این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
تحقیقات جغرافیایی، جلد ۳۲، شماره ۴، صفحات ۴۷-۶۸
عنوان فارسی تحلیل انتقادی طرح‌های نمونه‌گیری در پژوهش‌های جغرافیای انسانی با تأکید بر تورش انتخاب در نمونه‌های احتمالی
چکیده فارسی مقاله استفاده از واژه‌های «احتمالی و تصادفی» در روش نمونه‌گیری پژوهش ازنظر اصول روش تحقیق، بار ادعایی و معنایی خاصی دارد و به مفهوم رعایت اصول و قواعد نظریه نمونه‌گیری و عدم تورش انتخاب در طرح نمونه‌گیری است که پایایی و قابلیت تعمیم برآوردها را تضمین می‌کند. پژوهش حاضر با فرض وجود تورش انتخاب نمونه در بسیاری از طرح‌های نمونه‌گیری احتمالی در پژوهش‌های جغرافیای انسانی، به روش کیفی و با رویکرد انتقادی به ارزیابی این فرض پرداخته است. در این راستا به‌منظور کاوش و تفهم مفصل این مسئله، از میان مقالات چاپ‌شده در مجلات علمی-پژوهشی جغرافیایی کشور در 5 سال اخیر، با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند و معیار-محور به انتخاب 25 نمونه موردی از مقالاتی که روش نمونه‌گیری آن‌ها احتمالی (یا تصادفی) ذکرشده است، ولی شواهد و قرینه‌هایی مبنی بر نقض ادعای فوق و تخطی از اصول و قواعد نمونه‌گیری احتمالی (احتمال وجود تورش انتخاب) در آن‌ها موجود است، انتخاب شد. سپس به روش تحلیل محتوا و تحلیل استنادی به بررسی جوانب مسئله در هرکدام از این نمونه‌ها به‌طور جداگانه پرداخته شد. نتایج حاکی از آن است که در تمامی نمونه‌های موردبررسی، در «ادعای احتمالی و یا تصادفی بودن نمونه» بار معنایی علمی خاص این ادعا لحاظ نشده و روش نمونه‌گیری اعمال‌شده در اکثریت آن‌ها عملاً غیر احتمالی بوده است؛ بعضی از آن‌ها –احتمالاً به دلیل عدم آگاهی کامل از اصول و قواعد نظریه نمونه‌گیری-، معنای مصطلح و عامیانه واژه‌های احتمالی، تصادفی و یا اتفاقی را مدنظر داشتند و برخی نیز با آگاهی از معنا و اهمیت علمی این مفاهیم و اصطلاحات، به‌صورت ظاهری و فرمالیستی و خیلی خلاصه به استفاده از این روش اشاره کردند و تصویر روشنی از شیوه کار خود ارائه ندادند؛ درحالی‌که بعضاً در محتوای آن‌ها شواهدی مبنی بر نقض ادعای فوق به چشم می‌خورد. درنهایت در همه آن‌ها امکان وجود تورش انتخاب محتمل است و برآوردهای آن‌ها فاقد پایایی و قابلیت تعمیم قطعی بوده است. با توجه به گستردگی این مسئله در میان مجلات، پژوهشگران و نهادهای دانشگاهی مختلف تولید علم در سراسر کشور، لزوم توجه جدی به این مسئله به‌منظور پایش علمی و دفاع از اعتبار و جایگاه علم جغرافیا به‌عنوان علم برنامه‌ریزی و توسعه ضروری به نظر می‌رسد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Critical Analysis of Sampling Designs in Human Geography Research by Focusing on Selection Bias in Probability Samples
چکیده انگلیسی مقاله Using of words " probability and random" has such a special meaning and in research sampling method from the point of view of research method principles, it means respecting the principles and rules of sampling theory and lack of selection bias in sampling design that guaranties reliability and generalizability of estimates. By assuming the existence of selection bias sample in probability sampling designs in human geography research, this research evaluates this assumption by using of a critical approach and qualitative method. In  this respect, to explore and understand the issue in detail, 25 samples of articles  with probability or random sampling method were selected by using of targeted and criterion-oriented sampling method through articles published in scientific geographical research journal of country in the last five years, but there is evidence and indications that oppose the above claim, and indicate not respecting the principles and rules of probability  sampling (the possibility  of existence of selection bias) in these samplings. Then aspects of the problem were studied by content analysis and citation analysis in each sampling separately. The results showed that in all studied samples, the special scientific claim of the samples being "probable or random" were not well founded, and applied sampling method was practically not based on probability in most of samplings, maybe because of lack of adequate knowledge of principles and rules of sampling theory. Some of them had considered the idiomatic and popular meaning of words " probability and random or accidental", and some despite being aware of scientific importance and meaning of these concepts, had not used them properly and had mentioned using of these method very briefly, and did not present a clear image of their mechanism, while there are in some cases the evidences indicating the reversal of above claim in their content. Finally, there is possibility of existence of selection bias in all of them and their estimates did not have reliability and generalizability. Due to extension of this issue in journals, research and different academic institutions of production science all around of country, serious consideration of this issue seems necessary in order to defend the prestige and the status of geography science as programming and development science.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله مسعود صفایی پور | Masoud Safaei Pour
Shahid Chamran University
دانشگاه شهید چمران، اهواز

علیرضا رحیمی چم خانی |
Shahid Chamran University
دانشگاه شهید چمران، اهواز

نشانی اینترنتی http://georesearch.ir/browse.php?a_code=A-10-1-161&slc_lang=fa&sid=fa
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/694/article-694-576389.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تخصصی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات