این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهش های باستان شناسی، جلد ۷، شماره ۱۳، صفحات ۱۵۷-۱۷۲
عنوان فارسی بررسی و مطالعه تحلیلی سفالینه‌های محوطه مالین؛ شهرستان باخَرز (خراسان رضوی)
چکیده فارسی مقاله محوطه‌ی تاریخی مالین، هسته‌ی قدیمی شهر کنونی باخرز می‌باشد که در جنوب‌شرق استان خراسان رضوی، در نزدیکی مرز افغانستان و در مسیر ارتباطی نیشابور به هرات واقع شده است. این محوطه به‌دلیل برخورداری از حجم انبوه مواد فرهنگی، به‌خصوص نمونه‌های سفالین و نیز تداوم استقرارهای انسانی، در مطالعات باستان‌شناسی و تاریخ خراسان، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و بر همین اساس نیز مورد مطالعه و بررسی روشمند باستان‌شناختی قرار گرفته است. با انجام بررسی روشمند باستان‌شناختی در محوطه‌ی مالین، حدود پانصد قطعه از نمونه‌های سفالین جمع‌آوری گردید که ضرورت سازماندهی و تحلیل همه‌جانبه‌ی این مواد فرهنگی را به‌وجود آورد. نمونه‌های مذکور در چهار گروه: سفالینه‌های بدون‌لعاب ساده، بدون‌لعاب منقوش، لعاب‌دار ساده و لعاب‌دار منقوش، طبقه‌بندی شده و درنهایت مورد گونه‌شناسی و مقایسه قرار گرفتند. این مقایسات نشان می‌دهد که شکل‌گیری محوطه مربوط به دوره‌ی اشکانی بوده و اوج شکوفایی مالین به سده‌های میانه‌ی اسلامی بازمی‌گردد. همچنین باید خاطرنشان نمود که ویژگی فن‌آوری سفالگری در این محوطه با تولیدات انبوه و گونه‌های شاخص، مشخصه‌ی این منطقه در دوران اسلامی، به‌ویژه سده‌های میانی اسلامی است که پیوندها و همسانی‌های نزدیکی را با دیگر مراکز تمدنی همزمان خود در ایران و دیگر بلاد اسلامی نشان می‌دهد؛ که این موضوع، مؤید وجود شبکه‌ی ارتباطی و فرهنگی گسترده و یکپارچه در سراسر جهان اسلام می‌باشد و بیش از همه با یکپارچگی آیینی و ایدئولوژیک سرزمین‌های اسلامی در ارتباط بوده و ریشه در جهان‌بینی توحیدی اسلام دارد. درنهایت نیز با توجه به آمارهایی که در نتیجه‌ی گونه‌شناسی و شناخت سفالینه‌های موجود در محوطه‌ی مالین به‌دست آمد، می‌توان استنباط نمود که سفال غالب در این محوطه، سفالینه‌های بدون‌لعاب و ساده‌ی نخودی بوده است که با فراوانی گسترده‌ای در هر دو دوران تاریخی و اسلامی مورد تولید انبوه قرار گرفته و به اشکال و فرم‌های شاخصی و گوناگونی مشاهده می‌شوند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله مالین، باخرز، خراسان، گونه شناسی، سفال دوره ی اسلامی،
عنوان انگلیسی An analytical study of the pottery of the Malin Historical Site; Bakharz Township (Korasan Razavi)
چکیده انگلیسی مقاله Malin historical site at the South Eastern part of Khorasan Razavi province was traditionally at the centre of the current city of Bakharz, Which is Near the Afghanistan border and is located on a transit road between Nishapur and Herat. This site is of particular importance in Archaeological studies and history of Khorasan, due to the existence of sheer volume of cultural artifacts, especially pottery samples and the continuity of human settlements; and accordingly has been subject to systematic archeological surveys. With a systematic archaeological surves in the Malin site, about five hundred pieces of pottery samples were collected, which necessitated organization and analysis of all aspects of the cultural artifacts. Accordingly the mentioned samples were classified into four groups: simple unglazed pottery, painted without glaze, simple glazed and painted glazed pottery, and then they were divided into diverse kinds. For this matter, both documents and field data were used. Consequently, by comparing and matching pottery strands found in Malin, it was determined that settlement in this region gradually began in Parthian and Sassanid era. This process was destroyed by armies of Islam invasion and has continued until the third century AH. The settlement in the Malin area was established with discoveries of numerous examples of non-glazed pottery and "Nishapur style" glazed potteries from the third century AH, which in the Islamic middle ages, reached its peak. During this period, numerous examples of dish and pottery fragments were collected and typologically examined, which the result of this activity was the identification of more than 20 major strands, with each consisting of a subset of multiple, diverse and high-quality sub-sections like molded types, additionally inscripted, Lustre Painted, Turquoise- and- Black, blue and white ware and also Silhouettu pottery (shade projected) and Celadon. These types, which were produced in the period from 5 to 10 centuries AH, shows the association and consistency of Malin site pottery with other neighbouring and distant regions and shows a major development during that time. In other words, the region-specific characteristics of pottery technology with mass production and outstanding types, was the most important regional feature in the Islamic Middle Ages, which shows strong links and close similarities to other nearby centres of contemporary civilizations in Iran and other Islamic countries and some remote areas in China (in some blue-white specimens). This reveals the existence of an extensive and integrated network of cultural relations throughout the Muslim world, and was associated with ritual and ideological integration of Islamic lands, which is rooted in the monotheistic worldview of Islam. Unfortunately, after this date, the settlement in Malin was not durable and gradually declined. In this regard, the dramatic reduction of the number of pottery types is the most important reason to support this theory. Blue and white porcelain and pottery are among the types in this period, which shows significant differences in the kind of inscriptions and design between the samples from Ilkhanid and Timurid eras. Finally, according to statistics, found according to the typology and identification of pottery in the area Malin, it should be noted that in this area the dominant pottery is without any glaze and are simple tan coloured, Which has been widely produced in both historical and Islamic periods and were observed in various forms and shapes. Also among the potteries that are without glaze and decoration, potteries with carvings were found with a considerable frequency. In addition, in the group of glazed and simple pottery, the simple glazed pottery decorated with turquoise colour, and also in the group of glazed pottery with paintings, the black pen type had considerable frequency. These samples, many of which are produced in the Islamic Middle Ages, were the main reason for development and prosperity in this region at that time.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله جواد خدادوست |
دانشجوی دکترای رشته ی باستان شناسی، دانشگاه مازندران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه مازندران (Mazandaran university)

سید رسول موسوی حاجی | seyed rasoul mousavi haji
دانشیار گروه باستان شناسی، دانشگاه مازندران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه مازندران (Mazandaran university)

عابد تقوی |
استادیار گروه باستان شناسی، دانشگاه مازندران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه مازندران (Mazandaran university)

شهین پور علی یاری گوکی | pour ali yari gooki
دانش آموخته ی کارشناسی ارشد باستان شناسی، دانشگاه مازندران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه مازندران (Mazandaran university)

نشانی اینترنتی https://nbsh.basu.ac.ir/article_2019_b4f8d4c4ad9c9abdd7551208907ca6f9.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1361/article-1361-478399.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات