این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
تاریخ نامه ایران بعد از اسلام، جلد ۸، شماره ۱۴، صفحات ۱۵۱-۱۸۲
عنوان فارسی چالش خوانش عقل‌گروانه از آثار تاریخ‌نگاری ایرانی اسلامی کاربست تفسیرِ خلاصه‌وار در بازخوانی البدء و التاریخ
چکیده فارسی مقاله البدء و التاریخ در بزنگاه عصر تدوین تمدن اسلامی به قلم مقدسی تألیف شده و کشمکش‌های گفتمانی اندیشمندان در آن بازتاب یافته است. در عین حال، محققان معاصر آن را نمونه‌ای از نگرش عقلانی- فلسفی به تاریخ در سنت تاریخ‌نگاری اسلامی دانسته‌اند. بنابراین بازیابی «ایدۀ کلیدی» مقدسی در نگارش البدء و التاریخ و «معنای بنیادین» آن، به عنوان مسئلۀ مقالۀ حاضر، مهم و ضروری می‌نماید. در پاسخ بدین مهم، مقاله درصدد نقد تاریخی البدء و التاریخ و بازاندیشی در آن با تکیه بر مبانی نظری تعیّنِ اجتماعی و فرهنگی معرفت و همچنین کاربست تفسیر خلاصه‌وار به مثابۀ روش خوانش و نقد متن است؛ امتزاجی که مقاله را عملاً به یک مطالعۀ موردی در حوزۀ «جامعه‌شناسی معرفتِ هرمنوتیکی» برای کاربست در نقد متون تاریخی مبدل کرده است. از خوانش البدء و التاریخ بر مبنای این چارچوب چنین برمی‌آید که گسترش انسان‌گرایی اسلامی قرن چهارم، که همراه با جهان‌وطنی، دیانت‌گریزی و فردگرایی بوده است، به مثابۀ بخشی از مؤلفه‌های تأثیرگذار اما طردشده ذیل گفتار بدعت در بافتار تاریخی این عصر، بدان گونه که جوئل کرمر بدان می‌پردازد، زمینه‌ای را شکل داد که مقدسی به نگارش کتاب خود از منظر کنش گفتمانی معطوف به سلطه/طرد بپردازد. در فصول مختلف کتاب، وی واکنش منفی خود به این شرایط را نشان می‌دهد و راه برون‌رفت از این شرایطِ به زعم خویش بحرانی را بازگشت به سنت‌گرایی شریعت‌محورانه و تفسیر راست‌کیشانه مبتنی بر آن به مثابۀ تنها چارچوب ارزشمند در سامان‌دهی به زندگی مسلمانان می‌بیند. بنابراین بر خلاف خوانش عقل‌گروانه از این اثر، بازخوانی گذشته و روایت رویدادها در این اثر در چنین راستایی به شکل جدلی و هنجارین تدوین و بازنمایی شده است که ضروری است در نقد تاریخی گزارش‌های آن مورد توجه قرار گیرد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی llenging the Rationalist Readings of Iranian Islamic Historiographic works: Applying the Summary Interpretation to the Re-reading of al-Badʿ va al-Târikh
چکیده انگلیسی مقاله >Al-Badʿ va al-Târikh have been written in the formation period of Islamic Civilization by Maqdasi and reflects the discursive struggles of scholars of his era. At the same time, contemporary scholars have described it as an example of rational-philosophical attitude to history in the tradition of Islamic historiography. This paper is an attempt to historically criticize al-Badʿ va al-Târikh and to re-think it according to the theoretical foundations of the social and cultural determination of knowledge, as well as the use of the summary interpretation as a method for reading and criticizing texts, which makes this paper a case study in the field of "hermeneutical sociology of knowledge" applied to the criticism of historical texts. According to a reading of al-Badʿ va al-Târikh based on this framework, the spread of Islamic humanism in the fourth century A.H., which had been accompanied by cosmopolitanism, a kind of secularism, and individualism, as a part of the influential components of the historical context of this period, but rejected as heretic, as Joel Craemer deals with the matter, had created a background on which Maqdasi wrote his book as a discursive act towards the domination/exclusion conditions. In the various chapters of the book, he shows his negative reaction to these conditions and a way out of it by returning to the traditional Shari'a and orthodox interpretation of it as the only valuable framework for organizing the lives of Muslims. Therefore, contrary to the rational readings of this work, the past retelling and the narrative of events in this work have been formulated and represented in a controversial and normative way, which must be considered in the historical criticism of its accounts.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله زهیر صیامیان گرجی | siamian gorji
استادیار دانشگاه شهید بهشتی
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه شهید بهشتی (Shahid beheshti university)

سعید موسوی سیانی | mousavi siany
دانشجوی دکترای تاریخ اسلام در دانشگاه شیراز
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه شیراز (Shiraz university)

نشانی اینترنتی http://tuhistory.tabrizu.ac.ir/article_7019_d0ee27e34b08cf8aa0d43d6861a099f2.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/677/article-677-564544.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات