این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
تاریخ علم، جلد ۱۳، شماره ۱، صفحات ۱۱۵-۱۳۱
عنوان فارسی السفیر فی الهیئهِ غیاث الدین منصور دشتکی: خلاصه‌ای از هیئت بطلمیوسی و اشکالات آن در عهد صفوی
چکیده فارسی مقاله رسالۀ السفیر فی الهیئه از جمله رساله‌های مختصر هیئت است که غیاث‌الدین منصور دشتکی، دانشمند بزرگ دورۀ صفوی، آن را در سال 906ق تألیف کرده است. بررسی آن از چند منظر اهمیت دارد: اول، این رساله از جمله آخرین کتاب‌هایی است که در ادامۀ سنت هیئت‌نگاری در دورۀ اسلامی نوشته شده است. دوم، این رساله در دوره‌ای تألیف شده که ازآن به دورۀ افول علم اسلامی تعبیر می‌شود. سوم، در این کتاب، بر خلاف رویۀ کتاب‌های مختصر هیئت، به اشکالات الگوهای بطلمیوسی و راه‌حل‌های دیگران و دشتکی اشاره شده است. مقالۀ حاضر به بررسی شخصیت علمی دشتکی و معرفی رسالۀ السفیر فی الهیئه می‌پردازد. بررسی محتوای این رساله نشان می‌دهد که آن یک کتاب هیئت استاندارد، مختصر، مبتنی بر هیئت بطلمیوسی و درسنامه‌ای است که برای آموزش همگانی نجوم نوشته شده بود. ویژگی مهم آن بیان اشکالات نجوم بطلمیوسی و تاریخچۀ حلّ آنها است که ظاهراً برای تشویق خواننده به خواندن آثار پیشرفته‌تر دشتکی و آشنایی با راه‌حل‌های او بوده است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Ghīyāth al-Dīn Manṣūr Dashtakī’s Al-Safīr fī al-Hayʾa: an Abridged Treatise in “Hayʾa” of Safavid Period
چکیده انگلیسی مقاله Al-Safīr fī al-Hayʾa is a short treatises in "Hayʾa" written in 1500 A.D. /906 AH, by Ghīyāth al-Dīn Manṣūr Dashtakī, a great scholar of Safavid period. It is important to study this treatise because in the first place, it is one of the latest "Hayʾa" books written after many other books in this subject. In the second place, it is written in the period usually considered as the period of decline of Islamic science. And finally, unlike other short "Hayʾa" books, it includes a discussion of the difficulties of Ptolemaic planetary models, with some hints to the author's or the other scholars' solutions. This paper studies Dashtaki's scientific character and introduces Al-Safīr fī al-Hayʾa with a descriptive - analytical approach. A study of its contents shows that this treatise is a standard, brief, and instructional textbook based on Ptolemaic planetary models. The distinctive feature of this book is its presentation of the difficulties of Ptolemaic planetary models and the history of their solutions, apparently to persuade the scholars to study Dashtaki's other advanced works on "Hayʾa" and getting to know his solutions
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله امیرمحمد گمینی |
عضو هیئت علمی پژوهشکده تاریخ علم دانشگاه تهران

فاطمه کیقبادی |
کارشناس امور پژوهشی

نشانی اینترنتی https://jihs.ut.ac.ir/article_66068_efe886bcfc73b8e29698bac5bc2adfe0.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/674/article-674-640047.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات