این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهش های باستان شناسی، جلد ۸، شماره ۱۷، صفحات ۸۵-۱۰۴
عنوان فارسی شناسایی ساختاری و نحوه ی ساخت سنجاق های میله ای آلیاژ مسی به دست آمده از کاوش های منطقه ی چیاسبز غربی استان لرستان
چکیده فارسی مقاله محوطه‌های تاریخی، فرهنگی و باستان‌شناسی جلوه‌ی‌ بارزی از تعامل انسان‌های پیشین با جهان پیرامون از گذشته‌های دور تاکنون بوده‌اند؛ در این میان گورستان‌ها بیشترین اطلاعات را درباره‌ی جنبه‌های معنوی نیاکان ما در اختیار قرار می‌دهد. گورستان «چیاسبز غربی»، واقع‌در دشت‌های غربی منطقه‌ی پیشکوه یا استان لرستان کنونی، یکی از این محوطه‌های ارزشمند تاریخی مربوط به عصر آهن است که در سال 1389 مورد کاوش قرار گرفته و در جریان آن سه عدد سنجاق برنزی به‌دست آمده است. براساس مقایسه‌ی این سنجاق‌ها با نمونه‌های مکشوف از کاوش‌های علمی باستان‌شناسی  این سنجاق‌ها در دسته‌ی سنجاق‌های میله‌ای جای‌گرفته و تاریخ ساخت آن‌ها را می‌توان مابین مفرغ میانی و اوایل عصر آهن 1 تاریخ‌گذاری نسبی نمود. با توجه به این‌که این گورستان اخیراً کشف و کاوش شده، تاکنون مطالعه‌ی تخصصیِ ساختاری، فن‌شناسی به‌صورت مستقل با استفاده از روش‌های دستگاهی و آزمایشگاهی برروی اشیای فلزی مکشوف از آن صورت نگرفته است. هدف نگارندگان، مطالعه‌‌ی سنجاق‌ها از لحاظ گونه و کاربرد و معرفی گورستان چیاسبز غربی، و مطالعه‌ی آن‌ها از نقطه‌نظر فن‌شناسانه که با پرسش‌هایی در زمینه‌ی گونه‌های سنجاق‌ها و دوره‌ی زمانی، ترکیبات عنصری و روش‌های ساخت و جایگاه تکنولوژیکی منطقه مورد مطالعه دنبال شده است. بدین‌منظور از روش‌های دستگاهی مانند SEM-EDS, AAS جهت شناخت آلیاژگری، ترکیب شیمیایی آلیاژ، و از رادیوگرافی و متالوگرافی جهت شناخت روش‌های ساخت استفاده شده است. براساس داده‌های آنالیز عنصری، ترکیب عنصری این سنجاق‌ها از نظر فنی مشابه فلزکاری عصر آهن در منطقه‌ی زاگرس‌مرکزی است. ترکیب به‌کار رفته در ساخت دو سنجاق، آلیاژ دو جزئی مس-قلع، و در یک سنجاق مس و ترکیب آخال‌ها، سولفید مس بوده که حاکی از استفاده از سنگ‌های سولفیدی بوده است. میزان متغیر قلع در نمونه‌ها را می‌توان ناشی از عدم کنترل آلیاژسازی توسط فلزگران چیاسبز درنظر گرفت. با توجه به تصاویر رادیوگرافی و بررسی‌های ریزساختاری توسط متالوگرافی، این سنجاق‌ها طی عملیات پیوسته‌ی گرمایی/مکانیکی (چکش‌کاری و تابکاری) ساخته شده‌اند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی An Investigation of the Structure and Construction Method of Copper Alloys Pins Excavated from the West Chia Sabz, Lorestan Province
چکیده انگلیسی مقاله Historical, cultural, and archaeological sites reveal manifestations of the ancient man's interactions with the surrounding world from ancient ages until the present. Among the most important sets of archaeological data with the highest information about the spiritual aspects of our ancestor's cultures, there are cemeteries and related remains of the burial rituals. an important portion of these remains pertaining to these cultural and ritual heritage are metal objects dated back to the Iron Age. As the ornamental metal objects integrated to the life and rituals of ancient man, these objects were buried alongside the dead bodies; hence, the grave and the grave findings can be considered as a live image of life's special moments of past societies. Throughout the vicissitudes of the history of Iranian plateau, Central Zagros, especially Lorestan, has played an important role in the development of metallurgy technology. The "Western Chia-Sabz" cemetery located in the western plains of "Pish-Kuh", i.e. the present Lorestan province, is one of these important ancient sites referring to the Iron Age. This area is more than 3 acres, and is gained access through the dirt road of Ramavand from the north and faces Vyzenhar heights, and the Neolithic site of East ChiaSabz is located on its east side. The southern and western sides of the area border the steep slopes of the valley through which Seimare is flowing. The site has recently (in 2010) been explored and three bronze pins were found through the excavations. The pins are somehow the most interesting and also the most diverse artifacts made by the ancient residents of Lorestan region, among them, bar pins have the highest diversity. Based on the conducted historical and comparative investigations, the pins are classified in the category of "bar pins" and their relative manufacturing date is determined between the Middle Bronze Age and Early Iron Age in the central Zagros area. Despite the particular historical importance of the ancient metal objects discovered in Lorestan, since the "Western ChiaSabz" cemetery has just recently been discovered and explored, no independent specific structural and technological study on these metal objects via laboratory methods has been reported yet. The present study aims to introduce, describe, and present a comparative analysis of the pins founding in the "Western ChiaSabz" cemetery. The pins were investigated technologically through the instrumental methods using SEM-EDS, AAS, radiography and metallography; Also, microscopic and macroscopic studies were conducted and their alloy type, chemical composition, and their manufacturing technique were determined. According to the results of the semi-quantitative chemical analysis, the composition used in the construction of two of the pins was a two-component copper-tin alloy, and the other one was made of copper. It was found that the two bronze pins are produced by Cu–Sn or tin bronze alloy with a variable tin content and some metallic impurities. Their inclusions are composed of copper sulfide which represents the use of the sulfide ore to make these objects. The variation of the Sn content indicates that the bronze alloy has not been made by a controlled alloying process. The varying bronze composition might have originated due to one of following processes of bronze production: (1) co-smelting copper and tin ores in crucible to produce a bronze alloy; (2) alloying by adding a variable amount of cassiterite (SnO2) to the metallic copper and melting in crucible (cementation of metallic copper with cassiterite); (3) using a complex Sn-bearing copper ore. Finally, with regard to the results of the X-rays and microstructural metallographic analysis, it seems that these pins have been made through a continuant thermal / mechanical (hammering and annealing) process.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله مهشید صفایی قلاتی |
دانشجوی کارشناسی ارشد رشته ی مرمت اشیاء تاریخی و فرهنگی، دانشگاه هنر اصفهان

حمید رضا بخشنده فرد |
استادیار گروه مرمت اشیاء تاریخی و فرهنگی دانشگاه هنر اصفهان

مرتضی حصاری |
دانشیار گروه باستان شناسی دانشگاه هنر اصفهان و پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری

نشانی اینترنتی https://nbsh.basu.ac.ir/article_2392_142808ec87332163b1c27a15b2e1cc22.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1361/article-1361-892871.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات