این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
جامعه شناسی تاریخی، جلد ۹، شماره ۲، صفحات ۶۵-۹۸
عنوان فارسی پرسپکتیو در برخی نگارکندهای صخره‌ای ساسانی: ژرفانمایی یا بازتابی سیاسی؟
چکیده فارسی مقاله دو ویژگی بنیادین هنر یادمانی ساسانی، یعنی سنت واقع‌گرایی و سنت مقامی به بهترین شکل در نگارکندهای صخره‌ای این دوره نمود یافته‌اند؛ به گونه‌ای که در کنار هم یک نظام نشانه‌ای رمزآلود را پدید آورده‌اند. معناکاوی این نظام نشانه‌ای با توسل به «رویکرد نشانه‌شناختی: بافت‌گرایی و پیوستار متنی (تصویرشناسی مقایسه‌ای)» میسر خواهد شد. آنچه بن‌مایه این جستار شد، خطای دید ناشی از اجرای پرسپکتیو در نگارکند صخره‌ای بهرام دوم در نقش رستم فارس است. این مسأله که امر را در شخصیت‌شناسی برخی پیکره‌ها بر محققان مشتبه ساخته است، بسی پرسش برانگیز است. چرا هنرمند عصر ساسانی در مواقعی عامدانه به اجرای پرسپکتیوی بی‌ضرورت دست زده است؟ نتیجه مطالعات حاکی از آن است که ترفندهای هنری چون پرسپکتیو نیز نقش یک عنصر نشانه‌ای نمادین را در این آثار ایفا نموده‌اند؛ چنان که این ترفند در نگارکند بهرام دوم در نقش رستم فارس به دور از هر گونه ژرفانمایی، تنها با مفهومی سیاسی مبنی بر حق ولیعهدی همراه است. پرسپکتیو عینیت‌یافته در نگارکند صخره‌ای شاپور اول در نقش رجب فارس نیز در عین ژرفانمایی، نشانه‌ای مبنی بر اولویت در حق ولیعهدی است. پژوهش حاضر از نظر ماهیت و روش از نوع پژوهش‌های تاریخی است که با رویکرد نشانه‌شناختی به تحلیل مسأله پرداخته است.    
کلیدواژه‌های فارسی مقاله ساسانی، نگارکندهای صخره‌ای، پرسپکتیو، حق ولیعهدی، حق تباری.
عنوان انگلیسی Perspective in the Sasanian Rock Reliefs: Technique or a Political intention?
چکیده انگلیسی مقاله Two fundamental features of the Sasanian monumental art, i.e. the realism and positional tradition, have been represented in rock reliefs of that time in the best manner, so that they have created a semiotic cryptic system together. Concept mining of this semiotic system will be achieved by appealing to a context-oriented approach and benefiting from the contextual continuum (comparative picturology). What underlay this research was the optical illusion resulted from implementing the perspective in the rock relief of Bahram II in Naqsh-i Rustam, Fars. This issue, which has misled the researchers in characterology of some figures, is highly controversial. Why the Sasanian artist has sometimes intentionally implemented an unnecessary perspective? Results of the studies indicate that artistic tricks such as perspective have also played the role of a sign in these artworks; as this trick in Bahram II rock relief in Nadsh-i Rustam, without any perspective, is merely accompanied by a political implication based upon the right of crown prince. The objectified perspective in the rock relief of Shapur I in Naqsh-i Rajab, Fars province, is also the evidence indicating the priority in the right of crown prince position.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله سید مهدی موسوی کوهپر |
گروه باستان شناسی، دانشگاه تربیت مدرس

سرور خراشادی |
دانشجوی دکتری گروه باستان شناسی دانشگاه تربیت مدرس

جواد نیستانی |
گروه باستان شناسی، دانشگاه تربیت مدرس

سید رسول موسوی حاجی |
گروه باستان شناسی، دانشگاه مازندران

نشانی اینترنتی http://journals.modares.ac.ir/browse.php?a_code=A-1-24073-1&slc_lang=fa&sid=25
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/744/article-744-654449.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات