این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
ژئوپلیتیک، جلد ۸، شماره ۲۸، صفحات ۱۳۵-۱۵۵
عنوان فارسی ارتقاء مدیریت آب‌های فرامرزی، راه پیش‌رو در خاورمیانه نمونه موردی: آب‌های فرامرزی ایران و همسایگان
چکیده فارسی مقاله تمدن­های بشری در کنار منابع آب مانند رودخانه­ها شکل گرفته و توسعه یافته­اند. تمدن باستانی بین­النهرین در کنار رودخانه­های دجله و فرات، تمدن مصر در کنار رود نیل، تمدن هند در کنار رود سند و تمدن شهر سوخته در کنار رودخانه هیرمند و دریاچه­های تالاب فرامرزی هامون نمونه­هایی از تمدن­های فوق­الذکر می­باشند. از جمله دلایل نابودی تمدن­های باستانی ناشی از وقوع جنگ­ها، بلایا و شیوع بیماری­های خطرناک، خشکسالی و کاهش دسترسی به منابع آب بوده است. امروزه با توجه به نابودی امپراطوری­ها و نظام­های سلطنتی قدیمی و تشکیل کشورهای کوچک و بزرگ،‌ مرزهای جدید تثبیت شده و منابع آب شیرین رودخانه­های فرامرزی اهمیت بیشتری یافته­اند و چالش­ها و تنش­هایی بین کشورها برای دسترسی به منابع آب شیرین رخ داده است، حتی در مواردی در قرن بیستم، منازعات مرزی هم رخ داده است. براساس مطالب فوق، ملاحظات دولت­ها و اقدامات کشورها به سمت و سوی تهیه روش­های جدید مدیریت منابع آب بویژه براساس اصول مدیریت جامع و یکپارچه منابع آب (IWRM) سوق یافته است. همچنین به‌منظور کاهش تنش­ها و منازعات و اجتناب از چالش­های جدید، معاهدات مرزی بر مبنای قوانین بین­المللی، سوابق تاریخی حقوق آب و لزوم حفظ روابط دوستانه بین کشورها برای دستیابی به راهکارهای منحصر به‌فرد و مناسبتر، تهیه و تدوین می­گردد. ایران و کشورهای همسایه آن حوضه­های آبریز فرامرزی مشترک بسیاری دارند، مانند: حوضه آبریز رودخانه فرامرزی ارس (بین ایران، ترکیه، ارمنستان و آذربایجان)، اترک (بین ایران و ترکمنستان)، اروند (شط‌العرب، بین ایران و عراق)، هیرمند و هریرود (بین ایران و افغانستان) و سایر رودخانه­های مرزی مشترک. در این مقاله پس از بررسی کوتاهی از وضعیت آب­های فرامرزی در دنیا و خاورمیانه، تجارب و سوابق مدیریت منابع آب فرامرزی بین ایران و کشورهای همسایه، سوابق معاهدات آب­های مرزی، ویژگی­های معاهدات مذکور و نیز نتایج مذاکرات و اقدامات انجام شده بین ایران و همسایگان با استفاده از معاهدات و پروتکل­های مربوط به رودخانه­های مرزی و منابع آب مشترک ارائه شده است. همچنین به نمونه­های همکاری­های مشترک موفق، و نیز مشکلات موجود اشاره شده و به اهمیت و ضرورت رویکرد به مدیریت جامع منابع آب (IWRM) بین کشورهای همسایه، به منظور افزایش بهره­وری از منابع مشترک و کاهش تنش‌های فیمابین پرداخته شده است.    
کلیدواژه‌های فارسی مقاله آبهای فرامرزی، هیدروپلیتیک، مدیریت جامع آب، خاورمیانه، ایران،
عنوان انگلیسی Transboundary Water Management Improvements, the Way Forward in the Middle East; Case Study: Transboundary Water Management of Iran and Neighbors
چکیده انگلیسی مقاله Human civilizations have been created and developed adjacent water resources such as rivers. The old Mesopotamia Civilization near Euphrates - Tigris Rivers, The Egypt Civilization near Nile River, The India Civilization near Indus River and The Burned City Civilization near Hirmand (Helmand) River and Hamoon lakes are samples of aforementioned civilizations. Demise of old Civilizations occurred according to wars, dangerous disasters and illness, droughts and deficiency of water. Today, with regards to limitation of ancient empires, kingdoms and governments and creation of new small and big countries, new boundaries have been established and the importance of fresh water resources and transboundary rivers has been increased much more and after that several challenges and disputes have been occurred between countries for accessing fresh water over these resources and even some serious disputes and wars between countries have been occurred in 20th century. According to aforementioned, government's consideration and attempts of countries are toward compiling new methods for water resources management specially based on principles of Integrated Water Resources Management (IWRM). Also for decreasing challenges and disputes and prevention of new challenges, water treaties based on international laws, and previous historic water rights and or the necessity to friendship relations between countries could help us achieving to unique and more suitable solutions in Transboundary Waters. Iran and its neighbors have several Transboundary Rivers Basins such as Aras (with Turkey, Armenia and Azerbaijan), Atrak (with Turkmenistan), Arvanad (Shat-Al-Arab) (with Iraq), Hirmand and Harirud (with Afghanistan) and others. In this paper, after a brief survey on Transboundary Rivers of Middle East Countries, it is presented the experiences of Transboundary Water Management of Iran and its neighbors in several fields of implementations, challenges, successful and new required process for implementation of IWRM in the Transboundary Rivers. 
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله علیرضا نجفی |
ـ رئیس گروه مطالعات و برنامه‌ریزی دفتر رودخانه‌های مرزی و منابع آب مشترک وزارت نیرو

جبار وطن‌فدا |
ـ مدیرکل دفتر رودخانه‌های مرزی و منابع آب مشترک وزارت نیرو

نشانی اینترنتی http://journal.iag.ir/article_56055_46fda8a8418cd98b58795bf3cd3ebd39.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1515/article-1515-601533.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات