این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، جلد ۱۶، شماره ۵۶، صفحات ۱۱۵-۱۲۵
عنوان فارسی بررسی دانش، نگرش و عملکرد داروسازان و پرستاران استان مازندران در مورد عوارض جانبی داروها و گزارش دهی آنها، سال۱۳۸۴
چکیده فارسی مقاله سابقه و هدف: فارماکوویژیلانس علمی است که به شناسایی، گزارش دهی، ارزیابی و پیشگیری از عوارض جانبی داروها پس از ورود به بازار پرداخته، اساس آن راگزارش داوطلبانه عوارض مشاهده شده توسط کادر درمانی ازطریق تکمیل کارت های زرد رنگ تشکیل می دهد. به دلیل پایین بودن میزان گزارش دهی در استان مازندران، این مطالعه به منظور بررسی دانش، نگرش و عملکرد داروسازان و پرستاران استان در خصوص گزارش دهی عوارض جانبی داروها انجام شده است.مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی روی 286 نفر شامل 67 داروساز و 219پرستار که به صورت تصادفی از شهرهای مختلف استان انتخاب شده بودند، انجام شده است. ابزار سنجش، پرسشنامه استاندارد گروه تحقیقاتی فارماکوویژیلانس در اروپا بوده است. در حیطه دانش، تعریف فارماکوویژیلانس، آگاهی از معیارهای گزارش دهی و تعریف واژه های مربوط به تکرر بروز عارضه مطرح شد. در حیطه نگرش، واکنش افراد در زمینه گزارش یا عدم گزارش چند مـورد عارضـه جانبـی بیان شده در پرسشنامـه و مهم ترین دلایل عدم گزارش دهـی عوارض مشکوک، و در حیـطه عملکرد تعداد و محل ارسال گزارش ها مورد بررسی قرار گرفت. داده ها توسط نرم افزار SPSS و با آزمون های independent sample t-test برای مقایسه متغیرهای کمی و مربع کای و Kendall’s tau-b به ترتیب برای متغیرهای کیفی اسمی و رتبه ای مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و P< 0.05 به عنوان اختلاف آماری معنی دار درنظر گرفته شد.یافته ها: دانش کافی در هیچیک از دو حرفه بررسی شده وجود نداشته است. علی رغم آن که بیش از 80 درصد شرکت کنندگان سابقه مواجهه با عارضه جانبی را بیان داشته اند، میانگین گزارش های ارسالی هر دو گروه شغلی بسیار پایین بوده و به ترتیب، 0.72 ± 2.8 و 0.17 ± 0.67 برای داروسازان و پرستاران بوده است (P< 0.01). پرستاران بیشترعوارض دارویی را به پزشکان، ایستگاه پرستاری و داروسازان بیمارستان ها گزارش نمودند و با احتساب این نوع گزارش ها، گزارش دهی بیش تری از داروسازان داشته اند (P< 0.001). مهم ترین دلایل عدم گزارش دهی عوارض مشکوک شامل عدم اطمینان از دخالت دارو در بروز عارضه، عدم اطلاع از مرکز ملی، شناخته شده بودن عارضه و جدی نبودن عوارض بوده است.استنتاج: با توجه به این که سیستم گزارش دهی عوارض جانبی داروها برای بسیاری از افرادی که در حوزه سلامت جامعه فعالیت دارند شناخته شده نمی باشد، اقداماتی نظیر برگزاری کارگاه های آموزشی در بیمارستان های استان با تاکید بر اهداف فارماکوویژیلانس، نحوه تکمیل کارت زرد و مواردی که ضرورتا باید گزارش شوند و نیز گنجاندن مبحث فارماکوویژیلانس در سرفصل دروس دانشجویان رشته های مختلف جهت بهبود وضعیت موجود، الزامی است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله فارماکوویژیلانس، عوارض جانبی داروها، دانش، نگرش، عملکرد
عنوان انگلیسی Knowledge, attitude and performance of pharmacists and nurses in Mazandaran province, Iran regarding adverse drug reaction and its reporting, 2005.
چکیده انگلیسی مقاله Background and purpose: Pharmacovigilance is a science that focuses on the detection, assessment, and prevention of adverse drug reactions (ADRs) in the post-marketing phase. Its back bone is spontaneous reporting by health care workers via completing the yellow cards. Due to the low reporting of ADRs in the Mazandaran province, this study was designed to evaluate the knowledge, attitude and performance of pharmacists and nurses regarding ADRs reporting. Materials and Methods: This descriptive study was done on 286 health care workers including 67 pharmacists and 219 nurses, selected randomly from different cities of the province. The standard questionnaire of European pharmacovigilance research group was used as the data collection tool. In the field of knowledge, definition of pharmacovigilance, awareness of the national criteria for reporting the ADRs and awareness about the terminology occurrence rates of ADRs were questioned. To evaluate the attitude, reaction of subjects to the some simulated ADRs and reasons of underreporting were assessed. In the field of performance, numbers of reported ADRs and also the sites where reports sent from were asked. Data were analyzed using independent sample t-test for quantitative variables and Chi-square and Kendall’s tau-b for nominal and ordinal variables, respectively using SPSS software. P< 0.05 was considered as significant level. Results: There was no satisfying knowledge in each of the two groups. In spite of exposure of more than 80% of subjects to the ADRs, the mean reported ADRs values for pharmacists and nurses were very low as 0.72 ± 2.8 and 0.17 ± 0.67 respectively (P< 0.01). Nurses liked to report most of ADRs to the physicians, nursing stations and pharmacist in spite of the national center. Considering these reports, they were more active than the pharmacists (P< 0.001). The main causes of underreporting of the suspected ADRs were not being sure about the causative effect of the drug, unawareness of the existence of a national center, the ADRs were too well known to report and the ADRs were too trivial. Conclusion: Since most of the heath care workers were not familiar with the spontaneous reporting system, interventions such as presenting pharmacovigilance workshops in the hospitals of the province focusing on the aims of pharmacovigilance, completing the yellow card, clarifying the reporting criteria and also considering the pharmacovigilance in the training courses of students are recommended.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله ابراهیم صالحی فر | e salehifar
faculty of pharmacy- mazandaran university of medical sciences, sari, iran
متخصص داروسازی بالینی، عضو هیأت علمی استادیار دانشگاه علوم پزشکی مازندران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه علوم پزشکی مازندران (Mazandaran university of medical sciences)

شهرام اعلا | sh ala


خیراله غلامی | kh gholami


نشانی اینترنتی http://jmums.mazums.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-1-186&slc_lang=fa&sid=fa
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی-کامل
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات