این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
علوم زمین، جلد ۲۲، شماره ۸۶، صفحات ۳۵-۴۶
عنوان فارسی ارزیابی ژئوشیمیایی و زیست محیطی فلزات سنگین در خاک های حاصل از شیست های گرگان
چکیده فارسی مقاله در این مقاله، نقش مجموعه دگرگونی گرگان به عنوان منبع زمین­زادی فلزات سنگین، در خاک­های نواحی جنوبی گرگان و کردکوی، مورد بررسی قرار گرفته است. به همین دلیل، برخی از پارامترهای مهم شیمیایی خاک از قبیل pH, EC و CEC، و همچنین غلظت فلزات سنگین در 14 نمونه­ خاک و 6 نمونه سنگ بررسی و تفسیر شده است. برای این هدف، ضریب غنی شدگی، شاخص زمین‌انباشتگی، ضریب آلودگی و درجه آلودگی خاک به عناصر As، Cd، Co، Cr، Cu، Mn، Mo، Pb، V و Fe، مورد مطالعه قرار گرفته است. از روش­های آماری چندمتغیره، شامل همبستگی پیرسون، آنالیز خوشه­ای و تحلیل مؤلفه اصلی برای بررسی همبستگی­ها و روابط پاراژنزی استفاده شده است. نتایجنشان می­دهند که مقدار میانگین آهن (80503 پی­پی­ام) بالاتر از حد بیشینه مجاز (پی­پی­ام 70000) و نزدیک به حد آستانه (پی­پی­ام 100000) است. همچنین، مقدار میانگین وانادیم (165 پی­پی­ام) نیز بالاتر از حد بیشینه مجاز (150 پی­پی­ام) ولی بسیار کمتر از حد آستانه (450 پی­پی­ام) می­باشد. مقادیر میانگین کروم، نیکل، کبالت و مس در حد مقادیر زمینه و مقادیر سرب، آرسنیک، مولیبدن و کادمیم، کمتر از مقادیر زمینه هستند. محاسبه ضریب غنی­شدگی نشان می­دهد که آرسنیک و آهن در خاک این مناطق از غنی­شدگی متوسط برخوردارند. آهن با شاخص زمین‌انباشتگی 14/0، غیرآلاینده تا اندکی آلاینده به‌شمار می‌رود. افزون بر این، ضرایب آلودگی آهن، وانادیم و کبالت در حد پایین بوده و در مجموع، خاک این مناطق از نظر کیفیت زیست­محیطی در گروه مناطق فاقد آلودگی یا با آلودگی بسیار ضعیف، طبقه­بندی می­شود. نتایج حاصل از تحلیل­های آماری داده­های فلزات سنگین نشان می­دهند که غلظت این عناصر در خاک­های مشتق از شیست­های پلیتی به‌ویژه در دره توسکستان در حد کمترین میزان و در خاک­های مشتق از سنگ­های با ترکیب بازیک نظیر دره ناهارخوران، در حد بیشترین میزان است. این نتایج، بیانگر منشأ طبیعی زمین­زادی فلزات سنگین و نقش ترکیب شیمیایی سنگ­های مجموعه دگرگونی گرگان در ورود آنها به خاک­های منطقه است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Geochemical and Environmental Assessment of the Heavy Metals in the Soils Derived from the Gorgan Schists
چکیده انگلیسی مقاله In this paper, the role of Gorgan metamorphic complex, as a geogenic source of the heavy metals has been investigated in the soils of south Kordkoy and Gorgan areas. For this, some important soil chemical parameters such as pH, EC, CEC, and concentrations of the heavy metals in 14 soil samples and 6 rock samples have been determined and interpreted. The enrichment factor, geo-accumulation index, contamination factor and degree of soil contamination for the elements of As, Cd, Co, Cr, Cu, Mn, Mo, Pb, V and Fe, have been studied. Multivariant Statistical methods including Pearson correlation, cluster analysis and principal component analysis were done to study the correlations and paragenetic relations. The results shown that the average concentration of Fe (80502.86 ppm) is higher than maximum allowable concentration (70000 ppm) and located near the threshold (100000 ppm). Also, average values of V (165.09ppm) is higher than maximum allowable concentration (150 ppm) but is very lower than its threshold (450 ppm). Average values of Cr, Ni, Co and Cu are in the range of the background concentration and those for Pb, As, Mo and Cd are lower than background. Calculation of the enrichment factor indicates the low enrichment of As and Fe in these soils. Iron, with the geo-accumulation index of 0.14, is uncontaminant to slightly contaminant. Also, contamination factors of iron, cobalt and vanadium are low and overaly, in the sense of environmental quality, the soil of this area classified among uncontaminated or very low contaminated areas. The results of the statistical analysis of the heavy metal data indicate the lowest concentrations of these elements in the soils derived from pelitic schists, especially in Tuskestan valley, and the highest values of them in the soils derived from the basic igneous rocks, such as Naharkhoran valley. These results show a natural geogenic origin for the heavy metals and the role of chemical composition of the Gorgan metamorphic complex in the entrance of them in the soils of this area.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله حبیب اله قاسمی |
دانشیار، دانشکده علوم زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه صنعتی شاهرود (Shahrood university of technology)

مجتبی گراوند |
کارشناس ارشد زمین شناسی زیست محیطی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه صنعتی شاهرود (Shahrood university of technology)

ناصر حافظی مقدس | hafezi moghadas
دانشیار، دانشکده علوم زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه صنعتی شاهرود (Shahrood university of technology)

نشانی اینترنتی http://www.gsjournal.ir/article_54055_be8614d4516e8ae90e2257d1de541bc4.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/960/article-960-533386.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات