این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهش های معماری اسلامی، جلد ۵، شماره ۳، صفحات ۰-۰
عنوان فارسی برنامه ریزی خدمات شهری برای زائرین در پیرامون حرم های مطهر نمونه مطالعاتی: هسته مرکزی شهر قم
چکیده فارسی مقاله مراکز شهری فارق از نقش و عملکردی که دارند همواره پذیرای جمعیتی بیش از ساکنین خود هستند که در طول شبانه روز برای تامین خدمات مورد نیاز خود به آن محدوده مراجعه می کنند. این مسئله در  مراکز شهری که نقشی فراشهری نیز مییابند، واجد اهمیتی بیشتر است و شهرها و کانونهایزیارتیازمصادیقمهماینگونه مراکز بشمار می آیند. یکی از مراکز اصلی در شهرهای زیارتی ایران محدوده های پیرامون حرم های مطهر هستند که علاوه بر جمعیت ساکن خود (مجاورین) حجم قابل توجهی جمعیت زایر غیرساکن را نیز به محدوده مرکزی جذب می کند. این جمعیت دارای نیازهایی است که می بایست در محدوده مرکزی تامین گردد تا نقش و عملکرد فضایی و فعالیتی محدوده در سطح قابل قبولی قرار گیرد. به  همین دلیل برنامه ریزی شهری وظیفه دارد تا نوع و میزان خدمات مورد نیاز برای گروه های جمعیتی را در این محدوده ها پیش بینی و تامین نماید. برای دستیابی به این هدف استفاده از روش ها و تکنیک های برنامه ریزی خدمات شهری ضروری است. اما علیرغم آنکه روش‌های متنوع و کارآمدی برای تخمین و برنامه ریزی خدمات جمعیت ساکن شهر تدوین شده و مورد استفاده قرار می گیرد، اما فقدان روش های مدون برای محاسبه خدمات و لحاظ نمودن نیازهای جمعیت سیال و غیر ساکن از معضلات اصلی در برنامه ریزی کاربری زمین و خدمات در هسته زیارتی شهرهای مذهبی بشمار می آید. این مقاله با تکیه بر تجربیات مولفان در زمینه برنامه ریزی خدمات مورد نیاز زائرین در هسته های زیارتی شهرهای مشهد و قم و با توجه به ابهامات و سوالات موجود در این زمینه، مبانی و روش هایی را برای برنامه ریزی نیازهای این گروه از جمعیت، به گونه ای که قابل استفاده برای برنامه ریزی توسعه فضاهای مذهبی و همچنین قابل استفاده در طرح های کلان و موضعی توسعه شهری این گونه شهرها باشد، را ارائه نموده است. برای این منظور دو روش برنامه ریزی خدماتی که بر مبنای تقسیمات کالبدی عملکردی برای محدوده و نهایتا محاسبه سطوح زیربنای فعالیت های مورد نیاز و روش دیگر با بهره گیری از ادبیات رایج شهرسازی کشور و بر مبنای برآورد جمعیت سیال در محدوده و همسنگ سازی نیازهای آنها و نهایتا محاسبه نیازها بر اساس سرانه مترمربع زمین صورت گرفته است. استفاده از هر یک از این روش ها دارای ملزومات و شرایطی است که پس از شناخت هر محدوده و تعیین نیازهای مدیریتی آن تبیین می گردد. هر یک از این دو روش دارای امکانات و محدودیت هایی است که در این مقاله به آن پرداخته می شود.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله شهرهای زیارتی، برنامه ریزی خدمات شهری، جمعیت زائر، شهر قم
عنوان انگلیسی Urban services planning for the pilgrims around the holy shrines Case study; the core of Qom City
چکیده انگلیسی مقاله Central parts of the cities regardless of their role and function, embrace more people than their own inhabitants heading for meeting their needs. This is more significant in city centers having ultra-city impacts ditto holy places. One of the main centers in pilgrimage cities is the Holy shrines' surroundings which attract considerable population of non-inhabitants in addition to their own inhabitants. To retain the validity of this principal area, the population's requirements should be provided at this very zone. Thus urban planning should predict and provide all types of required services in these areas. To reach this specific goal utilizing the methods and technics of urban service planning is essential. Despite using various and efficient methods for estimating and planning the services of inhabitants, lack of written procedures for evaluation of such services and considering requirements of fluid and non-inhabitants population are of the most problematic issues in planning of land use and services at the pilgrimage cores.  This paper is based on the authors' experience in the field of planning services needed by pilgrims in the pilgrimage cities of MASHHAD and QOM. Due to the uncertainties and questions in this regard, this paper presents principles and methods for planning the needs of this group. In a way that it can be used for planning the developments of religious spaces and major or local urban plans. To achieve this purpose, two methods of service planning have been used. One of them is based on functionally physical divisions of these areas and finally calculating the required infrastructure activities. And the other is based on utilizing common procedures of urbanism in Iran, the estimation of the fluid population in these areas and their corresponding needs and finally the calculation of their requirements based on per square meter.  Using of each method has some requirements stated after knowing each confine and determination of management needs. And each one of them has its own features and limitations addressed upon.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله مهران علی الحسابی | mehran alalhesabi
iran university of science amp; technology


محمد انام پور | mohamad anampour
expert urban planner at fajr-tosea consulting engineers


هاله حسین پور | haleh hosseinpour
pardis islamic azad university

سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه آزاد اسلامی علوم و تحقیقات (Islamic azad university science and research branch)

نشانی اینترنتی http://jria.iust.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-182-77&slc_lang=fa&sid=fa
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده مطالعات موضوعی در معماری و شهرسازی اسلامی (مانند ایده های فضائی- هندسی، نمادها، آرایه ها، احجام و غیره)
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات