این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
مجله حقوقی بین المللی، جلد ۲۱، شماره ۳۰ (بهار و تابستان)، صفحات ۱۱۹-۱۷۷
عنوان فارسی تحولات قاعده مصونیت دولت: تأثیر قانون صلاحیت دادگستری جمهوری اسلامی ایران و قانون مبارزه با تروریسم ایالات متحده آمریکا
چکیده فارسی مقاله در حال حاضر مصونیت دولت خارجی در دادگاههای داخلی سایر دول به عنوان قاعده عرفی حقوق بین‌الملل در رویه دولتها و همچنین در قوانین داخلی بسیاری از دولتها (همانند ایالات متحده آمریکا، انگلستان، کانادا، استرالیا، پاکستان، آفریقای جنوبی …) تثبیت شده است. متن پیش‌نویس سال 1991 کمیسیون حقوق بین‌الملل نیز در واقع تدوین قاعده عرفی از پیش موجود است. از همان آغاز ـ یعنی بعد از قضیه شونر اکسچنج ـ** قاعده مصونیت دولتها به عنوان قاعده حقوق بین‌الملل، تحولات دامنه‌داری را تجربه کرده است. از جمله در این خصوص می‌توان به «دکترین مصونیت مطلق» و «دکترین مصونیت محدود» قاعده مصونیت دولت به عنوان تحولات کلاسیک آن اشاره کرد. قاعده مصونیت دولت در حال حاضر از وضعیت عرفی در حقوق بین‌الملل برخوردار است، اما در مورد استثناهای این قاعده چنین اتفاق نظری وجود ندارد و دولتها در این استثناها متفق‌القول نیستند. از سویی دیگر، قاعده مصونیت دولت در حال حاضر نیز وضعیت ایستا و ثابتی را نیافته و همچنان در حال تغییر و تحول است. مهم‌ترین تحول اخیر قاعده مصونیت دولت، قانون مبارزه با تروریسم ایالات متحده آمریکا و قانون «صلاحیت دادگستری جمهوری اسلامی ایران برای رسیدگی به دعاوی مدنی علیه دولتهای خارجی» است. این قوانین که هرکدام با شرایطی خاص به دادگاههای مربوطه اجازه رسیدگی به دعاوی مطروح علیه دولت خارجی را اعطا کرده‌اند، دریچه جدیدی را به سوی قاعده مصونیت دولت گشوده‌اند. در مقاله حاضر با بررسی این قوانین و مخصوصاً قانون صلاحیت دادگستری جمهوری اسلامی ایران، به تعیین جایگاه قوانین اخیر در قاعده مصونیت دولت می‌پردازیم. پس از این بررسی، با پرسشی اساسی در این مقاله مواجه می‌شویم: آیا می‌توان این قوانین را به عنوان استثناهای جدیدی بر قاعده مصونیت دولت پذیرفت؟ و یا این‌که قوانین فوق را باید به عنوان ظهور عرفی مخالف قاعده مصونیت دولتها تلقی نمود؟ در وضعیت کنونی، اولاً به دلیل رویه قانونی و قضایی دولتهای ایالات متحده آمریکا و ایران، ثانیاً به دلیل سکوت سایر دولتها نسبت به اعمال و اجرای این قوانین و ثالثاً به دلیل جوّ عمومی بین‌المللی علیه تروریسم بین‌المللی می‌توان این چنین نتیجه گرفت که اعمال صلاحیت بر دولتهای خارجی در موارد مرتبط با تروریسم بین‌المللی به صورت بالقوه می‌تواند به عنوان استثنایی جدید بر قاعده مصـونیت دولت تلقـی گردد. اما به هرحال تحقق و تثبیت آن به عنوان استثنایی جدید نیازمند گذشت زمان و تأیید عملی سایر دولتها است.  
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Developments of Jurisdictional Immunity of States: In the Light of U.S.A Anti-terrorism Act & I.R.I Jurisdictional Act
چکیده انگلیسی مقاله Foreign State immunity from jurisdiction of internal courts of another states as a customary rule of international law has been appeared in states' practice and also in legislations passed by their parliaments (states like U.S.A, U.K, Australia, Canada, South Africa, Pakistan, etc.,). State immunity as a rule of international law has developed from its beginning (i.e. the Schooner Exchange Case) by many experiences. Here we can refer to the Absolute and Restrictive state immunity theories as its classical examples. But in this paper we just focus on its recent experience, i.e. the anti-terrorism act of U.S.A and Iran's jurisdictional counter act. Despite the validity of the state immunity as a customary rule of international law in itself, there is not such a consensus among states' practice and opinion regarding its limitation and the state immunity rule is on change constantly. However, for the time being, this rule is experiencing the Anti-terrorism act of U.S.A and the Jurisdictional Act of I.R. of Iran's. These acts, which gave jurisdiction to the national courts of their states, open a new window to the state immunity at present. After considering these acts, and specially Iran's jurisdictional act, we have to categorize them as a new exception to state immunity rule, or we have to classify them as a new opponent rule of customary international law. The rise of other exceptions to the rule shows us that what is important in appearance of the exceptions is a positive state practice from one hand and silence of other states in another hand. Recent situation, however, does have resemblances to rising process of other exceptions. At first Iran and U.S.A. legislations as state practice, then silence of other states to the appearance process as second, and finally international atmosphere in the case of terrorism in general. But any final conclusion on the case needs passage of time to deal the jurisdiction based on anti-terrorism attitudes properly.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله علیرضا ظاهری |
عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکز (Islamic azad university of tehran central)

نشانی اینترنتی http://www.cilamag.ir/article_18025_600ab5c193007b35790e041b4df0923b.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1049/article-1049-511015.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات