این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهش های حفاظت آب و خاک، جلد ۲۴، شماره ۴، صفحات ۸۳-۱۰۱
عنوان فارسی مطالعه آماری تغییرات پارامترهای معادله نفوذ کوستیاکف-لوئیس در آبیاری جویچه‌ای طی سه فصل زراعی
چکیده فارسی مقاله سابقه و هدف: فاکتورهای خاکی و زیستی می‌توانند در مکان و زمان به شدت متغیر باشند. بنابر این انتظار می‌رود که نفوذ آب در خاک هم در مکان و هم در زمان متفاوت باشد. به دلیل تغییرپذیری زمانی پارامتر نفوذ، اندازه‌گیری مستقیم آن نیاز به وقت و نمونه-برداری فراوانی دارد. به همین علّت معادلات تجربی و فیزیکی برای کمّی کردن فرآیند نفوذ در آبیاری سطحی وجود دارد. روش‌های متعددی برای تخمین ضرایب معادله‌های نفوذ وجود دارد که بسته به داده‌های اندازه‌گیری شده در مزرعه متفاوت هستند. انتخاب روش مناسب بستگی به داده‌های مزرعه‌ای موجود برای تخمین ضرایب نفوذ دارد. عواملی به صورت تصادفی در نقاط مختلف مزرعه اتفاق افتاده و باعث تغییر در میزان نفوذ آب در خاک می‌شوند. در نظر گرفتن تغییرات مکانی نفوذ در آبیاری باعث افزایش دقت در تخمین مقدار آب نفوذ یافته و یکنواختی توزیع می‌شود. لذا در پژوهش حاضر تلاش شد تغییرات پارامترهای نفوذ آب در خاک در آبیاری جویچه‌ای طی سه فصل زراعی بررسی شود. مواد و روش‌ها: در پژوهش حاضر از داده‌های برداشت شده از مزرعه‌ای در مشکین‌دشت کرج در فصول زراعی 90، 91 و 92 استفاده شد. نوع کشت ذرّت و بافت خاک مزرعه لومی بود. در هر فصل زراعی، 8 آزمایش مستقل اجراء شد که هر آزمایش شامل 4 جویچه به طول 120 متر و فواصل جویچه‌ها 75 سانتی‌متر بود. در هر فصل زراعی 15 نوبت آبیاری انجام شد. آزمایش‌های هشت‌گانه در طول سه فصل زراعی در مکان‌های تقریباً مشابه اجراء شدند. در هر نوبت آبیاری، از فلوم‌های WSC تیپ 3 برای اندازه‌گیری دبی-های ورودی و خروجی جویچه‌ها استفاده شد. در این تحقیق از معادله نفوذ کوستیاکف- لوئیس استفاده گردید. برای هر آبیاری با استفاده از روش بیلان حجم، ضرایب a و k معادله کوستیاکف - لوئیس با نرم‌افزارExcel محاسبه شد. در این روش ابتدا با استفاده از هیدروگراف‌های جریان ورودی و خروجی جویچه، سرعت نفوذ نهایی خاک محاسبه گردید. میانگین‌های‌ تغییرات مکانی و زمانی ضرایب معادله کوستیاکف- لوئیس در سه فصل زراعی توسط آزمون چند دامنه‌ای دانکن با استفاده از نرم‌افزار SPSS مقایسه شدند. یافته‌ها: داده‌ها با نرم‌افزار SPSS و به روش GLM تجزیه واریانس مرکب شدند. اثر شماره آزمایش (تغییرات مکانی) و نیز نوبت آبیاری (تغییرات زمانی) در سطح 1% و اثر فصل زراعی در سطح 5% بر تغییرات ضریب نفوذ k معنی‌دار شد. تفاوت بین هشت آزمایش طی سه فصل زراعی از لحاظ آزمون آماری دانکن در سطح 5% معنی‌دار شد. اثر هر سه منبع تغییر در سطح 1% بر تغییرات ضریب نفوذ a معنی‌دار شد. اثر شماره آزمایش بر میانگین تغییرات زمانی ضریب نفوذ a در سه فصل زراعی، حاکی از تفاوت آماری معنی‌دار از لحاظ آزمون آماری دانکن در سطح 5% بین هشت آزمایش بود. اثر فصل زراعی بر میانگین تغییرات زمانی و مکانی ضریب نفوذ a، نشانگر برتری معنی‌دار میانگین تغییرات ضریب مذکور در سال 90 -(6108/0)- نسبت به دو سال دیگر، با استفاده از آزمون دانکن در سطح احتمال 5% می‌باشد. در حالی که در سال‌های 91 و 92، میانگین تغییرات مذکور، تفاوت معنی‌داری با یکدیگر نشان نداد. نتیجه‌گیری: به طور کلی، در سه فصل زراعی بین نوبت‌های آبیاری از لحاظ میانگین تغییرات هر یک از ضرایب نفوذ k و a و همچنین بین هشت آزمایش از نظر میانگین تغییرات هر یک از ضرایب مذکور تفاوت معنی‌داری وجود داشت. در نهایت با توجه به تفاوت معنی‌دار میانگین تغییرات مکانی و زمانی هر یک از ضرایب نفوذk و a، تغییرات فصلی ضرایب نفوذ آب در خاک در سه فصل زراعی بررسی شده قابل اغماض نبود. نتایج نشان داد که ضرایب نفوذk و a معادله کوستیاکف- لوئیس از لحاظ مکانی و زمانی در فصول مختلف، تغییراتی نامنظم و غیر قابل پیش‌بینی دقیق دارند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Statistical Study of Infiltration Parameters Variations of Kostiakov-Lewis Equation in Furrow Irrigation During Three Farming Seasons
چکیده انگلیسی مقاله Background and Objectives: Soil and biological factors can be extremely variable in place and time. Therefore, differences in soil water infiltration both in place and time is expected. Due to temporal variability of infiltration parameter, its direct estimation requires lots of time and sampling. Hence, empirical and physical equations exist for quantification of infiltration process in surface irrigation. Plenty methods are available for estimating infiltration equations parameters, which are different, depending on estimated data in the field. Selecting proper method depends on the available field data for estimating infiltration parameters. Some random parameters occur in different parts of the field that cause variations in the soil water infiltration. Considering infiltration spatial variations in irrigation increases accuracy in estimating infiltrated water volume and distribution uniformity. Therefore, in the current study it is attempted to survey variations of soil water infiltration parameters in furrow irrigation during three farming seasons. Materials and Methods: Current study was carried out using collected data during the farming seasons 2011, 2012 and 2013 from a field located in Meshkindasht area of Karaj. Type of the crop was maize and the field had a loamy soil. At the each of the farming seasons, 8 separate experiments were implemented that each one was comprised of 4 furrows with the length of 120 meters and width of 75 centimeters. At the each of the farming seasons, 15 irrigation events were done. 8 experiments were implemented at relatively identical sites during three farming seasons. At the each of the irrigation events, type 3 WSC flumes were used for measuring the inflow and outflow of the furrows. In this study, Kostiakov-Lewis infiltration equation was used. For each irrigation, a and k parameters of Kostiakov-Lewis equation were calculated using volume-balance method in Excel software. In this method using furrow inflow and outflow hydrographs, basic infiltration rate was calculated. Means of spatial and temporal variations of the Kostiakov-Lewis equation parameters in three farming seasons were compared using Duncan's Multiple Range Test using SPSS software. Results: Data were subjected to composite analysis of variance using General Linear Model by SPSS software. Effects of experiment number (spatial variations) and irrigation event (temporal variations) on variations of k infiltration parameter were significant at %1 level; while, effect of farming season was significant at %5 level. Difference between the 8 experiments during three farming seasons was significant at %5 level. Effects of the three aforementioned sources of variation on alterations of a infiltration parameter were significant at %1 level. Effect of experiment number on the average of temporal variations of a infiltration parameter in three farming seasons, showed significant difference at %5 level among the 8 experiments. Effect of farming season on the average of spatial and temporal variations of a infiltration parameter indicated its significant superiority (0.6108) in the farming season 2011 compared to the rest of the seasons at %5 level. While, in the farming seasons 2012 and 2013 there were no significant differences between the averages of the mentioned variations. Conclusion: In general, there were significant differences in three farming seasons in regard to the average variations of each of the a and k infiltration parameters and also among the 8 experiments regarding the mean variations of each of the mentioned parameters. Finally, taking significant differences of the average spatial and temporal variations of a and k infiltration parameter into consideration, seasonal variations of soil water infiltration parameters in the three farming seasons were not negligible. Based on the results of the current investigation, a and k infiltration parameters of the Kostiakov-Lewis equation, showed erratic and unpredictable variations, spatially and temporally in different farming seasons.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله سید محمد کازرونیان | seyed mohammad
دانش آموخته کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، گروه علوم و مهندسی آب، تهران، ایران.
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه آزاد اسلامی علوم و تحقیقات (Islamic azad university science and research branch)

فریبرز عباسی |
استاد پژوهشی مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،کرج، ایران.
سازمان اصلی تایید شده: موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی

حسین صدقی |
استاد هیدرولوژی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، گروه علوم و مهندسی آب، تهران، ایران.
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه آزاد اسلامی علوم و تحقیقات (Islamic azad university science and research branch)

نشانی اینترنتی http://jwsc.gau.ac.ir/article_3822_d0908cc2a9a75828d75a0e68fe4ea040.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1379/article-1379-529012.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات