این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
ژئوپلیتیک، جلد ۸، شماره ۲۷، صفحات ۱۵۴-۱۸۱
عنوان فارسی بررسی نقش و کارکرد کنترل مرز استان خراسان رضوی با افغانستان و تأثیر آن بر امنیت استان
چکیده فارسی مقاله امنیت ملی جوهره استقلال، تمامیت ارضی و حاکمیت بوده و حفظ اهداف دیگر و نیز به‌وجود آورنده و زمینه‌ساز هر هدف کلان در کشورها در گرو حفظ و ایجاد این هدف است. بنابراین می‌توان گفت امنیت ملی یکی از مهمترین اهداف سیاست خارجی هر کشوری محسوب می‌شود. راز وجود امنیت ملی، داشتن مرزهای مطمئن است. مرز ایران با افغانستان به‌دلیل داشتن ویژگی‌های فقر و محرومیت مرزنشینان بویژه در کشور همسایه، بی‌ثباتی و رواج فضای هرج و مرج و بی قانونی، حضور و فعالیت گروههای مسلح تروریستی و کارتل‌های مواد مخدر در منطقه و ترددهای غیرقانونی اتباع مهاجر یکی از نقاط بحران‌خیز و آسیب‌پذیر کشور محسوب می‌شود. لذا امنیت در این منطقه به‌جهت نفوذپذیری مرز و نیز داخل استان خراسان رضوی از جنبه‌های گوناگون مورد تهدید واقع می‌شود. این امر ایران را وادار ساخته است سرمایه‌گذاری کلانی برای کنترل مرزهای خود در قالب پروژه انسداد داشته باشد. با توجه به تحمیل هزینه‌های کلان طرح انسداد مرزها به جمهوری اسلامی ایران و عدم وجود تحقیقات علمی در خصوص شناخت تأثیرات مثبت و منفی این طرح، پژوهش حاضر به‌دنبال پاسخ به این سوال است که کنترل مرزهای استان خراسان رضوی با افغانستان، چه نقشی در امنیت استان داشته است و با چه راهکارهایی می‌توان آن را ارتقاء بخشید؟پژوهش حاضر به‌لحاظ روش‌شناسی دارای ماهیت همبستگی بوده و به‌دنبال بررسی ارتباط بین دو متغیر کنترل مرزی و امنیت می‌باشد که با استفاده از دو روش اسنادی (کتابخانه‌ای، فیش‌برداری، آمار نهادها و سازمانهای مختلف) و میدانی (مشاهده و مصاحبه با مرزنشینان و مسئولین) و بهره‌‌گیری از بسته‌های نرم‌افزاری آمار استنباطی SPSS و GIS، اقدام به جمع آوری و در نهایت تجزیه و تحلیل اطلاعات شده است. یکی از مؤلفه‌های اصلی و تأثیرگذار بر امنیت استان و مرز، که می‌تواند به‌عنوان فاکتور تقویت کننده نیز محسوب شود، مقوله معیشت مرزنشینان است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل پرسشنامه‌ها و مصاحبه با مردم، مسئولین و آمار سازمانهای داخلی و بین‌المللی، نشان می‌دهد پروژه کنترل مرز تأثیر مهمی بر امنیت و متقابلاً معیشت منطقه داشته؛ به‌طوری که 87 درصد از مردم و مسئولین سه شهرستان مرزی معتقدند که احداث دیوار بتونی، پاسگاههای مرزی و بازارچه مرزی در بخش‌هایی از مرز تأثیر خیلی زیاد و زیاد در ایجاد امنیت منطقه داشته است. در زمینه کنترل مرز و شیوه‌های گوناگون آن که در طول مرز اجرا شده است، احداث پاسگاه‌های مرزی با 90 درصد مقام اول، دیوار بتونی با 70 درصد دوم و احداث بازارچه مرزی با 60 درصد جایگاه جایگاه سوم را در ایجاد امنیت و بهبود معیشت منطقه داشته است. نکته مهم در امر کنترل مرز استان این است که تنها استفاده از دستگاه‌های الکترونیکی و مستحدثات فیزیکی جهت ایجاد امنیت تأثیر ندارد و باید عامل توسعه و ایجاد رونق اقتصادی را نیز در منطقه توامان و به‌همراه کنترل فیزیکی لحاظ نمود. هرگونه برنامه‌ریزی باید بر مبنای رابطه متقابل فوق اجرا گردد تا شاهد افزایش روز افزون امنیت در منطقه باشیم.پس از تجزیه و تحلیل یافته‌های پژوهش، مدل نهایی و کاربردی تحقیق حاصل شد و مشخص گردید که ایجاد امنیت به دو عامل کنترل مرز و معیشت مرزنشینان، بستگی دارد. از طرفی بین کنترل مرز و معیشت مرزنشینان نیز رابطه متقابل و مستقیمی برقرار است. تنها توجه به یکی از عوامل مذکور در ایجاد امنیت در منطقه و استان بیهوده می‌باشد. پس از مشخص شدن رابطه دو عامل کنترل مرز و معیشت مرزنشینان، پارامترهایی که می‌توان با اجرای آن به کنترل مرز استان رسید، طبق مدل مذکور، استفاده از مدل توسعه‌ای و مدل نظامی- انتظامی است. در مدل توسعه‌ای می‌توان بازارچه‌های مرزی را فعال نمود و توسعه داد؛ در مدل نظامی- انتظامی با دو شیوه انسداد فیزیکی با استفاده از پاسگاه‌های مرزی، احداث دیوار بتونی و انسداد الکترونیکی در مناطق مرتفع و کوهستانی مانند مناطق جهنم‌دره در تربت جام که امکان استفاده از انسداد فیزیکی وجود ندارد، ‌باید از عوامل اپتیکی، راداری و GIS استفاده شود. بنابراین پژوهش حاضر پیشنهاد می‌کند با استفاده از مدل تلفیقی می‌توان مرز استان خراسان رضوی با کشور افغانستان را کنترل نمود. در رابطه با معیشت مرزنشینان می‌توان با ایجاد اشتغال (از طریق بازارچه‌های مرزی) و متعاقب آن افزایش درآمد، کاهش نرخ بیکاری، معیشت مردم منطقه را ارتقاء بخشید که در نهایت منجر به افزایش امنیت در منطقه و استان مورد مطالعه شود.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله کنترل مرز، امنیت مرزی، خراسان رضوی، افغانستان،
عنوان انگلیسی Survey of the Role and Function of Controlling the Khorasan Razavi Province Border with Afghanistan and its impact on the Security of the Province
چکیده انگلیسی مقاله Introduction National security is the essence of independence, territorial integrity and sovereignty. Maintaining of other purposes and also creating and grounds of any immense goal depend on creating and preserving of national security. Thus National security is one of the most important foreign policy goals of each country. The secret of national security is possessing of secure borders. Iranian border with Afghanistan due to the characteristics of poverty, deprivation (especially in neighboring frontier–settlers), instability, promote an atmosphere of chaos and lawlessness, the presence and activities of armed terrorist groups and drug cartels in the region, illegal passage, immigrant citizens, is one of the most Crisis-prone and vulnerable parts of the country. Thus due to the border permeability, security in the region and Khorasan Razavi province of different aspects of reality is threatened. This case has forced Iran to control its borders in the form of large investment on border blockage projects. Given the huge imposed costs of the border blockage project on Iran and lack of scientific research on positive and negative impacts of the project, the present study try to answer to this question that how control of Khorasan border with Afghanistan, affect on the province security and with what ways it can be improved?. In terms of methodology, this study has a correlation nature and characterizes the relationship between two variables of border control and security, which conducted using both documents (Library, receipt imaging, statistics agencies and different organizations) and field study (observation and interviews with authorities and frontier–settlers) methods, and also by use of inferential statistics software package SPSS and GIS, the information is collected and analyzed.   Results and Discussion One of the main factors influencing security and border provinces, which can also be considered as a reinforcing factor, is the frontier–settlers livelihood issue. Results of the analysis of questionnaires and interviews with public, officials and statistics from national and international agencies, indicate that the border control project represents a significant impact on regional security and mutually livelihoods, so that 87 percent of people and officials in the three border city, believed to the mentioned findings. In the case of border control and the ways in which it is implemented in the region, boundary checkpoint construction with 90 percent is in the first rank, concrete construction with 70 percent is in the second rank, and construction of border markets with 60 percent is in the third rank of border security and improve livelihoods in the region. An important matter is that only the physical buildings and use of electronic devices are not sufficient to security establishment and the development and prosperity factors in the region beside physical control should be noted. Any plan should be implemented based on the mentioned mutual relationship to see increasing security in the region.   Conclusion After analyzing the research findings, the final model of the research was derived and was determined that security creation depends on two factors of border control and frontier–settlers livelihood. On the other hand a direct and mutual relationship exists between border control and frontier–settlers livelihood. Only focusing on one of the mentioned factors in establishing security in the region and the province is in vain. After determining the relationship between border control and frontier–settlers livelihoods, the parameters involving in border control, according to the model, are development model and the Military-Law Enforcement. In development models the border markets can be activated and developed, in Military - Law Enforcement model by two methods of physical blockage of the border with establish of police stations, and construction of concrete walls and electronic blockage in the highlands and mountainous such as Jahanam-dareh region in Torbat-Jam where there is not the possibility of using a physical obstruction, optical equipments, radar and GIS should be used. Therefore the present study suggests that Khorasan Razavi province border with Afghanistan can be controlled using the integrated model. In terms of frontier-settlers' livelihoods, by creating jobs (by establishing of border markets) and the subsequent increase income, reduce unemployment, the livelihoods of the region can be improved which ultimately leads to increased security in the region and the studied province.    
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله علی اصغر روشن |
- استادیار جغرافیای نظامی، دانشگاه جامع امام حسین (ع

حسن سعادتی جعفرآبادی |
- کارشناس ارشد جغرافیای نظامی، دانشگاه جامع امام حسین (ع

نشانی اینترنتی http://journal.iag.ir/article_56064_63974e893efcfec5c5370fc51c5ebc93.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1515/article-1515-601540.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات