این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهش های تاریخی، جلد ۱۰، شماره ۱، صفحات ۱۷۹-۲۰۲
عنوان فارسی مضمون تقابل خِرد و آز و جایگاه آن دراندیشۀ ایرانشهری
چکیده فارسی مقاله تقابل خِرد و آز از کهن‌ترین، بنیادی‌ترین و پایاترین مضامین ایرانی است که در شکل‌دادن به حیات فکری و دینی و نیز اندﻳﺸﮥ سیاسی ایرانیان باستان نقش بسیار مؤثری داشته است؛ اما متأسفانه کمتر به چشم آمده است. البته صورت‌های دیگر این مضمون که عبارت‌اند از تقابل سپنته‌مَینیو و انگره‌مَینیو، هرمزد و اهریمن، اَشَه و دْروج و... بیشتر کاویده شده‌اند؛ اما به‌نظر می‌رسد فهم دقیق این صورت‌ها نیز به فهم و درک مضمون تقابلِ خرد و آز وابسته باشد. پژوهش حاضر با تکیه‌بر روایت‌های ملی ایرانیان و با روش تاریخی و به‌شیوۀ توصیفی‌تحلیلی، می‌کوشد تا جایگاه این مضمون را در جهان‌بینی ایرانیان نشان دهد و سهم آن را در شکل‌گیری اندیشۀ ایرانشهری مشخص کند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد تقابل آز و خِرد از این نظر که بیش از هر جای دیگر در وجود آدمی نمود می‌یابد، صورتی انسانی‌تر از ثنویّت ایرانی است. براین‌اساس خرد یا عقل، گوهر الهی یا فرّه ایزدیِ وجود انسان و بهترین راهنمای انسان برای گام‌برداشتن در مسیر راستی یا اَشَه و رسیدن به رستگاری است و در برابر آن، آز اهریمنی است که تلاش می‌کند انسان را به بیراهه بکشاند؛ همچنین در عالَم سیاست و شهریاری، این تقابل خود را در قالب تضاد و تقابل داد و بی‌داد نشان می‌دهد. شهریاری که خِرد راهنمای اوست، دادگر و فرّهمند است و شهریاری که آز بر او چیره است، بی‌دادگر و ناگزیر فاقد فرّه و مشروعیّت است. این معنی به‌ویژه در حکایت جمشید و ضحاک نمود یافته است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله خرد، آز، اَشَه، اندیشه ایرانشهری، جمشید،
عنوان انگلیسی Concept of Xrad (Wisdom) Versus Ᾱz (Greed), and its Role in Iranshahri's Thought
چکیده انگلیسی مقاله The contrast between Ᾱz (greed) and Xrad (wisdom) is one of the oldest, most fundamental and everlasting Iranian concepts which has had a very effective role in forming Iranian's political and religious thought; however, unfortunately, it has not been noticed well. Although other faces of this concept (i.e. the contrast between Spenta-Mainyu and Angra-Mainyu, Hormazd and Ahriman, Aša and Druj, etc.) have been researched more, it seems the exact perception of them depends on the understanding and perception of the contrast between Ᾱz and Xrad. This research, relying on national stories, with historical research method, attempts to show the role of this concept in Iranian cosmology and its contribution to form Iranshahri's thought. The results of this research indicate that the contrast between Ᾱz and Xrad is a human face of Iranian dualism, because it manifests inside human beings more than other places. Thus, Xrad is divine essence or Farr-e Īzadī (divine glory) inside humans, and it is best guide to go along Aša or rightness rout and reaching redemption, and in contrast, Ᾱz is a devil which tries to mislead humans. This encounter become manifest in the form of contrast between Dād (justice) and Bi-dād (injustice) in politics and ruling as well. The kings whose guide is Xrad, are just and they have Farr, but the kings who Ᾱz overcomes them, are oppression and so they do not have Farr and legitimacy. In particular, this idea has appeared in the myth of Jamšid and Ẓaḥḥāk.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Xrad, Ᾱz, Aša, Iranshari&apos,s Thought, Jamšid
نویسندگان مقاله علی یزدانی راد |
استادیار تاریخ، پردیس علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه یزد، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه یزد (Yazd university)

عاطفه رنجبر جمال آبادی |
دانشجوی کارشناسی ارشد تاریخ، پردیس علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه یزد، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه یزد (Yazd university)

نشانی اینترنتی http://jhr.ui.ac.ir/article_22222_96d8bccb65eb0e5af80dad5d098f6fbc.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1363/article-1363-538241.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات