این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
آرشیو توانبخشی، جلد ۱۹، شماره ۳، صفحات ۰-۰
عنوان فارسی بررسی تاثیر آموزش بازی‌درمانی گروهی با رویکرد شناختی رفتاری بر مهارت‌های اجتماعی دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی
چکیده فارسی مقاله هدف: تا سال 2018 دست‌کم یازده بار در تعریف کم‌توانی ذهنی یا ناتوانی‌ هوشی تجدیدنظر شده است. انجمن ناتوانی‌های هوشی و تحولی آمریکا در سال 2007، واژه کم‌توانی ذهنی را جایگزین عقب‌ماندگی‌ ذهنی کرد. در حال حاضر، واژه کم‌توانی ذهنی مورد تایید همگان از جمله انجمن روان‌پزشکی آمریکا (پنجمین ویرایش تجدیدنظر شده راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی) و سازمان بهداشت جهانی قرار گرفته است. کم‌توانی ذهنی با محدودیت‌های اساسی در کارکرد هوشی و رفتار سازشی از جمله مهارت‌های سازشی مفهومی، اجتماعی و عملی مشخص می‌شود. این ناتوانی به قبل از 18 سالگی شروع مربوط است. کم‌توانی ذهنی یکی از اختلال‌های رشدی عصبی رایج است که منجر به کیفیت زندگی پایین، کاهش فعالیت‌های اجتماعی و احساس طرد می‌شود. از این رو، آموزش برنامه‌های مناسب از جمله برنامه آموزشی بازی‌درمانی گروهی با رویکرد شناختی رفتاری برای بهبود مهارت‌های اجتماعی کودکان کم‌توانی ذهنی اهمیت دارد. پژوهش حاضر به‌منظور بررسی اثربخشی برنامه آموزشی بازی‌درمانی گروهی با رویکرد شناختی رفتاری بر مهارت‌های اجتماعی دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی در شهر اصفهان انجام شد. روش بررسی‌: این پژوهش، یک مطالعه نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون و گروه شاهد بود. در این پژوهش 22 دانش‌آموزان کم‌توانی ذهنی 7 تا 11 ساله شرکت داشتند که در سال تحصیلی 97-1396 مشغول به تحصیل بودند. آنها از لحاظ اقتصادی و اجتماعی در سطح متوسطی قرار داشتند. آزمودنی‌ها با روش نمونه‌گیری در دسترس از مدرسه شهیدان نوری اصفهان انتخاب شده بودند. آنها به دو گروه 11 نفری آزمایش و شاهد تقسیم شدند. گروه آزمایش، برنامه آموزشی بازی‌درمانی گروهی با رویکرد شناختی رفتاری را در 7 جلسه (هر جلسه 40 دقیقه) دریافت کردند، در حالی‌ که به گروه شاهد این آموزش ارائه نشد. ابزار استفاده‌ شده در این پژوهش مقیاس مهارت‌های اجتماعی ماتسون بود. مقیاس مهارت‌های اجتماعی ماتسون را والدین برای آزمودنی‌ها در دو مرحله پیش‌آزمون و پس‌آزمون تکمیل کردند. اطلاعات به دست آمده از هر دو پرسشنامه‌ در قبل و بعد از مداخله با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری در نسخه 23 نرم‌ افزار بسته آماری در علوم اجتماعی تجزیه و تحلیل شدند.  یافته‌ها: در ابتدا مفروضه‌‌های نرمال بودن و همگنی واریانس- کوواریانس متغیرها مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمون کلموگروف اسمیرنوف حاکی از آن بود که همه متغیرها نرمال هستند (05/0P>). آزمون باکس هم فرض همگنی واریانس-کوواریانس را تایید کرد. بنابراین مفروضه‌ های آزمون آماری تحلیل کوواریانس چند متغیری برقرار است و می‌توان جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از این آزمون آماری استفاده کرد. نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیری نشان داد که برنامه آموزشی بازی‌درمانی گروهی با رویکرد شناختی رفتاری اثر معناداری بر مهارت‌های اجتماعی دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی داشت (001/0P<). همچنین نتایج بیانگر اثر معنادار برنامه آموزشی بازی‌درمانی گروهی با رویکرد شناختی رفتاری بر همه خرده‌مقیاس‌های مهارت اجتماعی (رفتار اجتماعی مناسب، رفتار غیراجتماعی، پرخاشگری و رفتار تکانشی، برتری‌طلبی و اطمینان زیاد به خود داشتن، ارتباط با همسالان) در این دانش‌آموزان بود (001/0P<). بر اساس مجذور اتا می‌توان عنوان کرد که به ­ترتیب 67٪، 55٪، 61٪، 56٪، 62٪ و 55٪ تغییرات هر یک از مولفه‌های رفتار اجتماعی مناسب، رفتار غیراجتماعی، پرخاشگری و رفتار تکانشی، برتری‌طلبی و اطمینان زیاد به خود داشتن، ارتباط با همسالان و مهارت‌های اجتماعی از شرکت دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی در برنامه آموزشی بازی‌درمانی گروهی با رویکرد شناختی رفتاری ناشی می‌شود. نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که برنامه آموزشی بازی‌درمانی گروهی با رویکرد شناختی رفتاری باعث بهبود مهارت اجتماعی دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی شد. بنابراین توجه به این برنامه آموزشی ضروری است و برنامه‌ریزی برای ارائه آموزش بازی‌درمانی گروهی با رویکرد شناختی رفتاری به این گروه از افراد اهمیت ویژه‌ای دارد. کم‌توانی ذهنی تمام جنبه‌های زندگی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد در حالی که استفاده از برنامه‌ آموزشی بازی‌درمانی گروهی با رویکرد شناختی رفتاری با نتایج مؤثر همراه بوده است. بنابراین، ضرورت مداخلات آموزشی از جمله آموزش برنامه بازی‌درمانی گروهی با رویکرد شناختی رفتاری به خوبی احساس می‌شود. از آن جا که در مطالعه حاضر از روش آزمایشی استفاده شده است باید در تعمیم نتایح احتیاط کرد. از محدودیت‌های دیگر این مطالعه، استفاده از پرسشنامه‌ است. شاید افراد به خاطر اجتناب از برچسب یا مورد پذیرش جامعه واقع شدن نسبت به ارائه پاسخ درست و صادقانه احساس مسئولیت نکنند. پیشنهاد می‌شود آموزش برنامه بازی‌درمانی گروهی با رویکرد شناختی رفتاری که در آموزش دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی بسیار مفید است در مدارس و همچنین برای سایر دانش‌ آموزان با نیازهای ویژه مورد استفاده قرار گیرد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله بازی‌درمانی گروهی، مهارت‌های اجتماعی، کم‌توانی ذهنی
عنوان انگلیسی Investigation of the Effictiveness of Group Play Therapy Training with Cognitive-Behavioral Approach on the Social Skills of Students with Intellectual Disability
چکیده انگلیسی مقاله Objective: Since 2018, the definition of intellectual disability was revised about 11 times. American association of intellectual developmental disabilities (2007) replaced the term of mental retardation with intellectual disability. Today, term of intellectual disability approved by all, including American association of psychiatric (diagnostic and statistical manual of mental disorders, 5th edition) and world health organization. The most recent version stated that it is a disability: "characterized by significant limitations both in intellectual functioning and in adaptive behavior as expressed in conceptual, social, and practical adaptive skills. This disability originates before age 18. Intellectual disability is a common neurodevelopmental disorder which leads to lower life quality, social activities reduction and rejection feeling. So, it is important to plan suitable training programs such as group play therapy training program for improvement social skills of children with Intellectual disability. The purpose of the present study was to investigate of the efficacy of group play therapy training with cognitive-behavioral approach on the social skills of students with intellectual disability in Isfahan city. Materials & Methods: The present research was a semi-experimental study with pre-test, post-test design and control group. The participants were 22 students with intellectual disability aged 7-11 years old in 2017-2018 academic year. They were from middle socio-economical class. Subjects were selected by convenient sampling method from school of Shahidan Nouri in Isfahan. They were divided into experimental and control groups, each group consisting of 14 students. The experimental group received group play therapy training program in 7 sessions (40 minutes for per session), while control group did not. The instrument was done using the social skills scale of Matson. Social skills scale was completed by parents for all subjects in pre-test and post-test. Data were collected through the questionnaire before and after the training sessions. Multivariate analysis of covariance (MANCOVA) was used with 23th version of statistical package for social sciences (SPSS). Results: The first, normality of variables and contingency of variance and covariance assumptions were tested. The Kolmogorov Smirnov test showed that all variables were normal (P> 0/05). Also, Box test confirmed contingency of variance-covariance assumption. So, assumptions of MANCOVA test confirmed and can be used the MANCOVA test for analysis of data. The results of MANCOVA showed that group play therapy training with cognitive-behavioral approach program had a significant effect on the social skills of students with intellectual disability (P< 0.001). The results also revealed that group play therapy training program had a significant effect on all subscales of social skills (appropriate social behavior, asocial behavior, aggressive and impulsive behavior, superiority and self-confidence, communication with peers) in these students (P< 0.001). It can be stated that according to Eta square 67%, 55%, 61%, 56%, 62%, and 55% of variations in components such as appropriate social behavior, asocial behavior, aggressive and impulsive behavior, superiority and self-confidence, communication with peers, and social skills respectively, can be explained by the subjects' participation in group play therapy training program. Conclusion: The results of present research indicated that group play therapy training program improved the social skills of students with intellectual disability. Therefore, paying attention to the group play therapy training program is essential and planning for providing of this program is a particular importance. Intellectual disability affects all aspect of individual's life, while applying group play therapy training program has been associated with effective outcomes. Therefore, instructional interventions such as group play therapy training program are required. As far as present study used semi-experimental method, could be cautioned in generalization of results. Other limitation of this study is the usage of questionnaires. Maybe, the individual didn't feel responsibility to answer correctly and honestly because of avoiding stigma or not being accepted by the community. It is recommended group play therapy training program that are very helpful in instruction of students with intellectual disability, used in schools and various categories of exceptional students.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Group play therapy, Social skills, Intellectual disability
نویسندگان مقاله محمد عاشوری | Mohammad Ashori
University of iesfahan
دانشگاه اصفهان

معصومه یزدانی پور | masoumeh Yazdanipour
University of iesfahan
نشانی اینترنتی http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-2776-1&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده روانشناسی کودکان استثنایی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات