این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
علوم زمین، جلد ۲۱، شماره ۸۲، صفحات ۱۹۵-۲۰۶
عنوان فارسی آهنگ لغزش راست بر گسل دهشیر در بازه زمانی پلیستوسن پایانی- هولوسن،فلات ایران مرکزی
چکیده فارسی مقاله برآورد توان لرزه­ای گسل دهشیر با درازای حدود 550 کیلومتر (با لحاظ پایانه­های شمالی و جنوبی) در شرایطی که جمعیت ساکن با فاصله چند ده کیلومتری گسل به بیش از 5/3 میلیون نفر می­رسد، از اهمیت خاصی برخوردار است. به دلیل نبود داده­های زمین­لرزه دستگاهی و تاریخی بزرگ بر روی گسل­های جنبای اصلی در گستره ایران مرکزی، دست­یابی به توان لرزه­ای این گسل­ها بر اساس بررسی کاتالوگ­ زمین­لرزه­ای نا­ممکن می­نماید. تا به امروز زمین­لرزه دستگاهی با بزرگای بیش از 7/4mb  در پیرامون گسل دهشیر ثبت نشده است. از سوی دیگر، بررسی داده­های تاریخی نشانی از زمین­لرزه تاریخی بزرگی در نزدیکی گسل دهشیر به­دست نمی­دهد. نبود نشانه­های ویرانی در قلعه تاریخی مروست با قدمت دوره اسلامی (در حدود 1250-700 میلادی) که در فاصله کمتر از 10 کیلومتری گسل دهشیر جای دارد نیز گواهی در تایید نبود جنبش لرزه­ای بزرگ تا 1300-750 سال گذشته است. با این وجود، گواه­های ریخت‌زمین­ساختی بسیاری از جمله جابه­جایی سامانه­ای (systematic) آبراهه­های کوچک و بزرگ، رودخانه­ها و بادبزن­های آبرفتی، همگی گویای جنبایی گسل دهشیر در بازه زمانی کواترنری پایانی است. گواه­های ریخت‌زمین­ساختی ارائه­شده در گستره جغرافیایی مروست و هرابرجان نشان از حرکت اصلی گسل دهشیر در بازه زمانی پلیستوسن پایانی- هولوسن به­صورت راستالغز راست­بر، به همراه مؤلفه فرعی شیب­لغز دارد. به منظور دست­یابی به آهنگ لغزش سالانه افقی و شاقولی بر روی گسل دهشیر، ریک (rake) حرکتی گسل دربازه زمانی مورد اشاره در ساختگاه (site) شمال مروست در حدود 10 درجه و برای کرانه سمت راست رودخانه مروست با جابه­جایی افقی و شاقولی به ترتیب برابر با 13 و 5/1 متر، نزدیک به 7 درجه لحاظ شده است. با توجه به جابه­جایی­های تجمعی اندازه­گیری شده در درازای پاره­گسل (fault segment) مروست و در نظر گرفتن نتایج سن­سنجی به روش لومینسانس نوری، آهنگ لغزش سالانه مؤلفه افقی گسل در بازه زمانی مورد بررسی برابر با 1- mmyr3/0±1 و برای مؤلفه شاقولی در حدود 1- mmyr1/0 قابل برآورد است. با توجه به شماره آهنگ لغزش حاصل و در نظر گرفتن مقدار کمینه جابه­جایی راست­بر یافت­شده در این پژوهش (به میزان 2 متر در باختر دهستان هرابرجان) و در درازای پاره­گسل مروست از سامانه گسل دهشیر می­توان رخداد آخرین زمین­لرزه بزرگ دیرینه را با بزرگای Mw~ 7 به حدود 2000 سال گذشته نسبت داد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله آهنگ لغزش، گسل دهشیر، پاره گسل، ریک، لومینسانس نوری، هولوسن،
عنوان انگلیسی Late Pleistocene-Holocene Right- Slip Rate of The Dehshir Fault, Central Iran Plateau
چکیده انگلیسی مقاله The evaluation of  seismic potential along the Dehshir fault with 550-km  length (by count of northern and southern splays) is critical considering that more than 3.5 million people live in cities and towns located at vicinity of the fault. The Dehshir fault is considered as westernmost limit of N-striking dextral strike-slip faults set that slice Central and eastern Iran. Due to the  lack of large recorded earthquakes (instrumental and historical) in Central Iran, access to seismic potential of active faults by studying the earthquake catalogs seems to be impossible. No instrumental earthquake has been recorded greater than mb 4.7 around the Dehshir fault and also historical data shows no evidence for occurrence of large earthquake around the fault. No sign of destruction in Marvast historical castle (at a less than 10 km far from the Dehshir fault) built in Islamic period (~700-1250), shows any remarkable seismic activity until 750-1300 years ago. However, several evidence of geomorphologic markers such as drainages, gullies, streams and alluvial fans offsets, represent activity of the Dehshir fault in Late Quaternary. Of Geomorphic evidence at Marvast and Harabarjan sites record dextral - slip on the Dehshir fault during the Late Pleistocene-Holocene as major movement with minor dip - slip component. Rake of the fault movement has been considered for assessing to amount of horizontal and vertical slip rate on the Dehshir fault. This value in the North Marvast site has been calculated ~10 degrees and according to right bank offset on the Marvast river is ~7 degrees with horizontal and vertical displacements of 13 m and 1.5 m, respectively. Combining cumulative offset markers with OSL dating implies the Dehshir fault in Late Pleistocene-Holocene time period slips at horizontal and vertical components about 1±0.3 and 0.1 mm yr-1, respectively. We observed a minimum dextral offset along the Marvast fault segment in west of Harabarjan about 2 m that allow us assuming the related magnitude and date of last large paleoearthquake on the Dehshir fault is about Mw 7 and 2000 years ago, respectively.  
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله محمد فروتن |
پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران
سازمان اصلی تایید شده: سازمان زمین شناسی

حمید نظری |
پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران
سازمان اصلی تایید شده: سازمان زمین شناسی

برتراند میر | برتراند
دانشگاه پیر و ماری کوری، پاریس vi، پاریس، فرانسه

میشل سبریر | سبریر
دانشگاه پیر و ماری کوری، پاریس vi، پاریس، فرانسه

مرتضی فتاحی |
موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، تهران، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تهران (Tehran university)

کریستل لو دورتز | کریستل لو دورتز
دانشگاه پیر و ماری کوری، پاریس vi، پاریس، فرانسه

منوچهر قرشی |
1پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران
سازمان اصلی تایید شده: سازمان زمین شناسی

خالد حسامی |
پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، تهران، ایران
سازمان اصلی تایید شده: پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله

محمد رضا قاسمی | mohammad reza
پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران
سازمان اصلی تایید شده: سازمان زمین شناسی

مرتضی طالبیان |
پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران
سازمان اصلی تایید شده: سازمان زمین شناسی

نشانی اینترنتی http://www.gsjournal.ir/article_54458_9cd3a2c1fd4ad496120b58282a3f2fe5.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/960/article-960-541574.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات