این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهش های تاریخی، جلد ۹، شماره ۴، صفحات ۹۱-۱۱۸
عنوان فارسی پژوهشی بر تزیینات معماری دورﮤ غزنوی
چکیده فارسی مقاله وجود بناهای تاریخی غزنویان در مناطقی مانند غزنه، لشکری‌بازار و بلخ که برخی به شکل نیمه‌مخروبه باقی مانده است یا نام آنها در منابع تاریخی و ادبی معتبر درج شده است، همگی نشان‌دهندﮤعظمت این تمدن، به‌ویژه در خلال سال‌های حکومت سلطان محمود (378تا421ق/988تا1030) و فرزندش مسعود (421تا432ق1030تا1040/م) است. این فعالیت‌های چشمگیر عمرانی در ساخت مناره‌ها، کاخ‌ها، مدرسه‌ها، مسجدها، باغ‌ها و بناهای تدفینی با آرایه‌های متنوع و زیبا تجلی کرده‌اند و بر اهمیت تزیینات معماری در آراستن بناهای دورﮤ مذکور تأکید می‌کنند؛ ازآن‌جمله باید به کاربرد گستردﮤ حجاری‌هایی با مرمر (رُخام)، آجرکاری‌های متنوع با تکنیک تراش و قالبی، کاشی‌های یک‌رنگ با نقوش برجسته، دیوارنگاره‌ها، گچ‌بری‌ها و آثار چوبی در تزیینات معماری اشاره کرد که از میزان علاقه‌مندی و تسلط هنرمندان این دوره تاریخی نشان دارند؛ بنابراین معرفی انواع این تزیینات و نحوﮤ کاربرد آنها در بناهای برجای‌مانده از دورﮤ غزنوی، هدف این مقاله است. درواقع مقاله درصدد پاسخ‌گویی به چیستی نقوش گیاهی و هندسی و کتیبه ها و ترکیب‌بندی‌های به‌کاربرده‌شده در این تزیینات است. روش یافته‌اندوزی با استناد به منابع مکتوب و سایت‌های معتبر اینترنتی بوده است که به روش تاریخی‌توصیفی به انجام رسیده است. ﻧﺘﻴﺠﮥ مطالعات نشان می‌دهد در تزیینات مذکور، طرح‌ها و نقش‌ها شامل انواع کتیبه‌های ظریف به خط کوفی و قلم نسخ، نقوش نمادین (قندیل)، آرایه‌های گیاهی موزون و درهم‌تنیده (اسلیمی و ختایی)، نقوش هندسی همچون گره‌های شش و هشت و پیلی، انواع جانوران و پرندگان مانند اسب، فیل، شیر، عقاب و...، نقش انسان و موجودات ترکیبی با موضوعاتی نظیر ﺻﺤﻨﮥ نبرد، بزم و ردیف حیوانات در حال حرکت است. این تزیینات بیشتر در کادرهای محرابی‌شکل، قاب‌بندی‌های مُداخل و هندسی و حاشیه‌ها، ترکیب و تکرار شده است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله غزنویان، تزیینات معماری، طرح و نقش، ترکیببندی،
عنوان انگلیسی The Study of Architectural Decorations of Ghaznavid Period
چکیده انگلیسی مقاله The Monuments of Ghaznavids period in Ghazni, Lashkaribazar and Balkh that some of them, were partly demolished or whose names are just in literary sources, all represent the greatness of this civilization, especially during the years of the reign of Sultan Mahmud (378 to 421 AH / 988 to 1030 AD). These are a unique collection of motifs and different inscriptions that are made with different materials and techniques (for example: Marble, Brick work, tile work, stucco, etc.). In this article, the researcher tries to introduce different architectural decorations used in some monuments of Ghaznavid period and seeks to answer the question that which motifs and compositions used in the decorations? Data collection was done through historical- descriptive method based on written references and preparing pictures of reputable sites, museums, private galleries and etc. The results obtained from architectural decorations of Ghaznavid period shows that the role of Kufic inscriptions, plant motifs, geometric patterns (Knots) and animals (real and Imaginary) in these architectural decorations is very important. The content of them is based on attach, the banquet scene, moving animals, etc. that repeated in Mihrabi framing, knots in margins and backgrounds.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله احمد صالحی کاخکی | salehi kakhki
دانشیار باستان شناسی، دانشگاه هنر اصفهان، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه هنر اصفهان (Art university of isfahan)

بهاره تقوی نژاد |
دکتری پژوهش هنر، دانشگاه هنر اصفهان، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه هنر اصفهان (Art university of isfahan)

نشانی اینترنتی http://jhr.ui.ac.ir/article_22088_35c9998f8135d93d90b11732800d2e03.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1363/article-1363-479826.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات