این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
مسکن و محیط روستا، جلد ۳۷، شماره ۱۶۱، صفحات ۷۷-۹۲
عنوان فارسی ارزیابی نقش و کارآیی رفاق (ایوان) از دیدگاه استفاده کنندگان: فضای نیمه باز در خانه‌های روستایی مازندران
چکیده فارسی مقاله به‌واسطه زندگی آمیخته با طبیعت و شرایط محیط و اقلیم در مازندران، فضای نیمه باز به‌صورت چشمگیری فرم‌های متنوعی را در معماری خانه‌های روستایی گذشته این منطقه شکل داده و کارکردهای گوناگون عملکردی، زیبایی شناسی، اقلیمی و اجتماعی را بر عهده گرفته است. ولی به‌عنوان رکن مهمی از ارکان معماری بومی روستایی، در خانه‌های امروزین کمتر ظهور یافته، هم‌سنگ گذشته نقش ایفا نکرده و با سبک زندگی امروزین روستاییان، متناسب نشده است. "رفاق" خصوصاً واقع در جلوی خانه‌ها، نوع غالب این نوع فضا بوده که بدون استثنا در تمامی خانه‌های بومی روستایی و در تمامی مناطق این استان مشاهده شده، بیشترین نقش و جلوه را در این معماری به‌منظور خلق آسایش اقلیمی و رفتاری ساکنین بر عهده دارد. این تحقیق، بر این فضا تمرکز نموده و ضمن معرفی انواع، خصوصیات معماری و نقش‌های گوناگون آن، میزان پذیرش آن از طرف روستاییان را بر مبنای نظر این افراد بررسی کرده و به این پرسش پاسخ می‌دهد که چرا ساکنین روستایی در این استان به‌عنوان استفاده‌ کننده در طرح خانه‌های امروزین خود کمتر از رفاق استفاده می‌کنند.      در این راستا، چهار روستا در استان مازندران به‌عنوان منطقه مورد مطالعه برگزیده شده و سپس چندین خانه‌ ساخته شده به شیوه‌های بومی گذشته و نیز جدید که در حال استفاده می‌باشند، به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. نمونه‌ها، مورد مشاهده قرار گرفته و عکس‌برداری شدند، نقشه‌ آن‌ها برداشت، ترسیم و مستندسازی‌ شد. پرسشنامه بین ساکنین این خانه‌ها توزیع و توسط آن با آنان نیز مصاحبه ‌صورت گرفته تا آداب سکونت در رفاق، میزان علاقه‌مندی یا دلایل عدم تمایل به حضور این فضا در معماری مسکونی امروزین از دیدگاه خود روستاییان، استخراج شود. نکات مثبت این فضا را از نظر مردم می‌توان در قالب‌های کلان‌تر مانند  اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دسته‌بندی کرد.غیر اقتصادی، عدم کارآیی و عدم راحتی نگهداری‌ از رفاق، نقاط ضعفی هستند که روستاییان بدان دلایل از آن در خانه‌های جدید به‌ندرت استفاده می‌کنند. به‌طور کلی باوجود دغدغه‌های مختلف در مورد این فضا، غالب روستاییان نسبت به حضور آن در خانه احساس رضایت داشته و نیز به بهره‌برداری از آن در خانه‌های نوین خود تمایل دارند. با توسعه و ارتقای رفاق از طریق رفع دغدغه‌های روستاییان نسبت به آن، این فضا می‌تواند به‌عنوان رکن کارآ و هویت‌ساز، نقش چشمگیر دوباره یافته، خانه‌ها را زیباتر نموده و کمتر متکی به دستگاه‌های مکانیکی خصوصاً خنک‌کننده نماید.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Assessing the Efficiency and Role of Eivan Based on Users’ Perception: A Semi-open Space in Rural Vernacular Houses of Mazandaran
چکیده انگلیسی مقاله Loggia, locally known as Refagh, is one of the most important semi-open spaces with remarkably diverse types in rural housing of Mazandaran province in Iran. Given that the lifestyle is enmeshed with the nature and because of the special characteristics of the environment of this region, semi-open spaces generally, and loggia particularly, play various functional, aesthetical, climatic, cultural, and social roles within vernacular houses. In new modern houses this space is rarely built or does not convey the same role as in vernacular architecture. It has not been updated according to the new lifestyle of villagers. One type of refagh which locates in front of the house is predominant in the region, being observed in all vernacular rural houses within all different sub-regions of Mazandaran. This space has the most distinctive role in providing thermal comfort and convenience in hot seasons. This paper concentrates on this space in order to introduce its various characteristics, types, roles, and its rate of acceptability by villagers as users. This paper seeks to answer the question of why residents of rural houses in Mazandaran do not include this beneficial space in the layout of their newly built houses. In order to do so, four villages have been selected for this study. A sample of 44 houses – both from vernacular and modern architecture - was purposefully selected in these villages. Local residents as users of these houses have been interviewed. All sample houses have been observed, photographed, measured, mapped, and documented. In addition, structured interviews were conducted with the residents in order to find out their lifestyles, ways of using refagh, and the rate of their interest about this space. The results show that despite some concerns, most interviewees whether living in vernacular or new house are interested in including refagh in the layout of their houses. The positive and strong aspects of refagh according to villagers' view is grouped based on its economic, social, and cultural role. In addition, the architectural value of refaagh based on villagers' perception is grouped in aesthetic, function, efficiency, and thermal comfort categories. Uneconomical, inefficient, and uncomfortable were the most prominent negative aspects of this space mentioned by villagers. In addition, incompatibility of vernacular pattern of refagh with the new lifestyle of villagers has intensified the process of elimination of this space from the layout of new rural houses. Further research is needed to investigate these negative aspects and making it updated according to the new lifestyle of villagers. Through resolving villagers' concerns about this space, it can return to the layout of new housing of the region and play a role in preserving local identity, making houses beautiful and less dependent on mechanical cooling. This paper reveals some of the gaps in our knowledge about the vernacular housing of Mazandaran and refagh. It emphasises on the necessity of doing more field and lab research on this space.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله مجید یوسف نیاپاشا | Majid Yousefniapash
technical collage of Sama, Sari, Iran.
دانشگاه آزاد اسلامی، آموزشکده سما واحد ساری

ماریا برزگر | Maria Barzegar
Master of Architecture
کارشناس‌ارشد معماری

نشانی اینترنتی http://jhre.ir/browse.php?a_code=A-10-618-4&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1100/article-1100-642474.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده معماری
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات