیسی The Arsacids in Northeast Iran: Based on Archaeological Investigations at Shahr Tappeh, Chapeshlou
چکیده انگلیسی مقاله Shahr Tappeh is one of the Parthian (Arsacid) site in the district of Darreh Gaz, near the Iran-Turkmenistan border. Data from archaeological surveys show that the site is one of the largest Parthian sites in the northeast region of the Iranian Plateau. In addition, archaeological excavations indicate that Shahr Tappeh was one of the most important Parthian sites in the region. The site is limited on two sides by riverbeds, while on the south and north was protected by massive ramparts, probably made of sun-dried bricks and chineh. There are also traces of a moat behind the fortifications. In somewhere near the center of the site, there is a 7-m high mound, evidently remains of a monument of some sort. It is possible that this mound represents the acropolis of the site, seat of the high rank chief or governor of the city. Our investigation at the site included a surface systematic sampling. The most frequent finds were ceramic fragments, in addition to some kiln waste, gypsum plaster and fired bricks with impressed designs. The designs are heavily weathered so the original motifs could not be identified. Similar bricks with impressed designs have been discovered at the type site of Nisa in Turkmenistan. The high frequency of kiln waste in a quadrant indicated that this point of the site would be industrial quarter of the ancient town. To test this hypothesis we opened three small trenches there. Although we could not reach the lower strata, due to the deficiency of time and the budget, we could recover numerous kiln waste and deformed pieces of glass, evidently related to glass workshop, which strongly indicate that our hypothesis on the industrial character of the quadrant could be right. The recovered finds through excavations show close resemblance to those from Nisa, the initial capital and homeland of the Arsacids, which is 80 km to the northeast. The size of Shahr Tappeh (about 70 ha) and the materials from excavations well represent the importance of the site in early Parthian time in the northeastern Iranian Plateau. Because of such important features, some scholars suggest that the site could be the ancient Dara of the early Arsacid era. In this article we analyses and discuss the materials and data from Shahr Tappeh excavations, trying to throw light on the importance of the city during the early Arsacid period, and evaluate its position amongst the contemporary sites in the northeastern Iranian Plateau. We also trying to the answer whether the site could be the same ancient Dara we know from the early Arsacid period; or, otherwise, could the important city of Dara be sought in the modern area of Darre Gaz in northeast Iran? Shahr Tappeh is one of the Parthian (Arsacid) site in the district of Darreh Gaz, near the Iran-Turkmenistan border. Data from archaeological surveys show that the site is one of the largest Parthian sites in the northeast region of the Iranian Plateau. In addition, archaeological excavations indicate that Shahr Tappeh was one of the most important Parthian sites in the region. The site is limited on two sides by riverbeds, while on the south and north was protected by massive ramparts, probably made of sun-dried bricks and chineh. There are also traces of a moat behind the fortifications. In somewhere near the center of the site, there is a 7-m high mound, evidently remains of a monument of some sort. It is possible that this mound represents the acropolis of the site, seat of the high rank chief or governor of the city. Our investigation at the site included a surface systematic sampling. The most frequent finds were ceramic fragments, in addition to some kiln waste, gypsum plaster and fired bricks with impressed designs.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله حسن نامی |
دانشجوی دکترای باستان شناسی، دانشگاه تهران، عضو هیأت علمی گروه باستان شناسی دانشگاه نیشابور
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه نیشابور (Neyshabour university)

بهمن فیروزمندی |
دانشیار گروه باستان شناسی، دانشگاه تهران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تهران (Tehran university)

محمد اسماعیل اسمعیلی جلودار | mohammad esmaeil esmaeili jelodar
استادیار گروه باستان شناسی، دانشگاه تهران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تهران (Tehran university)

نشانی اینترنتی https://nbsh.basu.ac.ir/article_2017_7e1d3a675056f2ff15779c98529c6df5.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1361/article-1361-478397.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات