این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
باغ نظر، جلد ۱۵، شماره ۵۸، صفحات ۲۷-۵۰
عنوان فارسی بازخوانی باغ سعادت‌آباد قزوین ؛ بر‌اساس اشعار عبدی‌بیگ‌شیرازی و انطباق با اسناد تاریخی دیگر
چکیده فارسی مقاله باغ سعادت‌آباد قزوین در دوره شاه‌طهماسب صفوی و در­جریان انتقال پایتخت به قزوین ساخته شد. با ­توجه به مستندات موجود، علت این انتقال در سال 962 ق. مخاطراتی بود که از­ سوی حکومت‌های عثمانی و روسیه متوجه تبریز بود. به دستور شاه طهماسب صفوی باغ‌ها و فضاهای لازم برای بخش‌های سکونتگاهی، دیوانی و سایر عرصه‌ها ساخته شد. وی عده‌ای از بزرگان کشوری و خویشاوندان نزدیک خود را تشویق کرد که باغ‌هایی در کنار باغ‌های سکونتگاهی حکومتی بسازند. در اطراف باغ سعادت‌آباد حدود بیست ­و­سه باغ و گلزار وجود داشت. شاه طهماسب از شاعری به نام خواجه زین ­العابدین ­علی­ نویدی معروف به عبدی‌بیگ شیرازی متولد 921 ق. در تبریز (متوفی 988 ق. در اردبیل) که در دیوان­خانه همایونی حضور داشته، خواست که مجموعه باغ‌های قزوین را به زبان منظوم وصف کند. خمسه "جنات ­عدن" عبدی­ بیگ شامل مثنوی‌­های "روضه‌الصفات"،"دوحه‌الازهار"،"جنه‌الاثمار"،"زینت­‌الاوراق" و "صحیفه­‌الاخلاص" حاصل این تلاش است که حاوی اطلاعات ارزشمندی درباره کلیات و جزییات این باغ و عمارت‌­های آن است. اشعار عبدی‌بیگ از مهم‌ترین اسناد در مورد این باغ بوده و از توصیفات آن روشن می‌شود که باغ سعادت‌آباد در زمان خود باغی کم‌­نظیر بوده است. از مهم‌ترین فضاها و ویژگی‌­هایی که در این اشعار به توصیف آن­ها پرداخته شده می‌­توان به خیابان، سردر، ارشی‌خانه، خانه­‌شروانی، ایوان­‌ها، صفه سرچنار، حوضخانه، هندسه باغ و انواع درختان و گیاهان اشاره کرد. اطلاعات موجود و فضاهای اشاره شده در این منظومه‌­ها بیش از چیزی است که امروزه بر جای مانده است و بر‌اساس این اطلاعات، می­‌توان تصویری کلی از نقشه عمومی باغ و ویژگی‌­های فضایی آن به‌­دست آورد.هدف این پژوهش باز­خوانی طرح این مجموعه باغ حکومتی بر‌اساس اشعار عبدی‌بیگ‌شیرازی و مطابقت آن با دیگر متون و اسناد تاریخی است. روش به‌­کار رفته در این پژوهش، روش تفسیری-تاریخی است که پس از استنتاج و تحلیل متون، تصاویر و نقشه‌­های موجود به هدف خواهد رسید. ساختار کلی باغ و عناصر اصلی آن شامل سردر عالی­‌قاپو، ارشی‌خانه (چهلستون)، خانه شروانی، دیوانخانه (ایوان شاهی) از مهم‌­ترین عناصر مورد بررسی در این پژوهش هستند.این منبع تاریخی می‌­تواند علاوه بر روشن کردن جنبه‌­های کالبدی مختلف معماری، منظر و باغ‌سازی، جنبه‌­های ذهنی-معنایی و اصول زیبایی‌شناسی آن زمان را نیز آشکار کند. این نوشتار سعی دارد تا ساختار فضایی کلی، توصیفات و جزییات این باغ‌ها را از میان اشعار استخراج و در قالب نقشه و کروکی به تصویر بکشد تا مبنایی برای مطالعات بعدی و برنامه‌­های توسعه­ آتی پدید آید.  
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Re-Commentary of Sa’adat Abad Garden of Qazvin A Comparative analysis of Abdi Beig Shirazi’s poems and historical documents
چکیده انگلیسی مقاله Sa'adat Abad Garden of Qazvin was built during the kingdom of Shah Tahmasb Safavid while transfering the capital to Qazvin. According to the available documentations, the reason for this transfer in 1554 A.D. (962 A.H.) was the hazard of Ottoman and Russian regimes for Tabriz. At the order of Shah Tahmasb Safavid, gardens and necessary settlements, court spaces and other buildings were made. He encouraged some of the country's squirearchy and close relatives to build gardens alongside state-owned gardens. Around the Sa'adat Abad garden, there were about twenty three gardens. Shah Tahmasb asked a poet named Khaje Zein al-Abedin Ali Navidi, known as Abdi Beig Shirazi, born 1515 A.D. (921 A.H.) in Tabriz (d. 1580 A.D.-988 A.H. in Ardebil), who was present at the Royal Court, to verse descriptions of Qazvin gardens. Abdi Beig's Penta "Janat Aden (Gardens of Heaven)" including five Masnavis "Rowdah-al-Sefat (garden of qualities)", "Dohat-al-Azhar (Tree of blooms)", "Jinnat-al-Asmar (Heaven of fruits)", "Zinat-al-Owragh (Ornament of leaves)" and "Sahyfeh-al-Ekhlas (Book of devotion)", was the result of such effort, which contains valuable information about the generalities and details of this garden and its mansions. Abdi Beig's poems are one of the most important documents about this garden, and it is clear from its description that Sa'adat Abad Garden wasa unique garden in that period. Among the most important spaces and features described in these poems it can be pointed to the street, gate, Arshikhaneh, Shervani's house, porches, plane tree platform, pool house, garden geometry, and various types of trees and plants. The information available and the spaces mentioned in these poems are more than what is left today, and based on this information, one can get an overview of the general map of the garden and its spatial characteristics. The purpose of this study is to the design of this imperial garden complex based on the poems of Abdi Beig Shirazi and to compare it with other texts and historical documents. The method used in this research is a historical-interpretative. The results are deducted by analyzing existing texts, images and maps. method that will result in goals after induction and analyzing the texts, existing images and maps. The general structures of the garden and its main elements including Aliqapu gate, Arshikhaneh (Chehelsotun), Shervani's House, Royal court (Shah's loggia) are among the most important elements analyzed in this study. This historical source, in addition to clarifying the various objective aspects of architecture, landscape and gardening, can reveal the subjective-semantic aspects and the principles of aesthetics of that time. This paper finallyattempts to draw overall structure of the garden as a map and sketch sto form the basis for further studies and future development plans.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله سمانه یاراحمدی |
دانشگاه تربیت مدرس

مجتبی انصاری |
دانشکده هنر و معماری دانشگاه تربیت مدرس- ریاست دانشکده هنر و معماری دانشگاه تربیت مدرس

محمدجواد مهدوی نژاد |
استاد گروه معماری دانشگاه تربیت مدرس

نشانی اینترنتی http://www.bagh-sj.com/article_59574_101038a09074ed2ca7c385ab33421a60.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/638/article-638-577665.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات