این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
فیزیک زمین و فضا، جلد ۴۴، شماره ۱، صفحات ۵۳-۶۹
عنوان فارسی وارون‌سازی توأمان دو بعدی‌ زمان ‌سیرهای موج لرزه‌ای S و مقاومت ویژه الکتریکی برای آشکارسازی ناهمگنی‌های نزدیک سطح
چکیده فارسی مقاله در این مقاله برای تصویرسازی هم‌زمان مجموعه داده­های لرزه شکست مرزی و مقاومت ویژه الکتریکی روش وارون­سازی توأمان دو بعدی تکرار شونده انتخاب شده است. در این الگوریتم، تابع گرادیان­های متقاطع به‌عنوان عامل پیونده دهنده ساختاری به مسئله وارون اضافه شده است. نتایج حاصل از وارون­سازی توأمان داده­های زمان سیر موج  S (برشی) و مقاومت ویژه که در امتداد یک پروفیل برداشت شده­اند، تشخیص دقیق مرز لایه­های تشکیل شده از مواد نرم و سخت را برای ما آسان­تر می­کند و علاوه بر آن ارتباط ضعیف ساختاری که بین مدل­های سرعت موج برشی و مقاومت ویژه وجود دارد را تقویت خواهد کرد. در مدل­های بازسازی شده از الگوریتم توأمان می­توان بسیاری از ناهمگنی­های نزدیک سطح (از جمله زون­های پر سرعت و کم‌سرعت) را که در مدل سرعتی حاصل از وارون‌سازی منفرد پدیدار نمی­شوند آشکار کرد. این تکنیک جدید به­طور موفقیت‌آمیزی بر روی داده­های مصنوعی (به­عنوان آزمون اعتبارسنجی) و همچنین بر روی داده­های صحرایی که در سواحل جنوبی ایران اندازه­گیری شده­، اعمال شده است. با مقایسه نتایج حاصل از هر دو الگوریتم، مشاهده شد که مدل­های به‌دست‌آمده از روش وارون­سازی توأمان نسبت به مدل­های حاصل از روش وارون­سازی منفرد دارای تشابه ساختاری بهتری هستند؛ بنابراین، این انطباق ساختاری قابل ملاحظه، شناسایی ناهمگنی­های کم­سرعت و یا پرسرعت را راحت­­تر می­کند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Joint two-dimensional electrical resistivity and seismic S-wave travel times inversion to characterize near-surface heterogeneities
چکیده انگلیسی مقاله Establishing the precise relationship between electrical resistivity and seismic shear (S) wave velocity in heterogeneous near-surface materials is a fundamental problem in geophysics and can complement petrophysical measurements for improved subsurface characterization. The relevant data from two-dimensional (2-D) electrical resistivity and seismic refraction investigations of the near-surface have jointly been inverted leading to accurate models. Nevertheless, Joint 2-D resistivity-velocity inversion is a difficult task since there is no established analytical relationship between resistivity and velocity. There are different approaches to 2-D joint inversion of disparate data with varying degrees of success. These can be classified into (1) petrophysical approach and (2) structural (or geometrical) approach. The petrophysical approach are based on the fact that for some specific geological environments, multiple geophysical parameters can be correlated via physical or empirical relationships. In the structural approach, both methods of geophysical are sensing the same underlying geology which in turn structurally controls the distribution of petrophysical properties. In this paper, we select the structural approach and posit that petrophysical information may be derived from the resultant models. When there is no special analytical relationship between the physical properties that have been extracted by different geophysical methods, we can estimate the models that there are good structural agreement between the physical properties, by means of joint inversion techniques. Gallardo and Meju (2003) by introducing cross-gradientsfunction that is defined in the form the cross product of the gradients, estimated the structural resemblances between the resulting images from joint inversion. The cross-gradients function is incorporated as a constraint in a nonlinear least squares problem formulation, which is solved using the Lagrange multiplier method. When the value of this function is zero, images of models will completely be similar in structure. Being zero of this function requires that the simultaneous spatial changes of different geophysical models, independent of the amplitude, should be collinear. In term of geology this means that if the changes of the physical properties for both methods are collinear then can characterize boundaries of layers and structures using the images obtained from structure‐coupled inversion. For the DC resistivity, forward problem is used by the procedure given by Perez-Flores et al. (2001). In this approach, the resistivity forward calculation is stated as a linear problem, which is based on the nonlinear integral equations for electromagnetic inverse problems of Gomez-Trevino (1987). The resistivity response of the model using the forward codes of Perez-Flores is approximated because of its computational speed of this approach we have employed it in the two dimensional joint inversion procedure. For estimating the first-arrival times from source to receiver, we adopt the approach of pseudo-bending technique (Um and Thurber, 1987). Compared to the earlier bending methods (Julian and Gubbins, 1977), the pseudo-bending technique is much rigorous and faster. For a cell with constant velocity, the Jacobian matrix is simply the length of the linear segment of the ray in the cell in transit, which is calculated impressively by ray tracing through the field of travel times that are generated during the forward modeling process. Incorporating auxiliary factors such as, Levenberg-Marquardt (LM) stabilization factor and smoothness constraints in the inverse problem assures convergence and stability of solutions much more and can resolve the nonuniqueness that has been taken place because of data error. Joint two-dimensional (2-D) inversion scheme is used to a test data sample (to validate inversion technique) and also to a field data set that has been recorded along a profile. The obtained results from this method is compared with the conventional separate inversion results and we conclude from this comparison that the joint inversion scheme is more powerful than the traditional separate inversion in illustrating the structural similarities between seismic velocity and resistivity models. As a result, this gained structural conformity of the cross-gradients inversion models can help us in better characterization of heterogeneous near-surface materials.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله مصطفی یاری |
دانشجوی دکتری، گروه فیزیک زمین، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، ایران

مجید نبی‌بیدهندی |
استاد، گروه فیزیک زمین، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، ایران

ظاهر حسین شمالی |
دانشیار، گروه فیزیک زمین، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، ایران

لقمان نمکی |
استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، کردستان، ایران

نشانی اینترنتی https://jesphys.ut.ac.ir/article_64853_6240e83066d1e91a7ead61db24f48afa.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1035/article-1035-582544.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات