این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
متن شناسی ادب فارسی، جلد ۹، شماره ۴، صفحات ۳۷-۵۵
عنوان فارسی بررسی تطبیقی مفهوم خرد در اندرزهای دینکرد ششم و شاهنامه فردوسی
چکیده فارسی مقاله خرد در اندیشه ایرانی، شالوده جهان هستی است و جنبه‌های گوناگون زندگی مادی و معنوی انسان را در بر می‌گیرد. اندرزنامه‌های پهلوی، آیینه باورهای کهن زرتشتی هستند و خردگرایی در آنها نمود بارزی دارد؛ از آن جمله به کتاب ششم دینکرد، مهم‌ترین پندنامه به زبان پهلوی، می‌توان اشاره کرد. در شاهنامه فردوسی نیز که میراث‌دار اندیشه‌ها و ذخایر اندرزی پیش از اسلام است؛ خرد یکی از مفاهیم بنیادی است و در نقش‌ها و کارکردهای متنوع جلوه‌گر می‌شود. نگارندگان این مقاله می‌کوشند به شیوه تطبیقی و با تحلیل محتوا، نقش و جایگاه خرد را در اندرزهای دینکرد ششم و شاهنامه فردوسی بازنمایند. برپایه نتایج پژوهش، مفهوم خرد در این دو کتاب، همسانی‌های بسیاری دارد؛ خرد در دینکرد ششم، به‌جز معنای اصلی خود، نیروی فهم و درک، بخشی از نظام جامع دینی اورمزد است که خداوند از طریق آن، جهان را آفریده است و نگاهداری می‌کند؛ بنابراین همه نیکی‌ها و بدی‌ها برپایه آن سنجیده می‌شود. این نگاه به مفهوم خرد، در شاهنامه نیز بسیار آشکار است. برخی از اندرزهای خردگرایانه دینکرد ششم و شاهنامه، نه‌تنها ازنظر معنایی، بلکه در شیوه بیان و صور خیالی مانند تشبیه و تمثیل نیز به یکدیگر شباهت دارند.گفتنی است  برای برخی از همسانی‌های دینکرد ششم و شاهنامه شاهدی در متون دیگر پهلوی یافت نشد؛ چنان‌که در دینکرد ششم برای بیان ارتباط خرد و دانش، تمثیل زیبای زمین و آب به کار رفته است و شبیه این تمثیل در شاهنامه نیز مشاهده می‌شود. این شباهت‌ها دلیلی بر تأثیر‌پذیری مستقیم شاهنامه از دینکرد ششم یا منبع یکسان دو کتاب است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله دینکرد ششم، شاهنامه فردوسی، خرد، خردگرایی، ادبیات تطبیقی،
عنوان انگلیسی A Comparative Analysis of "Wisdom" in the Advices of Sixth Dinkard and Ferdowsi's Shahnameh
چکیده انگلیسی مقاله Wisdom is the foundation of the universe in Iranian thought and includes all the material and spiritual aspects of human being. Rationalism in advice texts, Which are reflects of the ancient Zoroastrian believes, has a wide reflection; specially in sixth Dinkard, which is the most comprehensive Pahlavi advise text. In Ferdowsi's Shahnameh which is inherited from thoughts and deep thinking of pre-Islam era, wisdom is one of the fundamental concepts, it is represented by various functions. In this article, the authors have used a comparison and content analysis method to review the concept and status of wisdom and rationalism in advices of Sixth Dinkard and Ferdowsi's Shahnameh. The results of this research show that the concept of wisdom has notable similarities in these two books; in the sixth Dinkard, wisdom in addition to its original meaning which is the means of understanding, is part of a comprehensive religious system of Ohrmazd, which God created and maintained the world through ito, all the goodness and badness are compared according to it. This view towards the concept of wisdom is quite obvious in Shahnameh. Some advice of the sixth Dinkard and shahnameh regarding this concept (i.e. wisdom) are similar not only in terms of meaning, but also in terms of the manner of expression and imagery such as simile and allegory. A remarkable point is that, there is no evidence about some similarities of sixth Dinkard and Shahnameh in other Pahlavi texts; For example, in the sixth Dinkard, the beautiful allegory of land and water is used for explaining the relationship between wisdom and knowledge. A similar point could be observed in Shahnameh which is the reason of direct influence of sixth Dinkard on Shahnameh or joint references of these two books.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله زهرا دلپذیر |
دانشجوی دکترای گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه بیرجند (Birjand university)

محمد بهنام فر |
استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه بیرجند (Birjand university)

محمد رضا راشد محصل | mohammad reza rashed mohasel
استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه فردوسی (Ferdowsi university)

نشانی اینترنتی http://rpll.ui.ac.ir/article_21829_ec9febee777e13bf9e7baa2081a57074.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1045/article-1045-497776.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات