این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
نقد ادبی، جلد ۱۱، شماره ۴۲، صفحات ۰-۰
عنوان فارسی آسیب‌شناسی کاربرد استعاره در فرایند نظریه‌پردازی فرمالیسم مکانیکی
چکیده فارسی مقاله ارمغان نظریه‌های ادبی تحلیل نظام‌مند ماهیت ادبیات است. نخستین مرحلۀ تکامل فرمالیسم روسی، «فرمالیسم مکانیکی» یا «فرمالیسم تقلیل‌گرایی» نام دارد. این نظریه در ژرف‌ساخت اندیشگانی خود برای تبیین ماهیت ادبیات از اسم‌نگاشت «ادبیات ماشین است» بهره می‌برد. هرچند تبیین ماهیت ادبیات از طریق استعارۀ ماشین زمینۀ بروز خلاقیت و تسهیل در توضیح و تبیین نظریه را برای نظریه‌پرداز فراهم می‌کند؛ پژوهش‌های معاصر نشان می‌دهد استعاره‌ها فرایند ادراکی نظریه‌پرداز و درنتیجه فرایند مطالعۀ موضوع و فرمول‌بندی نهایی نظریۀ را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهند و در بحث انتقال نظریۀ ادبی به سایر فرهنگ‌ها، کژکارکردهایی نیز خواهند داشت؛ زیرا ادراک هستی‌شناختی، معرفت‌شناختی و روش‌شناختی همۀ فرهنگ‌ها از حوزۀ مفهومی استعارۀ «ماشین» یکسان نیست. ازاین‌رو شاهد ظهور نوعی مطالعات فرمالیستی در زبان‌های مقصد، مانند زبان فارسی، هستیم که تلقی خاصی از روش‌شناسی فرمالیستی دارند. بنابراین، این نوشتار درصدد است با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی کارکردها و کژکارکردهای استعارۀ ماشین را در تبیین ماهیت اثر ادبی در فرایند نظریه‌پردازی فرمالیسم مکانیکی و نیز انتقال آن بررسی کند. برای این منظور، ضمن بررسی ریشه‌های فکری و اندیشگانی اندیشۀ جهان ماشینی به نقش تقلیل‌گرایی دکارتی در شکل‌گیری سطوح مختلف نظریۀ فرمالیستی پرداخته می‌شود و سپس برپایۀ علل اربعۀ ارسطویی ماشین و ادبیات مقایسه شده، تفاوت‌های ادراکی «ماشین» در زبان‌های روسی، انگلیسی و فارسی به‌اختصار نشان داده می‌شود. طبق بررسی‌ها، تبیین ماهیت ادبیات برمبنای استعارۀ مکانیکی، در مرحلۀ نظریه‌پردازی موجب شده است نظریه‌پرداز در فرمول‌بندی نظریه برای رسیدن به یک روش‌شناسی خلاق و سازگار با اثر ادبی ناکام بماند و در مرحلۀ انتقال نیز تفسیر و کاربست آن با نوعی بدفهمی مواجه شود.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله نظریه‌پردازی،تفسیر،ماهیت،کارکردها و کژکارکردهای استعاره ماشین،فرمالیسم مکانیکی،
عنوان انگلیسی The Pathology of the Application of Metaphor in the Process of Theory Construction of Mechanical Formalism
چکیده انگلیسی مقاله ارمغان نظریه‌های ادبی تحلیل نظام‌مند ماهیّت ادبیات است. نخستین مرحله از تکامل فرمالیسم روسی «فرمالیسم مکانیکی» یا «فرمالیسم تقلیل‌گرایی» نام دارد. این نظریه در ژرف‌ساخت اندیشگانی خود برای تبیین ماهیت ادبیات از اسم‌انگاشت «ادبیات ماشین است» بهره می‌برد. هر چند تبیین ماهیّت ادبیات از طریق استعارۀ ماشین زمینۀ بروز خلاقیت و تسهیل در توضیح و تبیین نظریه را برای نظریه‌پرداز فراهم می‌کند ولی پژوهش‌های معاصر نشان می‌دهد که استعاره‌ها فرایند ادارکی نظریه‌پرداز و در نتیجه فرایند مطالعۀ موضوع و فرمول‌بندی نهایی نظریۀ را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهند و به نوبۀ خود در بحث انتقال نظریۀ ادبی به سایر فرهنگ‌ها، کژکارکردهایی نیز خواهند داشت. چرا که ادراک هستی‌شناختی، معرفت‌شناختی و روش‌شناختی همۀ فرهنگ‌ها از حوزۀ مفهومی استعارۀ «ماشین» یکسان نیست. ازین‌رو، شاهد ظهور نوعی مطالعات فرمالیستی در زبان‌های مقصد، مانند زبان فارسی هستیم که تلقی خاصی از روش‌شناسی فرمالیستی دارند. بنابراین این نوشتار در صدد است با رویکرد توصیفی‌ ـ تحلیلی کارکردها و کژکارکردهای استعارۀ ماشین را در تبیین ماهیت اثر ادبی در فرایند نظریه‌پردازی فرمالیسم مکانیکی و نیز انتقال آن بررسی کند. برای این منظور ضمن بررسی ریشه‌های فکری و اندیشگانی اندیشۀ جهان ماشینی به نقش تقلیل‌گرایی دکارتی در شکل‌گیری سطوح مختلف نظریۀ فرمالیستی می‌پردازیم و سپس بر پایۀ علل اربعۀ ارستویی به مقایسۀ ماشین و ادبیات می‌پردازیم و تفاوت‌های ادراکی «ماشین» را در زبان‌های روسی، انگلیسی و فارسی به شکل مختصر بررسی می‌کنیم. بررسی‌ها نشان می‌دهد که تبیین ماهیت ادبیات بر مبنای استعارۀ مکانیکی، در مرحلۀ نظریه‌پردازی موجب شده است نظریه‌پرداز در فرمول‌بندی نظریه برای رسیدن به یک روش‌شناسی خلاق و سازگار با اثر ادبی ناکام بماند، و در مرحلۀ انتقال نیز تفسیر و کاربست آن با نوعی بدفهمی مواجه شود.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله نظریه‌پردازی,تفسیر,ماهیت,کارکردها و کژکارکردهای استعاره ماشین,فرمالیسم مکانیکی
نویسندگان مقاله
نشانی اینترنتی http://journals.modares.ac.ir/browse.php?a_code=A--18428-2&slc_lang=other&sid=29
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده other
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات