این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
مسکن و محیط روستا، جلد ۳۷، شماره ۱۶۱، صفحات ۹۳-۱۰۶
عنوان فارسی گونه شناسی و تحلیل معماری دستکند در نایین
چکیده فارسی مقاله فضاهای زیر زمینی دستکند قدیمی‌ترین نوع سرپناه بشر محسوب می‌شوند که دارای پیشینه­ای فراتر از اولین بناهای معمول ساخته شده هستند. زمین به‌عنوان نخستین جایگاه و مصالح ساخت سر پناه، نقش به‌سزایی در شکل گیری معماری داشته است. یکی از کارکردهای زمین در معماری بومی فرو رفتن در دل زمین است. در نایین به بناهایی که در دل زمین و با معماری دستکند ایجاد شده­اند «بین» Bin اطلاق می­گردد. در این بین­ها نوعی گوناگونی کالبدی مشاهده می‌شود یعنی هر «بین» با توجه به کاربری و نوع استفاده­ای که از آن می‌شود اجزاء، حجم و تناسبات خاص خود را دارد. همچنین  نمونه‌های باارزشی از دوره­های مختلف تاریخی و فضاهایی با کاربری سکونتی، آسیاب­ها، مساجد، کارگاه­های نساجی و ... را در بر می‌گیرد. بررسی ها نشان می­دهد با وجود نقش، تنوع و ویژگی‌های خاص  این آثار، تاکنون مطالعه کاملی در مورد آن‌ها صورت نگرفته است اما امروزه عللی که باعث پدید آمدن این نوع معماری در نایین شده است به تنهایی، خود ضامن حفظ و نگهداری‌ همه این آثار نمی‌باشد بلکه شرایط معمول زندگی امروزین با مقتضیات بهره‌برداری معمول از این گونه آثار سازگار نیست و در نتیجه در معرض خطر نابودی و تخریب قرار گرفته­اند. براساس پیمایش میدانی مشخص شد در محدوده­ شهرستان نایین بین­های متنوعی باقی مانده و تعدادی نیز  در اثر عوامل مختلفی که باعث آسیب به آثار دستکند می‌شوند، بکلی از بین رفته­اند. بنابراین صرف بررسی و مستندنگاری آن‌ها ارزشمند می‌باشد و علاوه بر این‌، مقاله حاضر می‌تواند الگوی مطالعات بعدی در جهت مستندنگاری بیشتر آثار معماری دستکند گردد. مقاله با استفاده از روش‌های توصیفی-تحلیلی، مورد پژوهی و برداشت‌های میدانی، می‌کوشد عوامل مؤثر بر این گوناگونی  بین­­ها را شناسایی کند و یک گونه­شناسی از آن‌ها ارائه دهد. لازم به ذکر است که نقشه برخی از این بین­ها حاصل برداشت‌های میدانی نگارندگان است که برای اولین بار ارائه می‌شود. نتایج مقاله نشان داد که  آثار دستکند نایین بر‌اساس معیارهای ویژگی‌های طبیعی  بسترزمین و همچنین طرح ساخت و نحوه پیشروی درون بستر در دو گونه  بین­های زیرزمینی و بین­های ‌کنده شده بر دیواره رسی قرار می‌گیرند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله معماری دستکند، بین، گونه‌شناسی، ‌فضای معماری، ‌نایین.
عنوان انگلیسی Analysis and Typological Study of Troglodytic Architecture in the City of Naein
چکیده انگلیسی مقاله The oldest form of human shelters are hand-dug underground spaces. These shelters are older than the first built shelters. Ground as the first place and as a building material for shelters has played a significant role in shaping architecture. One of the uses of the ground in vernacular architecture is going to underground. In Naein, buildings that have been created underground are called "Bin". Bins have various types, meaning that each Bin has different components, volume and size according its usage. There are valuable samples of Bins in different historical periods, such as spaces with residential use, water mills, mosques and textile workshops. Despite the diversity and specific characteristics of these structures, no complete research has been conducted on them. Today the reasons that have led to the creation of Bin architecture in Naien cannot guarantee their maintenance. Because of their incompatibility with modern lifestyles, Bins are at risk of destruction. Our field data collection showed that in the city of Naien, Bafran and Mohammadieh areas various Bins have remained, while others have been destroyed completely. This issue shows the importance of the documentation about them. Additionally, this paper can be considered as a template for future studies aimed at documenting hand dug architectural spaces. Using a mixed method research, this paper seeks to identify the effective factors in the variety of Bins and developing a typology of them. Some of the plans of Bins are developed through the author's field survey and are presented for the first time. The results showed that the hand dug monuments of Naien, based of natural features of the underground geological structure, their layout and the method of opening the underground space, can be classified into two types; underground Bins and dug Bins in clay wall. Mosalla mosque, residential structures under Rostam castle, GorAbad water mill, Molla Nor water mill and gown weaving workshops are categorized in "dug Bins in clay wall" group. In Naien this hand-dug architecture has been used in places where because of the differences in geological context, high walls are built so that horizontal access through the wall is possible. So a set of places has dug with different depth on the clay wall. Examples of the second category, "underground Bins" groups, include Rigareh water mill, Mehrijan water mill, AliAbad mosque and underground bed-chamber of Naien central mosque. In this group the flat surface of the ground did not prevent the creation of hand-dug architecture. The primary access to this hand-dug underground Bins is through wells, which at the same time provide ventilation and light for these spaces.  
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله میترا آزاد | Mitra Azad
School of Architecture and Urban planning, Shahid Beheshti University, Tehran-Iran.
دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی.

مهدی سلطانی محمدی | Mehdi Soltani Mohamadi
MA in Conservation and Restoration of Hirtorical Buildings and Sites, Shahid Beheshti University, Tehran-Iran.
کارشناسی‌ارشد مرمت و احیای بناها و بافت‌های تاریخی دانشگاه شهید بهشتی.

محمد بلوری بناب | Mohamad Boluri Bonab
MA in Conservation and Restoration of Hirtorical Buildings and Sites, Shahid Beheshti University, Tehran-Iran.
کارشناسی‌ارشد مرمت و احیای بناها و بافت‌های تاریخی دانشگاه شهید بهشتی.

نشانی اینترنتی http://jhre.ir/browse.php?a_code=A-10-2787-3&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1100/article-1100-642475.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده محیط کالبدی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات