این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، جلد ۲۹، شماره ۱، صفحات ۲۱-۴۲
عنوان فارسی تأثیر شدت فرسایش بادی و بیابان‌زایی در تخریب زیستگاه منطقۀ همدان
چکیده فارسی مقاله بررسی فرسایش بادی در مناطق بیابانی و کاهش ارزش زیستگاه‌های واقع در آنها، موضوعی است کهکمتر بررسی شده است؛ ازاین‌رو،توجه به اهمیت گونه‌های جانوری و تشریح رابطۀ علمی بین میزان فرسایش بادی و وضعیت زیستگاه‌های مناطق بیابانی از اهداف اصلی پژوهش حاضر هستند. به این منظور، ابتدا منطقۀ بیابانی قهاوند در شرقی‌ترین بخش استان همدان انتخاب و با بررسی عوامل نه‌گانۀ مؤثر بر فرسایش بادی شامل سنگ‌شناسی، شکل اراضی و میزان پستی و بلندی، سرعت و وضعیت باد، بافت خاک و پوشش غیرزندۀ سطح خاک، نوع و پراکنش نهشته‌‌های بادی و مدیریت اراضی بر اساس الگوی IRIFR.E.A، هفت واحد کاری شامل دشت ریگی دانه متوسط (مخروط‌افکنه)، تپه‌‌های تثبیت‌شده، دشت رسی، پهنه‌های نمکی دانه‌ریز یا پف‌کرده، تپه‌های فعال، اراضی تغییر کاربری یافته و روستایی تعیین و نقشۀ واحدهای کاری ژئومورفولوژی تهیه شد. برای ارزیابی شدت فرسایش بادی در هر یک از واحدهای کاری، عوامل نه‌گانۀ مؤثر در فرسایش بادی امتیازدهی شدند و نقشۀ هم‌فرسای منطقه تهیه شد. گونه‌های جانوری منطقه بر اساس مشاهده‌های میدانی و بررسی گزارش‌های موجود مشخص شدند و ارزش تقریبی هر یک از زیستگاه‌های منطقه بر اساس سه عامل متغیر غذا، آب و امنیت (تأثیرهای انسانی) و با استفاده از پرسش‌نامه و نظرهای کارشناسان شناسایی و با روش دلفی ارزش‌گذاری شد. سپس بررسی‌ها با تعیین همبستگی ارزش هر یک از زیستگاه‌های جانوری با میزان متوسط فرسایش بادی در آن زیستگاه انجام شدند. نتایج نشان دادند بیشترین امتیاز به تغییر کاربری اراضی و پهنه‌های نمکی دانه‌ریز یا پف و کمترین امتیاز به اراضی روستایی مربوط است. همچنین مشخص شد 04/7 درصد منطقه در کلاس فرسایشی کم، 59/23 درصد در کلاس فرسایش متوسط و 35/69 درصد در کلاس فرسایشی شدید و بسیار شدید قرار دارد. نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهند همبستگی خطی معکوس  و همبستگی لگاریتمی (ln) معکوس  بین میزان فرسایش بادی (wes) و ارزش زیستگاه (WH) وجود دارد؛ به این معنا که عوامل مؤثر در افزایش میزان فرسایش بادی بر کیفیت زیستگاه دارای تاثیر همبستگی معنادار و معکوس هستند و متناسب با اندازۀ خود از ارزش زیستگاه می‌کاهند؛ به‌طوری‌که با افزایش میزان فرسایش بادی در منطقه، منابع آب، غذا، پوشش گیاهی و امنیت از بین می‌روند یا محدود و موجب مهاجرت و کاهش تنوع گونه و تخریب زیستگاه می‌شوند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Invest the Effect of the Intensity of Wind Erosion and Desertification on the Destruction of the Habitat of Hamedan Region
چکیده انگلیسی مقاله The study of wind erosion in desert areas and the devaluation of the habitats in it is a subject that has been underestimated. Paying attention to the importance of animal species and describing the scientific relationship between the intensity of wind erosion and the status of habitats of desert areas are the main goals of this research. For this purpose, first, desert areas of Ghahavand region were selected in the eastern part of Hamedan province. Then, the 9 factors affecting wind erosion including: lithology, landform, elevation, velocity, wind condition, soil texture, non-lining of soil surface, type and distribution of wind deposits, and land management were studied. Based on the IRIFR.EA Model, seven units of work including: medium-sized pigeon plains (coniferous), stabilized hills, clay plains, fine or puffy salt zones, active hills, land-change, and rural change were identified and the map of geomorphic units was prepared. In order to evaluate the intensity of wind erosion in each unit of work, nine effective factors in wind erosion were graded and the regional map was prepared. The animal species of the area were evaluated based on field observations and current available reports. The approximate value of each habitat in the region was evaluated based on three variables of food, water, and security (human impacts) via using a questionnaire, experts' opinions, and the Delphi method. Then, analysis was done by determining the correlation between the values of each animal habitat with the average amount of wind erosion in that habitat. The results showed that the highest score was related to the land use change and the salt zones of fine or puff grain and the lowest score to the rural land. It was also found that 7.4% of the area is in low erosion level, 23.59% in moderate erosion level, and 69.35% in extreme erosion level. There was an inverse linear and logarithmic correlation (ln) between the amount of wind erosion (wes) and the value of the habitat (WH). This means that the effective factors in increasing the amount of wind erosion on the quality of the habitat have a significant and reverse correlation that decrease the value of the habitat. So, with the increase of wind erosion in the area, water resources, food, and vegetation security either would be lost or limited and caused migration and reduced species diversity and habitat degradation.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله علیرضا ایلدرمی |
دانشیار زئومورفولوژی، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران

مینا مرادی |
کارشناس ارشد محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران

محمد قربانی |
کارشناس ارشد محیط زیست، دانشکده انرژی و محیط زیست، دانشگاه علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران

نشانی اینترنتی http://gep.ui.ac.ir/article_22582_48b67757c6149b8102a948d3006d5fdf.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/761/article-761-615093.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات