این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهش های باستان شناسی، جلد ۸، شماره ۱۶، صفحات ۲۲۳-۲۳۹
عنوان فارسی معرفی و مطالعه‌ی سفال «آبی و سفید» با نقش چهارباغ در مجموعه‌ی ارگ بم
چکیده فارسی مقاله سفال یکی از فراوان‌ترین و مهم‌ترین تولیدات صنعتی به‌شمار می‌رود که انسان توانسته عرضه نماید. غیر از برآوردن نیازهای مادی، گاه ‌در جایگاه رسانه‌ای تصویری، اندیشه‌ی وی را نیز تبلیغ و اعلان نموده است. یکی از موضوعات همیشه‌پذیرفته‌ی پیرامون انسان به‌ویژه در آسیا، توجه به رُخ‌دادها و پدیده‌های طبیعی و به‌طور ویژه فضای سبز پیرامون است. علت این امر، بی‌تردید طبیعت تنگ‌دستی است که شرایط اقلیمی پیچیده‌ای برای حیات وی ایجاد کرده است؛ بنابراین کوتاه بودن فصل گُل و سبزه، باغ‌سازی و باݣݣغ‌پردازی را به دستینه‌ای آرمانی تبدیل کرد. یکی از مهم‌ترین شیوه‌های باغ‌پردازی ایرانی گونه‌ی «چهارباغ» است که در کتاب‌آرایی و قالیبافی نمونه‌های متعددی از آن شناسایی و مطالعه شده است. این آرایه در هنرهای کاربردی و به‌طور ویژه اشیاء سفالی به‌رغم استفاده‌ی پُردامنه، تنها در دوره‌ی پیش‌ازتاریخ و تاریخی، نمونه‌هایی از آن با اشاره‌ای کوتاه، معرفی شده است. برپایه‌ی همین ضرورت، پژوهش‌ حاضر تلاش کرده تا این نقش را در پاره‌ای از یافته‌های سفالین «آبی و سفید» ارگ بم در دوره‌ی صفویه که گونه‌ی چهارباغ وجه غیر جایگزین در طراحی معماری منظر است، بررسی و مطالعه نماید. سؤال اصلی بر این موضوع تأکید دارد که آرایه‌ی سفالینه‌ها چه ارتباطی با نوع باغ‌پردازی دوره‌ی صفویه دارد. روش تحقیق در این پژوهش، تاریخی، توصیفی-تحلیلی است. گردآوری یافته‌ها به دو شیوه‌ی اسنادی و میدانی صورت‌گرفته است. آن‌چه این تحقیق بدان دست‌یافته، گواهی می‌دهد که هنرمند سفالگر غیر از نشان دادن چهارباغ و اجزای آن، گاه به‌شیوه‌ای استادانه کوشک میانی آن‌را به‌صورت یک نه‌بخش که در ادبیات معماری به «هشت‌بهشت» معروف شده، نمایش دهد؛ بنابراین به‌نظر می‌رسد همان‌طورکه استفاده از این نقش در دسته‌ای از قالی‌های دوره‌ی صفویه، نام «قالی چهارباغ» را برای آن مرسوم ساخت، می‌توان این‌گونه از سفال را به‌عنوان «آبی و سفید چهارباغی» در گونه‌شناسی سفال دوره‌ی اسلامی معرفی کرد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله چهارباغ،هشت بهشت،قالی چهارباغ،سفال آبی و سفید،ارگ بم،
عنوان انگلیسی -
چکیده انگلیسی مقاله -
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله اسدالله جودکی عزیزی |
دانش آموخته ی دکترای باستان شناسی دوره ی اسلامی، دانشگاه مازندران،کارشناس پایگاه میراث جهانی بم و منظر فرهنگی آن

سیدرسول موسوی حاجی |
دانشیار گروه باستان شناسی دانشکده هنر و معماری دانشگاه مازندران

افشین ابراهیمی |
عضو هیأت علمی پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی و فرهنگی

نشانی اینترنتی
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات